Wybitny muzyk i popularyzator sztuki ludowej z Południowego Podlasia Zdzisław Marczuk ma szczególne powody do radości i satysfakcji z dobrze wykonanej roboty. W roku swego okrągłego jubileusz – 23 lipca tego roku skończył bowiem 80 lat – został doceniony aż trzykrotnie na ważnych, ogólnopolskich przeglądach oraz przez Narodowego Instytutu Kultury i Dziedzictwa Wsi.
Najpierw w Kazimierzu nad Wisłą na Ogólnopolskim Festiwalu Kapel i Śpiewaków Ludowych Zdzisław Marczuk, pochodzący z Zakalinek w gminie Konstantynów, zdobył nagrodę specjalną oraz drugą nagrodę w kategorii „Mistrz – uczeń” wraz z konstantynowską uczennicą Zuzią Abramowską.
Do festiwalu w Kazimierzu ma on szczególny sentyment. Koncertował na nim aż 35 razy, zdobywając różne nagrody i wyróżnienia. W swoich zbiorach laurów i nagród ma trzy najwyższe nagrody kazimierskie – Baszty. Ostatnią z nich otrzymał trzy lata temu. Jest też jednym z 12 laureatów Nagrody Kolberga, wysoko cenionej w kręgu sztuki ludowej.
Z kolei w lipcu tego roku Zdzisław Marczuk, wspólnie z 18-letnią Oliwią Spychel (mieszkanką Leśnej Podlaskiej), został stypendystą Narodowego Instytutu Kultury i Dziedzictwa Wsi. W czasie półrocznego obowiązywania stypendium uczennica pod okiem mistrza ma doskonalić umiejętności, dokumentując je m.in. nagraniami publikowanymi na kanale YouTube.
Znajomość Oliwii z panem Zdzisławem trwa już wiele lat. Dostrzegł ją w Leśnej Podlaskiej, gdzie prowadził próby z zespołem śpiewaczym Leśniańskie Nutki. Wcześniej Oliwia nie miała kontaktu ze skrzypcami. Dzięki namowie instruktora, a następnie wielogodzinnym próbom z instrumentem, poznała technikę gry na skrzypcach, repertuar ludowy i wielokrotnie prezentowała umiejętności na wielu koncertach. Zdobyła Grand Prix starosty bialskiego w konkursie Bialskie Talenty. Czterokrotnie była stypendystką marszałka województwa lubelskiego. Uzyskała też stypendium prezydenta miasta Biała Podlaska i Fundacji Jestem Optymistą. Lekcje pod okiem mistrza pozwoliły Oliwii otrzymać: drugą nagrodę na Ogólnopolskim Festiwalu Kapel i Śpiewaków Ludowych w konkursie „Mistrz – uczeń”, wyróżnienie na Turnieju Muzyków Prawdziwych w Szczecinie, pierwszą nagrodę na Festiwalu Żywej Muzyki na Strun Dwanaście i Trzy Smyki w Kolbuszowej oraz nagrodę na Sabałowym Bajaniu w Bukowinie Tatrzańskiej. W młodym wieku nagrała płytę z repertuarem kolędowym i wystąpiła w filmie TVP „Modlitwa o Polskę – z ziemi podlaskiej”.
Praca z młodzieżą i przekazywanie jej sekretów podlaskiego folkloru to szczególny konik Zdzisława Marczuka. W ciągu kilkudziesięciu lat swojej aktywności artystycznej nauczył gry na skrzypcach wielu młodych ludzi. Niektórzy z nich grają dziś w profesjonalnych filharmoniach. Opiekował się też wieloma zespołami śpiewaczymi. Wspomnijmy choćby Pogodną Jesień z Konstantynowa, Leśniańskie Nutki z Leśnej Podlaskiej, Jutrzenkę ze Sławacinka Starego, Lewkowian z Dokudowa czy Sokotuchy z Białej Podlaskiej. Wcześniej udzielał się także z Rodzinną Kapelą Marczuków i Kapelą Sąsiedzką.
Sam jest genialnym samoukiem, którego osłuchanie i miłość do muzyki ludowej zaprowadziły na wyżyny sztuki. Sukcesy nie zmieniły charakteru mistrza. Był i pozostał do dziś człowiekiem wyjątkowo skromnym.
– Najchętniej gram polki i oberki – zwierza się skrzypek. – Lubię, żeby było na wesoło. Jak gram, to całą duszą i ciałem. Wtedy człowiek ożywa, jest żywszy i zdrowszy. Nie trzeba brać leków.
Najnowszą pasją sędziwego muzyka jest budowa skrzypiec. W czasie pandemii covidu, namówiony przez własne dzieci, spróbował wykonać instrument (z jawora i świerku) na potrzeby wnucząt. I choć to żmudne zajęcie, wymagające wielu godzin precyzyjnej pracy, Zdzisław Marczuk wykonał już 15 egzemplarzy instrumentu. Dwa z nich trafiły nawet do Nowego Jorku.
Nadal chętnie koncertuje i spotyka się z ludźmi. Zdaniem regionalisty Cezarego Nowogrodzkiego, ten nad wyraz skromny człowiek dokłada cenną cegiełkę do kulturowego krajobrazu Południowego Podlasia. Gdyby żył w Londynie czy Nowym Jorku, być może zrobiłby światową karierę. Najlepiej jednak czuje się on w rodzinnych Zakalinkach, i stara się, aby kultura ludowa przetrwała w pamięci ludzi jak najdłużej.
Istvan Grabowski
fot. Istvan Grabowski
Zgłoś naruszenie/Błąd
Pozytywnie
Neutralnie 
Negatywnie
Lubię to!
Super
Ekscytujący 
Ciekawy
Smieszny
Smutny
Wściekły
Przerażony
Szokujący
Wzruszający
Rozczarowany
Zaskoczony
Prawda
Manipulacja
Fake news
Oryginalne źródło ZOBACZ
Dodaj kanał RSS
Musisz być zalogowanym aby zaproponować nowy kanal RSS