Intel Lunar Lake – oficjalna zapowiedź wysoce energooszczędnych procesorów nowej generacji dla laptopów

W grudniu ubiegłego roku firma Intel wprowadziła na rynek laptopów procesory z generacji Meteor Lake, które jako pierwsze przyswoiły nomenklaturę Core Ultra. W przeciwieństwie do wcześniejszych generacji, Meteor Lake zaoferował lepszą efektywność energetyczną i całkiem solidne wyniki na zasilaniu akumulatorowym. Choć producent już wówczas rzucał hasłami, że jest to największy przeskok w 40-letniej historii firmy, tak naprawdę dopiero teraz zbliżamy się do premiery faktycznie ważnego produktu. Mowa o generacji Intel Lunar Lake, która dla producenta może się okazać prawdziwą rewolucją pod względem efektywności energetycznej. I co ważne, nie jest to skutkiem tylko i wyłącznie wykorzystania procesów technologicznych od TSMC. Obecnie przebywamy na Tajwanie, gdzie już kilka dni temu wzięliśmy udział w wielogodzinnych prezentacjach Intela dotyczących Lunar Lake. Teraz nadszedł moment, by ujawnić szczegóły tego, co przyniesie nowa generacja.

Podczas Intel Tech Tour na Tajwanie, producent przedstawił mnóstwo szczegółów na temat procesorów z generacji Lunar Lake. Tutaj przybliżamy najważniejsze szczegóły nowych układów dla laptopów.

Intel Lunar Lake – pełna zapowiedź procesorów Core Ultra 200V nastąpi na targach Computex. Premiera w Q3 2024 roku

Ten materiał w ogólnym stopniu przybliży nową generację procesorów Intel Lunar Lake. W ramach osobnych artykułów, omawiamy również nową mikroarchitekturę Lion Cove i Skymont dla rdzeni Performance i Efficient, nową architekturę Xe2 dla zintegrowanych układów graficznych w Lunar Lake i kart graficznych Battlemage oraz analizę zmian w działaniu Intel Thread Director, który jest jednym z kluczowych czynników wysokiej efektywności energetycznej układów z rodziny Core Ultra 200. Intel Lunar Lake to bardzo mały układ (choć na zdjęciach może wydawać się większy, w dłoni jest to prawdziwe maleństwo) o powierzchni w okolicach 150 mm², który został podzielony de facto na trzy kafelki (choć w rzeczywistości tylko dwie są aktywne, trzecia robi za atrapę – Filler Tile – mającą na celu zachować jednolity kształt krzemu). Intel Lunar Lake wykorzystuje dwie różne litografie od TSMC: N3B (1. generacja 3 nm) dla Compute Tile oraz TSMC N6 (usprawnione 7 nm) dla kafelka Platform Controller Tile.

Intel Lunar Lake – nowe informacje o budowie procesorów Core Ultra 200V oraz ich współczynniku TDP

Do pakowania poszczególnych elementów procesora na tzw. Base Tile, wykorzystano metodę Forveros Direct, a w porównaniu z procesorami Meteor Lake zmniejszono wymiary bump pitch z 36 μm do 25 μm. Intel Lunar Lake na jednej płytce posiada jednak nie tylko główną część obliczeniową i wspomagającą ze wszystkimi potrzebnymi kontrolerami, ale oferuje również zunifikowaną pamięć RAM LPDDR5X o pojemności 16 lub 32 GB (według Roberta Hallocka, większa ilość RAM-u dla tego typu układu nie jest obecnie potrzebna z racji coraz efektywniejszego wykorzystywania chociażby różnorodnych modeli językowych dla aplikacji AI). Łączna moc TOPS platformy Lunar Lake sięga do 120 TOPS, z czego do 48 TOPS przypada na układ NPU 4 nowej generacji, do 64 TOPS dla wbudowanego układu graficznego oraz do 5 TOPS od strony samych rdzeni Lion Cove / Skymont. Lunar Lake zatem w pełni spełnia wymagania Microsoftu dotyczące certyfikacji Copilot+ PC.

Intel Lunar Lake ma być dla firmy prawdziwym przełomem w kontekście efektywności energetycznej. Jest to możliwe dzięki trzem filarom: nowej mikroarchitektury dla rdzeni Performance i Efficient, usprawnionego działania Thread Director oraz wykorzystania litografii TSMC N3B dla Compute Tile (choć aspekt TSMC tutaj odgrywa i tak najmniejszą rolę). Procesory Lunar Lake mają pobierać nieznaczną ilość mocy podczas oglądania treści wideo, przy pracy w środowisku Microsoft 365 czy podczas wideokonferencji na platformie Microsoft Teams. W przypadku odtwarzania wideo, zaprezentowano nam dwa przykłady. Pierwszy to uruchomienie na YouTube filmu w 4K z użyciem kodeka AV1. Platforma z Intel Lunar Lake, w zależności od sceny, pobierała od 2 do nawet 4-krotnie mniej mocy niż układ Meteor Lake. Jeszcze lepiej to wygląda, gdy w grę wchodzi nowy kodek VVC (H.266), będący niejako następcą HEVC. Lunar Lake obsługuje go hardware’owo, podczas gdy Meteor Lake tylko software’owo. Różnice widać, gdy uruchomimy ten sam film z użyciem kodeka VVC. Procesor Lunar Lake podczas odpalenia testowego wideo (notabene prezentującego maszyny High NA EUV, które Intel jako pierwszy wykorzysta w swojej litografii 14A) nie pobierał więcej niż 3 W mocy, podczas gdy w tych samych warunkach Meteor Lake pobierał od 26 do około 37 W. Niższy pobór mocy będzie widoczny praktycznie wszędzie – przy wykorzystywaniu rdzeni P-Core i E-Core, przy iGPU czy w końcu w testach ukierunkowanych pod AI. 

W przypadku pamięci RAM, procesory Lunar Lake otrzymają obsługę modułów LPDDR5X (zawsze 2 banki) o efektywnej częstotliwości 8533 MHz i z obsługą kanałów 4x 16-bit (Dual Channel). Wprowadzenie zunifikowanej pamięci RAM pozwoliło na obniżenie o 40% poboru mocy dla PHY oraz zaoszczędzenie około 250 mm² powierzchni dla płyty głównej. Kolejną zmianą dla Lunar Lake jest wykorzystanie nowej mikroarchitektury Lion Cove dla rdzeni Performance oraz Skymont dla rdzeni Efficient. Ten pierwszy zaoferuje średnio 14% wzrost IPC względem Redwood Cove (Meteor Lake), jednak prawdziwym hitem może okazać się Skymont, któremu to notabene poświęcono na Tech Tour znacznie więcej czasu. Średni wzrost IPC względem Low Power E-Core dla Meteor Lake (Crestmont) to ponad 60%. Oczywistym jest, że w porównaniu do klasycznego rdzenia Efficient, wzrost IPC będzie mniejszy, jednak tutaj Intel wykorzystuje to przede wszystkim marketingowo. Skymont jest znacznie bardziej uniwersalny i może schodzić do bardzo niskich stanów energetycznych, dzięki czemu rdzenie E-Core w Lunar Lake mogą pracować w taki sam sposób jak Low Power Island w Meteor Lake. Z tego też powodu Intel określa obszar rdzeni Efficient w Lunar Lake jako Advanced Low Power Island, pomimo że rdzenie są w Compute Tile i nie ma osobnego kafelka SoC.

Wbudowany układ graficzny określany jest teraz jako “Xe2” i jest to de facto nazwa ujednoliconej architektury Battlemage. Tutaj następuje kolejna spora zmiana względem wcześniejszych rozwiązań Intela, ponieważ Xe2 nie jest dzielony na “HPG” lub “LPG”. W samej konstrukcji architektury nie będzie żadnych zmian pomiędzy kartami graficznymi, a zintegrowanymi układami graficznymi. Tym razem od podstaw przebudowano bloki Xe-Core, gdzie rdzenie Xe Vector Engines są powiększone (choć jest ich o połowę mniej niż w Xe-LPG, ich wydajność w rasteryzacji i AI będzie wyższa), podobnie jak rdzenie Ray Tracing. Wprowadzono natomiast sprzętowe jednostki XMX (Xe Matrix Engine), które bezpośrednio wpłynęły na wysoki wzrost wydajności INT8 (TOPS) dla zadań AI. Wprowadzenie XMX będzie miało również pozytywny wpływ dla osób, które chcą zagrać na zintegrowanym układzie. W tym wypadku gra z obsługą XeSS będzie działać hardware’owo, korzystając z większych modeli językowych.

Poprawiono również działanie Intel Thread Director. W przypadku Meteor Lake często dochodziło do sytuacji, gdzie przy typowych zadaniach oprogramowanie przenosiło tylko część zasobów z rdzeni Efficient do Performance, przez co zaprzęgnięte były wszystkie rodzaje rdzeni, co z kolei podbijało pobór mocy. Teraz większość zadań, gdzie wykorzystanie P-Core nie jest faktycznie wymaganie, będzie płynnie i jednolicie przechodzić wyłącznie przez rdzenie Skymont. W celu lepszego zarządzania zasobami procesora i lepszym przewidywaniu gdzie wykorzystać E-Core a gdzie P-Core, do Thread Director w Lunar Lake wprowadzono więcej telemetrii. Jednym z przykładów nowego zachowania Thread Director jest właśnie Microsoft Teams, które w procesorach Lunar Lake utrzymywane jest stale w klastrze rdzeni Skymont, ale bez negatywnego wpływu na działanie czy responsywność. Jednocześnie poprawione działanie Thread Director pozwala na obniżenie poboru mocy w tym konkretnym scenariuszu o 35% względem procesorów Meteor Lake.

Intel Lunar Lake został jeszcze bardziej przebudowany pod względem Media Engine oraz Display Engine, będąc chyba najbardziej rozbudowanym układem w tej materii, wśród laptopów. Nowe procesory wspierają kodeki tj. HEVC, VP9, AV1 czy VVC. Ten ostatni jest najnowszym rozwiązaniem, a Lunar Lake jest pierwszą generacją Intela, wspierającą to rozwiązanie w pełni hardware’owo. Do tego dochodzi obsługa HDMI 2.1 i DisplayPort 2.1 (mowa o pełnej obsłudze, a więc UHBR10, UHBR13.5 oraz UHBR20, jednak to jaki ewentualnie typ DP 2.1 będzie wspierany w danym laptopie będzie już uzależnione od konkretnego OEM-a) oraz eDisplayPort 1.5.

Kolejną częścią Intel Lunar Lake jest wbudowany układ NPU 4, który został przebudowany względem NPU 3 w Meteor Lake, oferując teraz m.in. sześć bloków obliczeniowych dla zadań opartych o wnioskowanie AI. Dwukrotnie powiększono przepustowość bloków, a także zaimplementowano 12 jednostek SHAVE DSP, akcelerujących obliczenia na dużych modelach językowych (LLM) i przekształcaniu operacji. Zmiany pozwoliły na zaoferowanie dwukrotnie większej wydajności NPU 4 względem NPU 3 w Meteor Lake i przy takim samym poborze mocy. Szczytowo wydajność może być nawet 4-krotnie większa niż w poprzedniej generacji.

Intel Lunar Lake charakteryzuje się również bardziej zaawansowaną łącznością. To pierwsza generacja producenta ze zintegrowanym modułem obsługującym Wi-Fi 7. Tak, laptopy z Meteor Lake również oferowały obsługę najnowszego standardu, jednak w tym wypadku potrzebny był osobny kontroler. Tutaj odpowiednie narzędzia są już zintegrowane z kafelkiem Platform Controller Tile. Lunar Lake obsługuje Thunderbolt 4, ale nie Thunderbolt 5, co dla niektórych może być rozczarowującą decyzją. Intel utrzymał w tym wypadku stanowisko, że przy Thunderbolt 4 dla takiego produktu jak Lunar Lake będzie w pełni wystarczający. Nowa generacja może obsłużyć do trzech portów Thunderbolt 4, jednak czy tyle będzie w danym laptopie, zależy już od konkretnego OEM-a. Wiadomo jednak, że obligatoryjnie w każdym urządzeniu mają się znaleźć przynajmniej dwa takie porty. Oczywiście nie brakuje obsługi Intel Unision (łączność pomiędzy PC a smartfonem) oraz Thunderbolt Share (sterowanie dwoma komputerami jak jednym, gdy są ze sobą sparowane np. odpowiednim kablem Thunderbolt.

Intel Unison w generacji Lunar Lake otrzyma kilka dodatkowych funkcjonalności. Pierwszą jest Tablet Control, co jak sama nazwa wskazuje, umożliwia korzystanie ze sparowanego z laptopem tabletu, na przykład przy pomocy tego samego zestawu peryferii mysz + klawiatura. Ekran tabletu można wykorzystać również jako dodatkowy ekran dla laptopa. Dalej mamy Swift Connect dla przyjmowania plików pomiędzy laptopem a smartfonem, niekoniecznie obsługującym platformę Unision. Ostatnią funkcją jest uniwersalny hotspot pomiędzy PC a smartfonem, choć tutaj na debiut tej funkcjonalności trzeba będzie poczekać jeszcze jakiś czas po premierze pierwszych laptopów z Intel Lunar Lake.

Intel Lunar Lake zaoferuje kilka rozwiązań, których celem jest zwiększenie efektywności energetycznej. Przykłady to nowa mikroarchitektura Skymont, przebudowany Power Management wraz z Intel Thread Director, zmniejszenie mocy SoC o 40%, obniżenie do 40% mocy przy transferze danych poprzez PHY oraz dodanie nowego typu pamięci cache – Memory Side Cache o pojemności 8 MB. Z tego typu pamięci mogą skorzystać wszystkie trzy główne elementy Lunar Lake: rdzenie CPU, układ Xe2 oraz NPU 4. Pozwala na lepszą organizację pamięci i efektywniejsze jej wykorzystywanie, w zależności od typu zadań. Dla iGPU Xe2 będzie natomiast działać na podobnej zasadzie co Inifnity Cache w kartach graficznych AMD Radeon, zwiększając efektywną przepustowość tam gdzie jest to niezbędne. Intel Lunar Lake może okazać się prawdziwym strzałem w dziesiątkę dla Intela, zwłaszcza przy coraz mocniejszej konkurencji ze strony AMD oraz Qualcomma. Na pytanie czy Lunar Lake będzie jednak naprawdę udany, musimy poczekać do okolic targów IFA we wrześniu, gdzie pierwsze modele laptopów powinny być już dostępne. Celem dla producenta jest obecnie realna premiera w trzecim kwartale tego roku i na razie wszystko zmierza na dobrej drodze, by tej obietnicy dotrzymać. Poniżej możecie jeszcze zobaczyć kilka zdjęć przedstawiających procesory Intel Lunar Lake i płyty główne, na których układy są wlutowane. Pierwsze dwa zdjęcia pochodzą z laptopa ASUS Zenbook S 14 (2024), natomiast przedostatnie przedstawia platformę referencyjną. Na końcu zostaje jeszcze jedna fotografia gołego chipu.

Źródło: PurePC

Reakcja

0%0Pozytywnie0%0Neutralnie 0%0Negatywnie

Twoje emocje

0%0Lubię to!

0%0Super0%0Ekscytujący 0%0Ciekawy0%0Smieszny0%0Smutny0%0Wściekły0%0Przerażony0%0Szokujący0%0Wzruszający0%0Rozczarowany0%0Zaskoczony

Co sądzisz?

0%0Prawda0%0Manipulacja0%0Fake news

0

0Ulub

Oryginalne źródło ZOBACZ