– Nagle pojawiło się kilkadziesiąt osób, które zaczęły przeszkadzać nam w pracy. To było coś w rodzaju zastraszania. Ode mnie żądali, żebym się wylegitymowała. Zrobiło się nieprzyjemnie – opowiada Minh Nguyet Pham-Osiecka, lekarka, która podczas pikniku w namiocie udzielała informacji na temat szczepień.
Zobacz: Miało być więcej osób w kinie, ale nie będzie. Antyszczepionkowcy nie chcieli
– W Białym Dunajcu czegoś takiego nie było i nie będzie – mówi Robert i bierze łyk piwa. Chociaż on zdanie na temat szczepień ma wyrobione. – Nie pozwolę zaszczepić moich dzieci – deklaruje.
– A jak zachorują, nie będziesz miał wyrzutów sumienia? – pytam.
– Nie zachorują. Mają być twarde i odporne jak ojciec – mówi Robert. I dodaje: – Ale u nas nikt nikogo nie będzie atakował. A wiesz dlaczego? Bo prawie wszyscy myślą tak samo: szczepić się nie trzeba.
Idę do baru i przy okazji sprawdzam to, co mówi Robert. – A pani się zaszczepiła? – zagaduję góra 25-letnią dziewczynę pracującą za barem, oczywiście bez maseczki.
– Nie i nie zaszczepię się – odpowiada zdecydowanym tonem. – I nie trzeba mnie do tego zmuszać. To indywidualna sprawa każdego człowieka.
Pandemia kończy się w okolicach Rabki
O pierwsze miejsce w niechlubnym rankingu, gdzie w Polsce szczepi się najmniej osób, Biały Dunajec ściga się z pobliskim Czarnym Dunajcem. Obie miejscowości dzieli 25 km. Z obu gmin w całej okazałości widać Tatry. Pod koniec lipca wygrywał Czarny Dunajec, gdzie na ok. 22,6 tys. mieszkańców zaszczepiło się niecałe 17 proc. – Ale w Białym Dunajcu jest chyba gorzej niż u nas – ma nadzieję pracowniczka centrum medycznego w Czarnym Dunajcu.
Nie ma racji. W mniejszej, bo liczącej zaledwie 7,2 tys. mieszkańców gminie, zaszczepionych było trochę ponad 18 proc. osób. Ale w porównaniu z najbardziej wyszczepioną w Polsce Podkową Leśną (63 proc.) obie podhalańskie gminy dzieli przepaść.
Kiedy jedzie się pociągiem z Krakowa do Zakopanego, który zatrzymuje się na każdej stacji, wizualnie pandemia kończy się w okolicach Rabki. Pasażerowie wchodzą do pociągu bez maseczek, a gdy pociąg dojeżdża pod Tatry, mało kto w wagonie ma je nie tylko na twarzy, ale nawet na brodzie. Konduktorzy zakładają maseczki tylko wtedy, gdy idą sprawdzać bilety i to też nie wszyscy.
W sklepach w Białym i Czarnym Dunajcu widziałem pojedyncze osoby w maseczkach, ale nigdy nie była to obsługa. – Zastanawiam się, czy się szczepić. Jeszcze z tym poczekam – mówi młoda sprzedawczyni w sklepie spożywczym przy Rynku w Czarnym Dunajcu.
W sklepie z tekstyliami trafiam na kobietę w średnim wieku, która się zaszczepiła. – U nas ludzie nawet o tym nie rozmawiają. To się stał temat tabu. Z jednej strony rząd mówi, żeby się szczepić, w telewizji to samo, a ludzie się naczytają w internecie głupot, że koronawirus to wymysł i się boją, że ktoś chce ich oszukać – tłumaczy. O oszustwo podejrzewają media, które podają argumenty specjalistów, że szczepienia chronią zdrowie i życie, a ufają szarlatanom z antyszczepionkowych stron internetowych i często anonimowym profilom w mediach społecznościowych.
W ośrodku zdrowia w Czarnym Dunajcu też nikt nie ma maseczki. Przed rejestracją siedzą dwie starsze kobiety. Moje pytanie, gdzie tu się można zaszczepić, wzbudza ich zainteresowanie. Wskazują drogę do wejścia na tyłach budynku. – My się nie szczepimy. Różne rzeczy opowiadają, że te szczepionki nie są dobrze przebadane, bo badali je tylko przez kilka miesięcy. Jedną kobietę zaszczepili i umarła. Jeszcze poczekamy. Zresztą my i tak to już przechorowałyśmy, więc jesteśmy odporne i nie można nas tak od razu szczepić – mówi jedna z kobiet.
Argumenty, że ktoś zmarł po szczepionce i szczepienia są niebezpieczne dla ozdrowieńców często słyszę w podhalańskich miejscowościach. Po kilku rozmowach zaczynam rozumieć, skąd się biorą. – Młodzi pokazują starszym, co znaleźli w internecie. A tam dużo jest o tym, że szczepionki są niebezpieczne – wyjaśnia mi mieszkanka Czarnego Dunajca, która strony internetowe i profile antyszczepionkowców nazywa mediami.
W punkcie szczepień w Czarnym Dunajcu w środę wczesnym popołudniem jest tylko personel medyczny. – Ci, którzy chcieli się zaszczepić, zrobili to na początku. Teraz mniej ludzi przychodzi, ale ostatnio, jakby znów coś drgnęło. Dziś było u nas ponad 30 osób – mówi pielęgniarka.
– Szczepią się ci, którzy potrzebują wyjechać za granicę – dodaje jej koleżanka.
Argumenty z góralskości
W Białym Dunajcu punkt szczepień trzeba było zlikwidować. – Dostawaliśmy po 30 dawek szczepionki, ale było zbyt mało chętnych, żeby w odpowiednim czasie je wykorzystać. Teraz czasami organizujemy szczepienia przy kościele. Ostatnio zaszczepiło się 55 osób i tylko kilka z nich to byli turyści. Mieszkańcy naszej gminy mogą się też szczepić w Zakopanem lub Nowym Targu. Tylko że górali trudno jest do czegoś zmusić, a nawet nie wolno tego robić, bo tylko się umocnią w swoich przekonaniach – rozkłada ręce Andrzej Jacek Nowak, wójt gminy Biały Dunajec.
Czytaj także: Elbanowscy wrócili. Dziś krytykują szczepienia dzieci „w imię niepewnej ochrony starszego pokolenia”
Wójt stara się usprawiedliwiać mieszkańców. – Słabe wyniki w statystyce szczepień biorą się z tego, że wielu naszych mieszkańców wyemigrowało za granicę. Oficjalnie są zameldowani u nas, ale mieszkają w innych krajach i tam się szczepią, a nasza statystyka ich nie obejmuje. U nas widać to też podczas wyborów. Jak frekwencja wynosi 30-40 proc., to jest bardzo dobrze – mówi Nowak.
Miejscowość nie wygląda jednak na wymarłą. Nowak sam się przekonał, co niektórzy mieszkańcy jego gminy sądzą o szczepieniach, gdy pochwalił się w sklepie, że on jest już zaszczepiony. – Usłyszałem: Co? A my nie będziemy! Stasiek się zaszczepił i nie może już chodzić. Po dwóch tygodniach widzę, jak Stasiek maszeruje na procesji w Boże Ciało zdrowy jak ryba, a ręce i nogi ma całe. Ale ludzie wierzą w takie opowieści. Staram się ich przekonywać, żeby zauważyli, że nikt, kto się zaszczepił, nie zmarł do tej pory, a są to często ludzie 80-letni i starsi – mówi wójt.
– To może warto próbować przemawiać do rozsądku i odpowiedzialności za innych? – pytam. Jeżeli nadejdzie czwarta fala pandemii, przed którą ostrzegają eksperci, niezaszczepieni będą zajmowali miejsca w szpitalach i znów ochrona zdrowia stanie się niewydolna, co oznacza niebezpieczeństwo nie tylko dla chorych na COVID-19, ale też dla wszystkich innych, również tych zaszczepionych, którym przydarzy się np. zawał czy udar.
Wójt Białego Dunajca łapie się za głowę. – Gdybym powiedział tu komuś, że za miesiąc może leżeć w szpitalu z covidem i blokować miejsce chorym na coś innego, to byłaby wielka obraza i to na pokolenia. U nas ludzie są pamiętliwi. Niektórzy do dziś wypominają sobie, co ktoś powiedział o ich rodzinie w czasie wojny.
Na Podhalu miejscowi wiele spraw tłumaczą góralską specyfiką. Argumenty z góralskości pojawiają się też w sprawie szczepień. – Mówią, że baby po tym robią się bezpłodne – słyszę od mieszkanki Białego Dunajca. – Sama się nie zaszczepiłam i córce odradzałam, bo dla kobiety na Podhalu macierzyństwo jest bardzo ważne. Chłopak córki też nie chciał, żeby się szczepiła. Zrobiła to, bo mówiła, że chce wyjeżdżać za granicę – dodaje.
Są też inne teorie. – Górale są zahartowani i nie chorują. U nas klimat jest taki, że się uodporniliśmy. Gorzałką się leczymy – zapewnia mnie inna mieszkanka Białego Dunajca.
Prawie każdy, z kim rozmawiam, twierdzi, że już przechorował COVID-19, więc nie musi się narażać na ryzyko szczepienia podejrzanym – jak wielu uważa – preparatem. Próby tłumaczenia, że szczepionki dopuszczone w Unii Europejskiej są przebadane i bezpieczne, a zapewniają o tym specjaliści, kwitowane są wzruszeniem ramion i patrzeniem na rozmówcę jak na ostatniego naiwniaka.
Prawo i odczucia, czyli kto tu jest nienormalny
W środku tygodnia na wieczornej mszy w kościele w Białym Dunajcu jest kilkadziesiąt osób. Tylko paru ma na twarzy maseczkę, mimo że ze szczepieniami tutaj krucho. – Według prawa powinni je założyć – przyznaje proboszcz, ks. Jan Dolasiński. – Ale ludzie zdecydowali, żeby być bez maseczek. Po co nam maseczki, skoro my tak robimy już od roku i czujemy się ze sobą bezpieczni. Co jest ważniejsze: wypełnienie prawa czy to, co my czujemy? To są sąsiedzi, którzy spotykają się ze sobą, a czasami z jednej butelki piją piwo. I co, nagle przychodzimy do kościoła i zakładamy maski? Kto tu jest nienormalny? Nie jestem policjantem od pilnowania, tylko żeby dawać eucharystię – dodaje ks. Dolasiński.
Proboszcz parafii w Białym Dunajcu zapewnia, że jest ozdrowieńcem, ale się zaszczepił. Innych nie zamierza do niczego namawiać, bo każdy wie, co dla niego dobre. Twierdzi, że media zastraszyły ludzi pandemią i wywołały histerię. Opowiada, że on chodził nawet od domu do domu po kolędzie ludzi pocieszać. – Niektórzy płakali. Mówili: jak dobrze, że ksiądz przyszedł, bo nas tak bardzo straszą w tych mediach. Ludzie sami najlepiej wiedzą, kiedy trzeba przed czymś uciekać, a kiedy przychodzić – uważa ks. Dolasiński.
– Ksiądz nie obawiał się, że w ten sposób mógł z domu do domu przenosić koronawirusa?
– Nikogo nie zmuszaliśmy, żeby nas wpuszczał. A 99,9 proc. mieszkańców otworzyło nam drzwi. Mam do nich za to ogromny szacunek. Zachowywaliśmy wszystkie normy sanitarne, łącznie z maseczkami i dezynfekcją. Ludzie byli pozamykani w domach, a ja przynosiłem im odrobinę normalności i wsparcie – tłumaczy proboszcz.
Miejscowy kościelny twierdzi natomiast, że ludzi w Białym Dunajcu dezorientują sprzeczne komunikaty wysyłane przez władzę. – Na pogrzebie mogło być tylko pięć osób, a ludzie przyjeżdżali autobusami po 25 osób. Nie rozumieli tego. Albo: najpierw chcieli zjeść tych, którzy się zaszczepili poza kolejnością, a teraz to dopłacaliby, żeby się tylko szczepić. Za dużo tych sprzecznych informacji – mówi.
Dezorientuje też PiS, które na Podhalu od dawna wygrywa wybory. Wielu jest zdziwionych, że z jednej strony rząd Zjednoczonej Prawicy namawia do szczepień, a z drugiej, np. posłowie Anna Maria Siarkowska i Janusz Kowalski, zakładają Parlamentarny Zespół ds. Sanitaryzmu i ostrzegają, że szczepionki mogą być niebezpieczne dla dzieci. Robią to, żeby zadowolić swój elektorat, wśród którego jest sporo antyszczepionkowców. Jednak z tego, co słychać na Podhalu, wynika, że tu może to nie zadziałać. – Młodzież zwraca się w stronę Konfederacji – wskazuje wójt Andrzej Jacek Nowak.
Ludzie w dwóch gminach, gdzie zaszczepił się najmniejszy w Polsce odsetek mieszkańców, żyją głównie z turystyki. Pytam kilka osób, czy nie obawiają się, że gdy nadejdzie kolejna fala pandemii, znów zostaną zamknięte hotele, pensjonaty i restauracje, tym razem tylko w tych regionach, gdzie będzie najwięcej zachorowań lub najmniej zaszczepionych, więc bardzo prawdopodobne, że też u nich? Najczęściej w odpowiedzi słyszę: – Zobaczymy.
Coś w ogóle może przekonać górali? – Ja musiałem się zaszczepić. Pracuję na Słowacji, potrzebny jest mi certyfikat szczepień, żebym mógł tam jeździć. Gdyby nie to, dałbym sobie z tym spokój – mówi Robert, którego żona zdecydowała, że się nie zaszczepi, a on zapowiada, że nie zgodzi się na szczepienie swoich dzieci. Uważa, że bezpieczniej jest nabyć odporność naturalnie, czyli po przechorowaniu.
Śledzą też informacje, czy polski rząd wprowadzi podobne ograniczenia dla niezaszczepionych jak w niektórych krajach UE, gdzie osoby niezaszczepione nie mają wstępu do kin czy restauracji. – Jak to wprowadzą, to będziemy myśleć, co z tym zrobić – mówi mieszkanka Białego Dunajca, której córka zaszczepiła się, by móc podróżować po Europie.
Inny, sceptycznie nastawiony do szczepień mieszkaniec tej miejscowości, jednak przyznaje: – Takie ograniczenia mogłyby na ludzi podziałać.
Natomiast zgodnie zapewniają, że u nich do żadnych awantur nie dojdzie. – Chociaż górale to lubią awantury. Ale w sprawie szczepień jakoś u nas jest spokojnie – mówi pielęgniarka z punktu szczepień w Białym Dunajcu.
Jest spokojnie, bo większość jest tego samego zdania: szczepić się nie trzeba. Jednak do wybuchu awantury niewiele potrzeba. Niedawno patrol policji zatrzymał się na stacji benzynowej w Zakopanem. Poprosili pięć osób, żeby jednak wewnątrz założyły maseczki. Trójce z nich prośba się nie spodobała. Zaczęła się szarpanina z policjantami. Jedna z kobiet chciała przytrzasnąć funkcjonariusza drzwiami radiowozu. Została rzucona na ziemię i skuta kajdankami. Agresywni antyszczepionkowcy z ruchu Polskich Żółtych Kamizelek zapewne byliby z niej dumni.
Czytaj też: Umundurowane osiłki w ośrodku zdrowia, agresywna grupka atakuje lekarzy. Antyszczepionkowcy pozwalają sobie na coraz więcej
Zgłoś naruszenie/Błąd
Pozytywnie
Neutralnie 
Negatywnie
Lubię to!
Super
Ekscytujący 
Ciekawy
Smieszny
Smutny
Wściekły
Przerażony
Szokujący
Wzruszający
Rozczarowany
Zaskoczony
Prawda
Manipulacja
Fake news
Oryginalne źródło ZOBACZ
Dodaj kanał RSS
Musisz być zalogowanym aby zaproponować nowy kanal RSS