Maciej Rosalak
Wśród licznych Hiszpanów, którzy po odkryciu Nowego Świata i podboju Meksyku (1521) przez Hernána Cortésa marzyli o mitycznej krainie złota – Eldorado, był pewien nieślubny syn kapitana armii królewskiej oraz chłopki. Zresztą kuzyn Cortésa. Zwał się Francisco Pizarro (1478–1541).
Od 24. roku życia uczestniczył w penetracji północnych wybrzeży Ameryki Południowej, jako jeden z pierwszych białych ujrzał Pacyfik, a w 1524 r. ruszył za zgodą gubernatora na czele 80 awanturników z Panamy na południe, aby sprawdzić pogłoski o wielkim państwie pełnym złota. Do tego państwa dotarł po wielu perypetiach, walkach i głodowaniu dopiero parę lat później, podczas drugiej wyprawy. Ze 160 wojaków zostało przy nim tylko 13, ale ci ujrzeli nareszcie złoto u nadzwyczaj gościnnych mieszkańców Tumbes na granicy Peru.
Gubernator nie chciał słyszeć o trzeciej wyprawie, w Hiszpanii Francisco Pizarro trafił do więzienia za długi, ale w końcu udało mu się dotrzeć na dwór Karola V, zainteresować go kolejnym źródłem dostaw drogocennego kruszcu i zawrzeć 26 lipca 1529 r. z dworem umowę, wedle której miał zorganizować wyprawę i podbić to wielkie, nieznane, a kapiące złotem państwo.
Państwo „dzieci Słońca”
Peru wchodziło w skład imperium Inków, które powstało trzy wieki wcześniej z głównym ośrodkiem w Cuzco, a obejmowało liczne plemiona i rozległe tereny od oceanu do Andów i od granicy z Kolumbią do dzisiejszego Chile. W linii południkowej ciągnęło się więc tysiące kilometrów. Miało imponująco rozbudowaną infrastrukturę drogową, zapewniającą sprawne zarządzanie i łączność z najbardziej nawet odległymi od stolicy prowincjami. Inkowie wznosili też zadziwiające do dziś budowle – świątynie, pałace i całe miasta – z precyzyjnie dopasowanych, wielkich bloków skalnych.
Wedle mitologii inkaskiej imperium założył Syn Słońca – Manco Capac. Słońcu – Inti – które stało na szczycie inkaskiego panteonu, poświęcono wielką świątynię w Cuzco. Tuż obok niego znajdowali się: Viracocha – Stwórca oraz Inti Illapa – Piorun. Składano im ofiary, także z ludzi.
Pierwszym historycznym władcą był natomiast Pachacutec. On i jego następcy, zwani Sapa Inka, byli otaczani boską czcią oraz setkami żon i nałożnic, ogromnym dworem i służbą, mieli do dyspozycji wielotysięczną armię żołnierzy i urzędników. Sprawa następstwa tronu nie została jednak uregulowana i stąd bratobójcza walka po śmierci 11. Inki – Huayna Capaca – między jego synami Huascarem i Atahualpą, na którą akurat trafili Hiszpanie.
Zgodnie z umową zawartą w Madrycie Pizarro miał objąć urząd gubernatora podbitych w przyszłości terytoriów, uhonorowani też zostali jego wspólnicy – ks. Luque i Diego de Almagro – a do towarzystwa doszlusowało siedmiu dominikanów, trzech urzędników królewskich oraz trzech przyrodnich braci Francisca Pizarra: Hernando, Juan i Gonzalo (tylko ten pierwszy był z prawego łoża). Na początku 1531 r. wraz z 200 podkomendnymi Pizarro wyruszył z Hiszpanii na podbój Peru poprzez ocean i Wyspy Perłowe, lądując na koniec morskiej podróży w Zatoce św. Mateusza.
Po ciężkim marszu dotarli Hiszpanie do Tumbes. Miasto zostało jednak w międzyczasie zniszczone wojną domową pomiędzy synami 11. Inki, a mieszkańcy zachowali się nieprzychylnie. Konkwistadorzy uparcie przemierzali jałowe wybrzeże, tocząc walki z tubylcami. Pod koniec września 1532 r. założyli osadę San Miguel. Nieopodal Huancubamby Pizarro spotkał się z wysłannikiem Atahualpy, któremu zaproponował pomoc dla króla, oczekując w zamian gwarancji bezpieczeństwa, kwater i żywności. Mieli się spotkać w siedzibie Inki – Cajamarce. Atahualpa przybył tam po Hiszpanach, których lekceważył przekonany o swej miażdżącej przewadze liczebnej. Wyglądało na to, że chciał zwabić Hiszpanów w głąb imperium i ich zgładzić.
Czytaj też:
Obraz nie z tego świata. „Nie jest namalowany ręką człowieka”
Pizarro też szykował podstęp. Wzorem Cortésa zamierzał zwabić pewnego siebie władcę do miasta jedynie z częścią sił, schwytać go i mając w ręku cennego zakładnika, zgromadzić wspaniały łup i rządzić jego państwem. W przeciwieństwie do swych wojaków nie uległ trwodze na wieść, że Atahualpa zbliża się na czele 40-tysięcznej armii. Bezczelnie zażądał od imperatora – poprzez wysłanego doń duchownego ojca Vincente’a Valverde – aby przyjął nową wiarę oraz hiszpańskie zwierzchnictwo. Gdy ten odmówił i ze wzgardą rzucił podaną mu Biblię na ziemię, na znak dowódcy konkwistadorów z domów, ulic i zaułków w pobliżu głównego placu Cajamarki wysypali się ukryci tam wcześniej hiszpańscy piechurzy i jeźdźcy, uzbrojeni w straszliwą dla tubylców broń: rapieromiecze i muszkiety.
Masakra i złoty okup
Był 16 listopada 1532 r. Gdy zakonnik ze zbezczeszczonym Pismem Świętym zawołał do Hiszpanów: „Czy nie widzicie, że podczas gdy my stoimy i tracimy czas na rozmowy z tym pełnym pychy psem, okoliczne pola zapełniają się Indianami? Ruszajcie natychmiast! Rozgrzeszam was!”, ustawieni w szyku Hiszpanie z okrzykiem „Santiago!” natarli na zaskoczonych Indian. Zdwojony echem huk wystrzałów brzmiał jak pioruny, a widziane przez nich po raz pierwszy konie z metalowymi jeźdźcami na grzbietach przypominały jakieś mityczne monstra, dzwoniące przy tym przywiązanymi do uzd dzwoneczkami.
Tratowani końskimi kopytami, cięci długimi mieczami, przebijani ostrymi pikami bezbronni właściwie tubylcy bezradnie ginęli. W końcu ich tłum runął do panicznej ucieczki, która – jak zawsze w takich wypadkach – zakończyła się masakrą. Zginęło wtedy może 2 tys., a może aż 4 tys. inkaskich żołnierzy. Wokół lektyki króla ofiarnie ginęli jego wierni dworzanie, aż w końcu lektyka runęła, a „boski” władca legł u stóp najeźdźców. Przed ciosami ich mieczy Pizarro zasłonił go własnym ciałem, krzycząc: „Niechaj nikt, komu życie miłe, nie waży się uderzyć Inki!”.
Gdy wiadomość o ujęciu Atahualpy przez wrogów rozniosła się wśród usiłujących jeszcze walczyć inkaskich wojowników, ci natychmiast złożyli broń. W ich ślady poszła reszta armii stojącej w odwodzie, która straciła ochotę do walki na wieść o losie króla.
Nikt spośród Hiszpanów nie zginął i tylko sam ich dowódca został lekko zraniony. Cena, którą Francisco Pizarro zapłacił za pokonanie armii Atahualpy, ujęcie jego samego żywcem i ułatwiony podbój wielkiego państwa, nie była więc wysoka. Ocalenie życia władcy Inków nie było zaś podyktowane chrześcijańskim miłosierdziem, lecz wynikającym z chciwości wyrachowaniem. Inka spełnił jego oczekiwania.
Zgłoś naruszenie/Błąd
Pozytywnie
Neutralnie 
Negatywnie
Lubię to!
Super
Ekscytujący 
Ciekawy
Smieszny
Smutny
Wściekły
Przerażony
Szokujący
Wzruszający
Rozczarowany
Zaskoczony
Prawda
Manipulacja
Fake news
Oryginalne źródło ZOBACZ
Dodaj kanał RSS
Musisz być zalogowanym aby zaproponować nowy kanal RSS