Dotychczasowy szybki wzrost blasku komety C/2019 Y4 (ATLAS) przyhamował wraz z nastaniem kwietnia – co więcej, w kolejnych dniach obiekt zaczął wyraźnie przygasać. Powtarzane w tym czasie obserwacje z różnych części ziemskiego globu pozwoliły wychwycić szczytowy moment blasku komety w okolicach 2 kwietnia, gdy parametr jej wielkości gwiazdowej osiągnął w przybliżeniu 7 magnitudo (wciąż jeszcze poza zasięgiem nieuzbrojonego ludzkiego oka). Już wkrótce jednak, w ciągu zaledwie kilku dni ta wartość spadła aż o dwie jednostki.
Pierwsze wyraźniejsze przejawy rozpadu obiektu zauważono mniej więcej 5 kwietnia 2020 roku – na wykonanych zobrazowaniach utrwalono wtedy zmianę kształtu otoczki jądra (komy), który stał się zamiast zwartego punktowego, wyraźnie podłużny. Wykonane wówczas zdjęcia komety C/2019 Y4 (ATLAS) wywołały wśród obserwatorów skojarzenia z przypadkiem obiektu C/1999 S4 (LINEAR), wykazującego podobną anomalię na krótko przed własną dezintegracją (która jednak nastąpiła dopiero w momencie osiągania peryhelium). W każdym razie, potwierdzoną oznaką następowania rozpadu było wówczas wydłużenie głowy komety i stopniowo następujący wraz z tym spadek jej jasności.
O zachodzeniu tego procesu w przypadku C/2019 Y4 (ATLAS) powiadomili 6 kwietnia badacze pracujący w Stanach Zjednoczonych – Quanzhi Ye (Uniwersytet Stanu Maryland) i Qicheng Zhang z Caltech. Na zdjęciach wykonanych z użyciem teleskopu Ningbo Education Xinjiang Telescope (NEXT) o średnicy 0,6 m uchwycili wizerunek komety o rdzeniu rozciągającym się na dystansie niemal 3 sekund kątowych. Stwierdzono przy tym oznaki oddziaływania sił niegrawitacyjnych na jądro komety, wywołanych gwałtowną emisją gazów i pyłu z jego wnętrza – na skutek zbliżania do Słońca, choć jeszcze daleko od peryhelium. Wpływ tych sił charakteryzuje się odmiennym zwrotem względem grawitacji słonecznej, powodując zmiany w orbicie przelotowej i stopniowe rozrywanie struktury komety.
Porównanie ujęć komety C/2019 Y4 (ATLAS) uchwyconych 2 i 5 kwietnia 2020 roku z teleskopu NEXT. Fot. Quanzhi Ye (University of Maryland), Qicheng Zhang (Caltech)/Ningbo Education Xinjiang Telescope-NEXT
To, co jeszcze nie było całkowicie pewne 6 kwietnia, ostatecznie potwierdzono blisko tydzień później. W niedzielę 12 kwietnia włoski astronom Gianluca Masi zamieścił za pośrednictwem strony The Virtual Telescope Project kadr wykonany poprzedniego dnia podczas swoich obserwacji komety C/2019 Y4 (ATLAS). Zdjęcie przedstawia już wyraźnie pofragmentowany obiekt – podzielony na co najmniej 3-4 widoczne części. Na wyrazistości znacząco straciła również jej gazowo-pyłowa otoczka.
Kometa straciła do tego momentu już znacząco na jasności – na bazie różnych źródeł, blask oszacowano w tym czasie na około 8,8-9,2 mag, przy dalszej szybkiej tendencji spadkowej. Obecnie z danych NASA JPL Small-Body Database (na dzień 15 kwietnia 2020) wynika, że może to być już nawet poniżej 11 mag.
Rozczłonkowana kometa C/2019 Y4 w dniu 11 kwietnia 2020 roku. Fot. The Virtual Telescope Project/Gianluca Masi [virtualtelescope.eu]
Mimo to, pozostałości komety można jeszcze z powodzeniem obserwować, co umożliwia jej umiejscowienie z dala od Słońca na tle ciemnego nieba. Oczekiwane są też dalsze profesjonalne pomiary i badania rozdrobnionego już obiektu C/2019 Y4 (ATLAS). Będzie do nich użyty m.in. teleskop Hubble’a, który w swoim harmonogramie przeglądu nieba ma uwzględnione wypatrywanie szczątków komety w terminach 20 i 23 kwietnia.
Aktualne położenie komety C/2019 Y4 na orbicie wokół Słońca (15 kwietnia 2020 roku). Źródło: NASA JPL Small-Body Database [ssd.jpl.nasa.gov]
Zważywszy jednak na szybko postępującą utratę blasku przez C/2019 Y4 (ATLAS), szanse na dalsze amatorskie obserwacje równie szybko zanikają. Teraz podstawowym pytaniem jest to, czy fragmenty komety zdołają przetrwać i pozostać widoczne w miarę zbliżania się do peryhelium ich orbity. Oczekiwania oparte na dotychczasowym zachowaniu komety są trudne do określenia, lecz przykład wcześniejszych zjawisk tego typu sugeruje, by spodziewać się bezpowrotnego zaniku obiektu w krótkim horyzoncie czasowym, rzędu najbliższych tygodni.
Zgłoś naruszenie/Błąd
Pozytywnie
Neutralnie 
Negatywnie
Lubię to!
Super
Ekscytujący 
Ciekawy
Smieszny
Smutny
Wściekły
Przerażony
Szokujący
Wzruszający
Rozczarowany
Zaskoczony
Prawda
Manipulacja
Fake news
Oryginalne źródło ZOBACZ
Dodaj kanał RSS
Musisz być zalogowanym aby zaproponować nowy kanal RSS