Jak polska gospodarka będzie rozwijać się przez najbliższe 3 lata, jakie będą jej główne wyzwania i zagrożenia oraz co może zrobić państwo, żeby im sprostać – to pytania, nad którymi pochylili się eksperci ankietowani przez Europejski Kongres Finansowy.
Think tank Europejski Kongres Finansowy (EKF) przedstawił XII edycję raportu “Makroekonomiczne wyzwania i prognozy dla Polski”. W ramach opracowania zebrano opinie 27 ekonomistów. Później na podstawie ich odpowiedzi ustalono konsensus prognoz makroekonomicznych na nadchodzące lata. Eksperci ocenili również główne zagrożenia dla polskiej gospodarki oraz przedstawili rekomendacje, jak je pokonać.
Według raportu EKF w 2024 roku wzrost polskiego PKB przyspieszy do 2,8% (z 0,5% w 2023 r.), za co będzie odpowiadała głównie poprawa indywidualnej konsumpcji. Jednocześnie spadek odnotują inwestycje w środki trwałe. Bezrobocie spadnie do 2,8% w 2024 i 2,6% w 2026 r. Tempo wzrostu wynagrodzeń w gospodarce osiągnie w przyszłym roku 10,4% (w porównaniu do 12,6% rdr. w 2023 r.).
Problemem będzie wciąż wzrost cen. Zgodnie z prognozami ekonomistów średnioroczna inflacja osiągnie poziom 5,8% rdr. W grudniu 2024 r. wyniesie natomiast 6,1%. Do górnej granicy celu NBP inflacja ma zbliżyć się dopiero po kolejnym roku, a poziom 3,2% osiągnie pod koniec 2026 r. Ankietowani oczekują przy tym, że referencyjna stopa procentowa będzie wynosiła pod koniec przyszłego roku 5,3%.
Ankietowani oczekują kontynuacji trendu umacniania się złotego względem głównych światowych walut. Według nich średnioroczny kurs EUR/PLN spadnie w 2024 r. do 4,36 (z 4,53 w obecnym). Dolar zejdzie zaś poniżej 4 złotych. Zdaniem ekspertów średnioroczny kurs USD/PLN dotrze do poziomu 3,97 względem 4,19 w 2023 r.
Prognozowany deficyt sektora finansów publicznych (liczony zgodnie z metodyką UE) osiągnie w przyszłym roku 4,9% PKB, czyli mniej niż tegoroczne 5,4% PKB w 2023 r. To jednak wciąż bardzo wysoki poziom, który oznacza dużą nierównowagę finansów publicznych. Ankietowani prognozują, że dług będzie narastał również w 2025 roku, kiedy dotrze do 54,6% PKB.
Główne zagrożenia dla polskiej gospodarki
“Utrwalenie wysokiej inflacji i wysokich stóp procentowych, mocno hamujących wzrost (scenariusz stagflacji)” – to zdaniem ankietowanych ekonomistów najpoważniejsze zagrożenie dla koniunktury polskiej gospodarki. Odpowiedź ta znajduje się na samym szczycie listy katastrof wymienianych w raportach EKF już trzeci raz z rzędu. Wskazało ją 93% respondentów. Prawdopodobieństwo wystąpienia tego scenariusza oceniono natomiast na 7 punktów (gdzie 1 oznacza najwyższe prawdopodobieństwo, a najmniej wiarygodne zagrożenie otrzymało 14 punktów).
Na dalszych miejscach, w kolejności pod względem wagi zagrożenia, ankietowani umieścili:
- ryzyko eskalacji wojny na Ukrainie,
- niespójne policy mix, w tym relatywnie ekspansywna polityka fiskalna oraz brak jasnego kierunku polityki pieniężnej,
- niewystarczający poziom inwestycji, ograniczający potencjał wzrostu,
- niekorzystna struktura demograficzna,
- niskie tempo transformacji energetycznej połączone z wysoką energochłonnością gospodarki oraz ryzykiem wzrostu cen energii,
- słabnącą koniunkturę na świecie, ryzyko recesji w najważniejszych gospodarkach.
Zagrożenie, którego wystąpienie zdaniem ekonomistów jest najbardziej prawdopodobne, dotyczy polskiej demografii. W rekomendacjach ekspertów rozwiązaniem tego problemu powinno być wypracowanie kompleksowej polityki imigracyjnej i asymilacyjnej.
Raport EKF w oddzielnych kategoriach ocenił również zagrożenia dla stabilności polskiego
systemu finansowego oraz wiarygodności złotego w perspektywie 2026 roku. Ekonomiści uważają, że największym ryzykiem dla systemu bankowego w najbliższych latach jest status prawny kredytów hipotecznych.
– Wszyscy ankietowani specjaliści zwrócili uwagę na zagrożenia związane ze stwierdzeniem nieważności umów, brakiem wynagrodzenia za korzystanie z kapitału, wyrokiem TSUE dotyczącym kredytów denominowanych w CHF oraz ryzyko dotyczące kredytów opartych o WIBOR – czytamy w raporcie EKF.
Niebudząca zastrzeżeń w momencie podpisywania umowa kredytu może być po latach kwestionowana przez konsumenta i uznawana przez sąd za nieważną. Zazwyczaj podstawą jest w takim przypadku materializacja ryzyka rynkowego, a nie wady prawne dokumentu. Zdaniem ankietowanych przez EKF rozwiązaniem powinno być wypracowanie jednolitego wzoru umów, w którym to procesie wezmą udział strona konsumencka, bankowa oraz sądowa. Nad takim projektem mają pracować już UOKIK oraz UKNF.
Innym istotnym zagrożeniem dla stabilności systemu finansowego Polski są zdaniem ekspertów pogorszenie stanu finansów publicznych, połączone z ekspansywną polityką gospodarczą. Wskazało go 90% ankietowanych. Według ich rekomendacji odpowiedzią powinna być konsolidacja finansów publicznych oraz zwiększenie ich przejrzystości. Ekonomiści postulują m.in.:
- obniżenie deficytu finansów publicznych;
- poprawę transparentności finansów publicznych, powrót reguł fiskalnych, poddanie wszystkich wydatków publicznych kontroli parlamentu;
- zmiana struktury wydatków publicznych poprzez ograniczenie wydatków socjalnych, wzrost wydatków na cele prorozwojowe, w tym na poprawę jakości usług publicznych zarówno poprzez zwiększenie nakładów na te dziedziny jak i działania nakierowane na poprawę efektywności.
Trzy najważniejsze zagrożenia dla wiarygodności polskiej waluty to zdaniem ekonomistów:
- utrwalenie inflacji wyraźnie powyżej średniej w UE, której towarzyszy utrzymywanie ujemnych realnych stóp procentowych,
- ryzyko odpływu kapitału przez wzrost ryzyka geopolitycznego i makroekonomicznego, np. poprzez przedłużenie się lub eskalację konfliktu w Ukrainie,
- niespójność polityki monetarnej z polityką fiskalną, jej niska skuteczność i spadek wiarygodności banku centralnego przez upolitycznienie.
Poza opisywanymi wcześniej rekomendacjami ekonomiści biorący udział w badaniu EKF wskazywali również na inne działania, które mogą wzmocnić polską gospodarkę i pozwolić na uniknięcie wskazanych zagrożeń. Wśród nich pojawiły się postulaty wdrożenia skutecznej polityki antyinflacyjnej, której głównym składnikiem powinno być utrzymanie dodatnich realnych stóp procentowych do czasu zejścia inflacji do celu oraz zmniejszenie nadpłynności na rynku finansowym.
Za istotną kwestię uznano również przyspieszenie transformacji energetycznej, której początkiem powinno być przygotowanie kompleksowego planu. Wskazano tu też na potrzebę dywersyfikacji źródeł energii poprzez rozwój energetyki jądrowej. Zdaniem raportu EKF korzyści polskiej gospodarce mogłoby przynieść również zwiększenie samodzielności samorządów i odwrócenie centralizacji kompetencyjnej.
Zgłoś naruszenie/Błąd
Pozytywnie
Neutralnie 
Negatywnie
Lubię to!
Super
Ekscytujący 
Ciekawy
Smieszny
Smutny
Wściekły
Przerażony
Szokujący
Wzruszający
Rozczarowany
Zaskoczony
Prawda
Manipulacja
Fake news
Oryginalne źródło ZOBACZ
Dodaj kanał RSS
Musisz być zalogowanym aby zaproponować nowy kanal RSS