W Powstaniu Warszawskim uczestniczyło 1210 lekarzy i około 6800 pielęgniarek oraz sanitariuszek. Nie strzelali i nie budowali barykad, ale odwagą wielu z nich nie ustępowało powstańcom. Jednym z bohaterów był płk dr Leon Strehl, pseudonim „Feliks”
Na godzinę „W” medycy Armii Krajowej przygotowywali się całą okupację. Kadrę stanowili lekarze z cywilnej i wojskowej służby zdrowia, leczący w warszawskich szpitalach, przychodniach i prywatnych gabinetach. Byli to również słuchacze tajnych wydziałów lekarskich Uniwersytetu Warszawskiego i Uniwersytetu Ziem Zachodnich. W Warszawie mogli praktycznie uczyć się zawodu w kilku szpitalach, m.in. wolskim, maltańskim, Przemienienia Pańskiego i ujazdowskim. Te szpitale odegrały ważną rolę podczas brawurowej akcji przenoszenia rannych w trakcie powstania.
Bohaterski „Feliks”
W Warszawie przygotowania mające na celu uzyskanie gotowości do wystąpienia zbrojnego prowadzone były przez cały czas okupacji. Jak przypomina Towarzystwo Lekarskie Warszawskie, brały w tym udział również służby medyczne. Warszawa, będąca miastem wydzielonym, stanowiła Okręg podlegający bezpośrednio Komendzie Głównej Armii Krajowej. Szefem Służby Sanitarnej Komendy Głównej Armii Krajowej został mianowany w roku 1942 płk dr Leon Strehl, pseudonim „Feliks”. Płk dr Leon Strehl ukończył Wydział Lekarski Uniwersytetu Warszawskiego w 1919 roku. W tymże roku wstąpił do Wojska Polskiego. Jako lekarz brał udział w Powstaniu Wielkopolskim oraz w Powstaniu Śląskim w 1921 roku. W 1939 roku został mianowany szefem sanitarnym Armii Warszawa. Po kapitulacji Warszawy, jako jeniec wojenny, pełnił jednocześnie funkcję komendanta szpitala okręgowego dla jeńców wojennych. Po zwolnieniu z niewoli, od 1 kwietnia 1940 roku do 31 lipca 1944 roku, był dyrektorem szpitali Ujazdowskiego i Maltańskiego, podlegających Zarządowi Miejskiemu Warszawy i PCK.
Akcja przeniesienia pacjentów
Do historii przeszła niezwykła, wymagająca opanowania i odwagi akcja przenoszenia pacjentów ze szpitala Maltańskiego przez płk. dr Leona Strehla. 14 sierpnia 1944 roku do szpitala Maltańskiego wtargnął oddział SS z brygady Dirlewangera, wypędzając personel z budynku. Zażądano ewakuacji szpitala, w którym przebywało około 200 rannych i chorych, niezdolnych do marszu. Dr Strehl wraz z dr Dreyzą zdecydowali się na ewakuację rannych. Dr Strehl, wraz z kilkoma lekarzami, zorganizował grupę tragarzy z personelu szpitalnego oraz cywilów, którzy schronili się w szpitalu. Rannych niesiono na noszach, ramach od łóżek, deskach i drzwiach. Kolumnę, otoczoną przez personel szpitala w białych fartuchach, płk Strehl prowadził początkowo w kierunku Placu Bankowego, a następnie skręcił przez ogród Saski w kierunku ulicy Królewskiej.
Zimna krew medyka uratowała setki rannych
Jako że dr Strehl znakomicie mówił po niemiecku, zatrzymywany przez Niemców, tłumaczył spokojnie i pewnie, że otrzymał rozkaz ewakuacji rannych do szpitala Ujazdowskiego, ponieważ szpital Maltański jest jego filią. Tłumaczenie było tak przekonywujące, że kolejne niemieckie posterunki nie zatrzymywały pochodu. Ta niezwykle ryzykowna i niebezpieczna wyprawa zakończyła się pomyślnie; płk Strehl dotarł do placówek powstańczych przy ul. Królewskiej, ratując rannych oraz personel szpitala. Po tej brawurowej akcji nadano mu pseudonim „Mojżesz”, zaś Dowódca Powstania odznaczył go srebrnym Orderem Virtuti Militari.
Po ewakuacji 14 sierpnia, w szpitalu Maltańskim pozostało około 30 rannych, których nie można było ewakuować z powodu braku osób do ich niesienia. Następnego dnia dr Dreyza zdołał znaleźć grupę mężczyzn do transportu rannych i przeprowadził kolumnę do szpitala Wolskiego.
Encyklopedia Medyków Powstania Warszawskiego
Dziś pamięć o medykach Powstania Warszawskiego pielęgnują twórcy portalu lekarzepowstania.pl. Z ich inicjatywy powstała Encyklopedia Medyków Powstania Warszawskiego, internetowy Panteon osób biorących udział w powstańczych służbach medycznych.
źródła: Towarzystwo Lekarskie Warszawskie, wikipedia.pl, www.gov.pl/sluzba-medyczna-w-powstaniu-warszawskim
Zgłoś naruszenie/Błąd
Oryginalne źródło ZOBACZ
Dodaj kanał RSS
Musisz być zalogowanym aby zaproponować nowy kanal RSS