W powszechnym mniemaniu zakładanie i pielęgnowanie przydomowego ogródka to praca żmudna i wymagająca olbrzymich nakładów czasu, pieniędzy i pracy. Tak naprawdę jednak wszystko zależy od skali i osobistego podejścia – z odpowiednim planem możesz w ciągu jednego sezonu stać się właścicielem napawającego dumą ogrodu.
- Zaczynamy od podstaw czyli planowanie
- Przygotowanie gruntu
- Trwałe elementy architektoniczne ogrodu
- Wyznaczanie zagonów
- Sadzenie roślin
- Wysiew trawy
- Dużo wysiłku, jeszcze więcej satysfakcji
Czy w dzisiejszych czasach wynajmowanie firmy ogrodniczej nie jest już standardem? Niekoniecznie. Po pierwsze, czas zakładania ogrodu najczęściej zbiega się okresem dokończenia budowy domu, a wtedy sytuacja finansowa bywa dość napięta. Zatrudnienie profesjonalistów to tymczasem koszt przynajmniej dwukrotnie wyższy niż założenie ogrodu własnymi siłami. Ponadto wielu z nas posiada albo własne wizje przydomowej zieleni, albo olbrzymi zapał do pracy z ziemią (nierzadko i jedno, i drugie) i w takim przypadku praca nad własnym ogrodem staje się prawdziwym wyzwaniem, przyjemnością i sposobem na spełnienie marzeń. Badania naukowe są przy tym jednoznaczne – ogrodnictwo to jedno z najzdrowszych hobby dla ludzi w każdym wieku.
Zaczynamy od podstaw czyli planowanie
Nie warto się łudzić, że piękny i funkcjonalny ogród może powstać spontanicznie. Nawet, jeśli nie korzystasz z usług firmy ogrodniczej lub profesjonalnego projektanta, warto jest usiąść nad kartką papieru i naszkicować pożądany kształt. Planowanie pozwala nie tylko bowiem określić zakres i koszt przewidywanych prac, ale pomaga odpowiedzieć na ważne pytania:
- Jaką rolę ma spełniać ogród? Reprezentacyjną, osłaniającą od sąsiadów, rekreacyjną dla dzieci, imprezowo-odpoczynkową?
- Czy chcesz zostać ogrodnikiem i pielęgnować swoje grządki czy też wolisz ogród, który radzi sobie sam?
- Co chcesz mieć wokół domu? Basen, altanę, palenisko, huśtawki dla dzieci, jeziorko, fontannę, itp.?
- Czy chciałbyś wpleść do aranżacji rośliny użytkowe, typu zioła, warzywa i krzewy owocowe?
- Gdzie będzie się siedzieć? Na ile osób należy przewidzieć taras czy patio?
- Gdzie poprowadzić ścieżki?
- Ile środków finansowych możemy przeznaczyć na ogród?
Najprawdopodobniej plan, który stworzysz samodzielnie, będzie z czasem podlegał zmianom i tym lepiej dla końcowego kształtu ogrodu. Nie zaleca się jednak rozpoczynania pracy od założenia przypadkowego zagonu z jednej strony posesji lub posadzenia pojedynczego drzewa. Jeśli nie przemyślisz całości, najpewniej będziesz skazany na częste przesadzanie, podwójne nakłady pracy i czasu, a co najgorsze, również mało satysfakcjonujący efekt.
Przygotowanie gruntu
Jeśli wiesz już, co ma być gdzie, pora na przygotowanie terenu. Najczęściej wykorzystuje się do tego firmy dysponujące odpowiednim sprzętem, który zwłaszcza przy większych pracach wychodzi taniej niż siła robocza. Pierwszy etap to oczywiście oczyszczenie działki z pozostałości po budowie oraz oryginalnych roślinach, zwłaszcza chwastach. Te ostatnie to wróg, którego dobrze poznać już na wstępie. Zorientuj się, jakie chwasty porastają twoją działkę i dowiedz się w sklepie ogrodniczym jak najlepiej je zwalczać. W większości przypadków samo wyrywanie nie wystarczy i przed założeniem ogrodu poleca się całą zieleń spryskać specjalistycznym preparatem do konkretnej odmiany chwastów. Dopiero po 2-3 tygodniach, gdy niechciane rośliny zżółkną i zeschną, można je fizycznie usunąć i przystąpić do przygotowywania samej gleby.
Oczyszczony teren kształtuje się tak, aby były w nim naturalne powierzchnie spadowe, po których woda może odpływać od domu i z zagonów. Ale lekkie spady to zaledwie minimum – piękny ogród korzysta na urozmaiconej rzeźbie i dlatego warto gorszej jakości glebę wykorzystać do formowania zboczy i pagórków. Utwardzone sprzętem mechanicznym i pokryte na końcu próchnicą będą idealnym miejscem do ekspozycji ozdobnych roślin.
Nieodłączną częścią robót ziemnych w ogrodzie jest także poprowadzenie instalacji elektrycznej (niezbędnej do oświetlenia, basenu, gniazdek w altanie, itd.), zakopanie zbiornika na deszczówkę i instalacja ewentualnego systemu odwadniającego. Ten ostatni wymaga pomocy profesjonalistów i wymagany jest wszędzie tam, gdzie woda wlana do jam o głębokości 50-70 cm ma problemy z wsiąkaniem. Wreszcie, warto też pomyśleć o nowoczesnym systemie automatycznego nawadniania, który nie tylko ograniczy do minimum późniejszą pracę w ogrodzie, ale także zapewni roślinom idealne warunki – podlewając korzenie, a nie liście i kwiaty. Jego częścią są podziemne rury i zraszacze, które również powinny być montowane przez specjalistów.
Trwałe elementy architektoniczne ogrodu
Dalszym etapem zakładania ogrodu, przy którym również przydaje się pomoc mechaniczna, jest kopanie basenu czy jeziorka oraz zakładanie fundamentów pod altanę, budkę na narzędzia czy patio. Jeśli teren tego wymaga, inwestować trzeba również w murki oporowe, które nie tylko dodają krajobrazowi charakteru, ale chronią przed osypywaniem się i wypłukiwaniem ziemi ze zboczy. Gdy ciężki sprzęt wyjedzie już z posesji, przychodzi pora na aranżację nawierzchni pieszych i dojazdowych. Wybór materiałów jest dziś ogromny – od popularnych kostek betonowych po żwir i kamień – a determinującym czynnikiem powinny być styl samego ogrodu oraz funkcjonalność konkretnej nawierzchni.
Dopiero na końcu stawia się płot, który powinien nie tylko stylowo pasować do architektury domu i ogrodu, ale także spełniać rolę praktyczną – ochrony przed ciekawskimi sąsiadami oraz wiatrem, tła lub podpórki dla roślin pnących oraz ewentualnego umocnienia powierzchni. Tutaj również wybór jest ogromny, a ostateczna decyzja musi uwzględniać koszty oraz aspekty praktyczne, zwłaszcza trwałość materiału i wymagania w zakresie fundamentów. Alternatywą dla pełnego płotu są żywopłoty, które sadzi się zwykle wzdłuż ogrodzenia z siatki. A ponieważ rośliny potrzebują zwykle kilku lat na dorośnięcie do pożądanych 1,5-2 metrów wysokości, na siatkę można tymczasowo założyć specjalną tkaninę, która chroni przed gapiami.
Wyznaczanie zagonów
Dopiero po wykonaniu wszystkich robót budowlanych na posesji przystępujemy do sadzenia zieleni. Wtedy też przychodzi pora na oszacowanie warunków glebowych i rozwiezienie na powierzchni zgarniętej przed budową domu żyznej ziemi próchniczej. Najprostsza analiza gleby obejmuje określenie stopnia jej przepuszczalności (wspomniane już wcześniej) oraz poziomu pH. Ten ostatni to warunek kluczowy dla ogromnej większości roślin. Uniwersalnie optymalny odczyn powinien wahać się między 6 a 6,8 pH, ale dla konkretnych roślin, np. iglaków należy przewidzieć bardziej kwaśne podłoże. Odczyn ziemi zmieniać możemy domieszką torfu lub dolomitu.
Same zagony warto wyznaczać z fantazją, kierując się nie tylko nasłonecznieniem, ale także walorami dekoracyjnymi. Współczesne trendy zalecają nieregularne, krągłe linie, które mogą, choć nie muszą kopiować kształt domu i innych elementów architektury ogrodowej. Nie warto bać się również wysp oraz skałek – te ostatnie pozwalają doskonale zagospodarować naturalne zbocza i wymagają bardzo niewiele wysiłku w utrzymaniu. Zasadniczo rabaty powinny być zorientowane w kierunku południowym, którym zapewnia maksymalną ilość światła słonecznego w ciągu dnia.
Zagon od trawnika należy oddzielić za pomocą wykopanego rowku o głębokości ok. 10 cm lub krawężnika z betonu lub tworzywa sztucznego. Te plastikowe, choć nieco mniej estetyczne, posiadają często wygodny system do przybijania do podłoża agrowłókniny, która co do zasady ma tendencję do odrywania się i powiewania na wietrze.
Ważnym elementem przygotowania zagonów jest także dodanie do ziemi kompostu, a w przypadku konkretnych wymagań danych roślin także piasku lub torfu. Ogólnie rzecz biorąc, na rabatach żyzna ziemia powinna sięgać 25-30 cm głębokości. Całość należy spulchnić i porządnie przygrabić przed położeniem agrowłókniny. Ta ostatnia nie jest oczywiście elementem koniecznym, ale przydaje się na zagonach z kwiatami i krzewami, chroniąc przed wymarznięciem korzeni i rozprzestrzenianiem się chwastów.
Przed sadzeniem należy odczekać kilka dni, aby gleba osiadła. Jeśli nastała już jesień, rozsądniejsze może być wstrzymanie się nawet do wiosny, aby nie zabić pierwszych roślin wczesnymi przymrozkami.
Sadzenie roślin
Planując rozmieszczenie konkretnych roślin, należy wziąć pod uwagę wiele czynników i paradoksalnie nie jest to wcale czynność prosta. Teoretycy podpowiadają, że zacząć należy od drzew i krzewów, które wyznaczają główne punktu krajobrazu i potrzebują najwięcej przestrzeni do przyszłego wzrostu.
Myśląc o tym, gdzie zasadzić dane drzewo lub krzew bierzmy pod uwagę widok z okna, orientację ogrodu i pożądaną strefę cienia. Iglaki odgrywają również w ogrodzie ważną rolę wiatrochronną i mogą być parawanem dla bardziej wrażliwych roślin na czas jesienno-zimowych wichrów.
Wokół racjonalnie rozmieszczonych drzew należy pozostawić odpowiednio dużo przestrzeni, aby nie hamować ich późniejszego wzrostu. W dalszej kolejności sadzimy krzewy wedle malejących wielkości docelowych, potem byliny, a na końcu drobne kwiaty cebulowe mające ozdabiać przód zagonów. Naturalnie, wziąć pod uwagę należy również preferowaną porę roku do sadzenia konkretnych gatunków oraz polecane połączenia – np. azalii, rododendronów i wrzosów.
Niektórzy projektanci zieleni polecają również planowanie zagonów pod względem kolorystycznym – na zasadzie podobieństw odcieni kwiecia, ale jest to wyłącznie kwestia gustu. Bardzo dobrą radą profesjonalistów jest natomiast rozmieszczenie wszystkich kupionych sadzonek na ich docelowych miejscach jeszcze przed zasadzeniem i ocenienie jak ta całość się prezentuje. Poza tym, sadząc każdą roślinę z osobna obracajmy ją na różne strony, starając się znaleźć tą najbardziej okazałą.
Gotowy zagon należy pokryć mulczem, np. w postaci kory, który nie tylko pozwala ukryć agrowłókninę, ale przede wszystkim chroni podłoże przed utratą wilgoci, zbyt szybkim zamarzaniem oraz rozwojem chwastów.
Wysiew trawy
Ostatnim etapem zakładania ogrodu jest wysiew trawnika i nawet doświadczeni ogrodnicy przyznają, że jest to zadanie najtrudniejsze, o ile zdecydujemy się na tradycyjny wysiew z nasion. Trawa, choć niby tak pospolita, jest w rzeczywistości bardzo kapryśna i wymaga dobrej gleby, wzbogaconej kompostem, piaskiem, a czasem i torfem.
Żyzna gleba musi sięgać na całej powierzchni głębokości minimum 10 cm, a ponadto powinna być odpowiednio spulchniona, a następnie wyrównana wałkiem i grabiami. Równomiernie rozsiane nasiona, pokrywamy cieniutką warstwą substratu trawnikowego, wciskamy w podłoże wałkiem i podlewamy. A potem… pozostaje czekanie. Po zasianej trawie nie wolno chodzić, idealnie przez okres 4-6 tygodni, a po raz pierwszy skosić ją należy, gdy źdźbła osiągną wysokość ok. 8 cm.
Jeśli ta procedura cię nieco przeraża, zawsze możesz wybrać trawnik w rolkach (z gruntu lub folii). To niezawodny i szybki sposób na pokrycie ogrodu piękną murawą, choć oczywiście stosownie droższy.
Dużo wysiłku, jeszcze więcej satysfakcji
„Jeśli chcesz być szczęśliwy jeden dzień, napij się wina. Jeśli chcesz być szczęśliwy rok, ożeń się. Jeśli chcesz być szczęśliwy całe życie, załóż ogród”.
To żartobliwe powiedzenie idealnie oddaje sens posiadania ogrodu. To bowiem pasja i radość na lata, pozwalająca korzystać w pełni z radości obcowania z przyrodą i pracy na świeżym powietrzu. Ale nie musisz być fanatykiem gumowych rękawic, żeby cieszyć się piękną zielenią wokół domu. Dla bardziej leniwych jest dziś szeroka oferta odmian roślin o niskich wymaganiach (odpornych na mrozy, choroby i szkodniki) oraz wielki wybór firm i technologii, które czynią zakładanie ogrodu i dbanie o niego gratką. Jeśli zdecydujesz się na klasyczne podejście i samodzielną pracę, będziesz o tyle bardziej dumny i zadowolony, że każda roślina stanie się przyjacielem i wyzwaniem zarazem.
Wspomniane wyżej etapy obejmują zaledwie podstawowy schemat aranżowania przestrzeni wokół domu. Nic nie stoi na przeszkodzie, aby pójść dalej i pomyśleć o wodnych kaskadach, pergolach i trejażach, po których pełznąć będą kolorowe pnącza, zdobnych klombach i donicach osadzonych w trawniku lub na tarasie oraz nowoczesnych meblach ogrodowych, które są przysłowiową kropką nad i. W ogrodzie musi być bowiem nie tylko pięknie, ale też przytulnie i wygodnie.
Bibliografia
- BH&G Garden Editors; “Follow These 10 Steps to a Magnificent Garden”; data dostępu:
- E. Vinje; “Garden Planning and Design”; data dostępu:
- Dewayne L. Ingram; “Landscape Design – Aesthetic Principles”; data dostępu:
- Andrew Schulman; “15 Tips for Designing a Garden”; data dostępu:
- Catherine Boeckmann; “Over 20 Vegetable Garden Layout Ideas”; data dostępu:
Zgłoś naruszenie/Błąd
Pozytywnie
Neutralnie 
Negatywnie
Lubię to!
Super
Ekscytujący 
Ciekawy
Smieszny
Smutny
Wściekły
Przerażony
Szokujący
Wzruszający
Rozczarowany
Zaskoczony
Prawda
Manipulacja
Fake news
Oryginalne źródło ZOBACZ
Dodaj kanał RSS
Musisz być zalogowanym aby zaproponować nowy kanal RSS