Fryzjer nie musi płacić grzywny nałożonej przez sanepid. Tak zdecydował sąd. “Rozporządzenie to za mało”

22 kwietnia 2020 roku policja interweniowała w jednym z zakładów fryzjerskich w Prudniku na Opolszczyźnie. Właściciel został przyłapany na strzyżeniu klienta. Zdaniem policjanta sporządzającego notatkę fryzjer naruszał przepisy prawa dotyczące “przemieszczania się osób” oraz “zakazu prowadzenia działalności związanej z fryzjerstwem i pozostałymi zabiegami kosmetycznymi oraz obowiązku zakrywania przy pomocy odzieży lub jej części, maski, maseczki albo kasku ochronnego ust i nosa w obiektach handlowych i usługowych”.

Autor notatki zaznaczył, że fryzjer już wcześniej – 8 kwietnia – za podobne zachowanie ukarany został mandatem karnym w wysokości 500 złotych. Więcej już policji nie podpadł. Pod koniec kwietnia przedsiębiorca zaprzestał działalności i zamknął swój zakład.

OGLĄDAJ TVN24 W INTERNECIE

To był jednak dopiero początek jego problemów. Policja skierowała sprawę do Powiatowego Państwowego Inspektora Sanitarnego w Prudniku, który wszczął postępowanie administracyjne, skutkujące nałożeniem na fryzjera grzywny w wysokości 10 tysięcy złotych. Tę decyzję utrzymał w mocy Opolski Państwowy Wojewódzki Inspektor Sanitarny. Skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Opolu wniósł pełnomocnik właściciela zakładu fryzjerskiego.

WSA uchylił decyzje zarówno powiatowego, jak i wojewódzkiego inspektora sanitarnego, w całości umorzył postępowanie administracyjne, a także zasądził od opolskiego sanepidu zwrot kosztów sądowych na rzecz prudnickiego fryzjera. Dokładnie 697 złotych. Wyrok jest nieprawomocny.

Opolski WSA stwierdził, że sanepid nie może nakładać kar administracyjnych na podstawie rozporządzenia Rady Ministrów. W uzasadnieniu tłumaczył, że RM zrezygnowała z formalnego i przewidzianego w Konstytucji wprowadzenia stanu klęski żywiołowej, uznając, że przyznane jej zwykłe środki konstytucyjne są wystarczające, aby opanować istniejący stan epidemii.

“Dlatego do uregulowań prawnych dotyczących ograniczeń praw i wolności człowieka i obywatela mają zastosowanie wszystkie konstytucyjne i legislacyjne zasady, obowiązujące poza regulacjami właściwymi dla stanów nadzwyczajnych z Rozdziału XI Konstytucji RP. W związku z tym w celu wprowadzenia ograniczeń wolności i praw człowieka nie można powoływać się na nadzwyczajne okoliczności, uzasadniające szczególne rozwiązania prawne oraz okolicznościami tymi nie można usprawiedliwiać daleko idących ograniczeń swobód obywatelskich wprowadzanych w formie rozporządzeń” – czytamy w uzasadnieniu wyroku.

Sąd podkreślał, że w rozporządzeniach powinny być zamieszczane tylko przepisy o “charakterze technicznym”, nie ingerujące w prawa i wolności jednostki.

W uzasadnieniu czytamy również, że całość ograniczeń wolności i praw została przeniesiona z ustawy do rozporządzenia. Byłoby to dopuszczalne w przypadku ogłoszenia stanu klęski żywiołowej. Ustawa określa niezbędne ograniczenia wolności i praw człowieka i obywatela w przypadku wystąpienia stanu klęski żywiołowej.

“Zamiast tego prawodawca wydał akty prawne rangi rozporządzenia, czyli akty rangi niższej niż ustawa, po to aby ograniczać w czasie epidemii podstawowe wolności i prawa człowieka” – konkludował sąd.

To tylko część obszernego uzasadnienia. Całość dostępna jest pod tym linkiem.

O komentarz do wyroku poprosiliśmy wrocławskiego radcę prawnego Krzysztofa Mitoraja.

– Wojewódzki Sąd Administracyjny w Opolu zwrócił uwagę na to, że jeżeli ustawodawca decyduje się nie wprowadzać stanu klęski żywiołowej i korzystać z tych, nazwijmy to ułatwień w zakresie procesu legislacyjnego, związanych ze stanem klęski żywiołowej, jeżeli będzie stosował typową działalność ustawodawczą, musi zachować wszystkie warunki, rygory dotyczące zachowania istoty wolności i praw, które są opisane w konstytucji, w tym w ramach swobody działalności gospodarczej – mówi Mitoraj. – Kompetencja Rady Ministrów nie może być niekontrolowana aktem rangi ustawowej. To ustawa musi pokazać, w jakim zakresie Rada Ministrów może ten akt ustanowić. Regulacje te nie mogą być istotą pewnej wolności czy prawa. Nie można przenieść tej kompetencji do ograniczeń z ustawy do rozporządzenia. W rozporządzeniu w zasadzie powinny znaleźć się kwestie stricte techniczne, wykonawcze co do aktu prawnego rangi ustawowej – dodaje prawnik.