Trybunał wskazał, że to od konsumenta zależy sposób uzdrowienia sytuacji z kredytem – ocenia adwokat Jakub Bartosiak, komentując wyroku TSUE ws. frankowiczów. Dodał, że może to zrobić w drodze ugody z bankiem lub poddać umowę ocenie sądu, która finalnie nie może pogorszyć sytuacji kredytobiorcy.
W czwartek TSUE wydał orzeczenie w sprawie pięciu pytań prejudycjalnych Sądu Okręgowego w Gdańsku w związku ze sprawą kredytobiorców i banku BPH.
Jak powiedział PAP mec. Jakub Bartosiak z kancelarii MBM Legal Bartosiak, Trybunał dopuścił ogólną możliwość przywrócenia poprawności umowy np. w drodze aneksów z zastrzeżeniem zgody i pełnej świadomości kredytobiorców co do konsekwencji rezygnacji z ochrony przewidzianej przepisami powszechnie obowiązującymi.
“Trybunał potwierdził także, że nieuczciwy charakter pierwotnych postanowień umowy nie przesądza automatycznie o jej nieważności. Ocena taka należy do sądu rozpoznającego konkretną sprawę” – zaznaczył. Dodał, że TSUE bardzo mocno zaakcentował, iż sąd krajowy nie może zmieniać nieuczciwego warunku umownego, może jedynie usunąć go z umowy – nawet jeśli uprawnienie takie dopuszcza prawo krajowe.
Według Bartosiaka, odpowiadając na pierwsze z pytań TSUE wskazał, że to od konsumenta zależy sposób uzdrowienia sytuacji. “Jego prawa mogą być chronione bądź przywrócone w sposób inny niż system ochrony przewidziany w Dyrektywie 93/13 i prawie krajowym – np. poprzez zawarcie nowej umowy (aneksu)” – wskazał.
Dodał, że Trybunał mocno zaakcentował jednak, że taka decyzja konsumenta musi być oparta na dobrowolnej i świadomej zgodzie, a nowe postanowienia nie mogą być nieuczciwe.
“Weryfikacja powyższych okoliczności należy do sądu rozpoznającego konkretną sprawę. Jeśli kredytobiorcy nie mają pełnej wiedzy dotyczącej skutków rezygnacji z ochrony przewidzianej Dyrektywy i innych przepisów, rezygnacja taka nie jest skuteczna. W polskich warunkach dotyczy to aneksów, które umożliwiały spłatę kredytu bezpośrednio w walucie obcej, a jednocześnie w pobocznych postanowieniach potwierdzały np. wysokość zadłużenia – bez informowania kredytobiorców o skutkach takiego działania” – wyjaśnił.
W ocenie prawnika, w odpowiedzi na pytanie drugie i trzecie, TSUE wskazał wprost, że przepisy krajowe dające sądowi krajowemu możliwość uzupełnienia umowy poprzez zmianę nieuczciwego warunku są niezgodne z Dyrektywą. “Trybunał powtórzył stanowisko wyrażane w licznych poprzednich wyrokach, że przepisy chroniące konsumentów mają zniechęcać przedsiębiorców do nieuczciwych działań. Usunięcie jedynie fragmentów postanowień niedozwolonych (np. dot. marży banku) jest sprzeczne z celem Dyrektywy, ponieważ przedsiębiorcy nadal byliby zachęcani do stosowania nieuczciwych warunków” – zaznaczył.
“Co więcej, Trybunał stwierdził kategorycznie, że wejście w życie tzw. ustawy antyspreadowej nie może prowadzić w konsekwencji do osłabienia ochrony gwarantowanej konsumentom” – dodał Bartosiak.
W zakresie pytania piątego Trybunał de facto nie udzielił odpowiedzi. Rozważania TSUE w tym zakresie opierają się na tezie sądu pytającego, że bank może wysuwać wobec kredytobiorcy roszczenia. Według adwokata, Trybunał potwierdził że sąd powinien informować kredytobiorcę o możliwych konsekwencjach. Są one jednak trudne do sprecyzowania w sytuacji, gdy żadne roszczenia banku nie zostały choćby zgłoszone, nie mówiąc już o ocenie ich zasadności.
“W mojej ocenie roszczenia banków o zwrot kapitału przedawniają się od chwili udostępnienia kapitału, zatem ewentualne żądania są bezpodstawne. Wyrok TSUE potwierdza, że umowa jest nieważna od momentu jej zawarcia, zatem już w tym momencie rozpoczyna bieg termin przedawnienia” – uważa prawnik.
Dodał, że Trybunał nie zajął natomiast stanowiska co do momentu przedawnienia ewentualnych roszczeń banku (pytanie nr 4). W tym zakresie sądy powinny stosować odpowiednie przepisy krajowe. Z kolei w odpowiedzi na pytanie piąte, TSUE potwierdził, że sądy krajowe powinny informować konsumentów – w sposób obiektywny i wyczerpujący – o możliwych ogólnych konsekwencjach prawnych.
Według prawnika, orzeczenie TSUE potwierdza dotychczasową, korzystną dla kredytobiorców linię orzeczniczą. “Trybunał wskazał że, niektóre kwestie należy rozstrzygać na gruncie prawa polskiego. Pomocne w tym będą najbliższe rozstrzygnięcia Sądu Najwyższego” – ocenił Bartosiak.
W wydanym w czwartek orzeczeniu Trybunał Sprawiedliwości UE uznał m.in., że skutki stwierdzenia przez sąd istnienia nieuczciwego warunku w umowie podlegają przepisom prawa krajowego, przy czym kwestia utrzymywania się w mocy takiej umowy powinna być oceniana przez sąd krajowy – podano w komunikacie prasowym.
Według TSUE do sądu krajowego, który stwierdza nieuczciwy charakter warunku umowy zawartej przez przedsiębiorcę z konsumentem, należy poinformowanie konsumenta, w ramach krajowych norm proceduralnych i w następstwie kontradyktoryjnej debaty, o konsekwencjach prawnych, jakie może pociągnąć za sobą stwierdzenie nieważności takiej umowy.
11 maja br. Izba Cywilna Sądu Najwyższego w pełnym składzie ma wydać orzeczenie, które powinno w kompleksowy sposób rozstrzygnąć najpoważniejsze kontrowersje, jakie ujawniły się na tle praktyki orzeczniczej w kwestii kredytów walutowych. (PAP)
autorka: Longina Grzegórska-Szpyt
lgs/ mmu/
Zgłoś naruszenie/Błąd
Pozytywnie
Neutralnie 
Negatywnie
Lubię to!
Super
Ekscytujący 
Ciekawy
Smieszny
Smutny
Wściekły
Przerażony
Szokujący
Wzruszający
Rozczarowany
Zaskoczony
Prawda
Manipulacja
Fake news
Oryginalne źródło ZOBACZ
Dodaj kanał RSS
Musisz być zalogowanym aby zaproponować nowy kanal RSS