EBC rezygnuje z prognostycznego pesymizmu

Europejski Bank Centralny dokonał
największej od wybuchu pandemii rewizji prognoz makroekonomicznych
na najbliższe lata. Analitycy wyraźnie podnieśli przewidywaną ścieżkę
PKB, który wedle dzisiejszych prognoz za dwa lata będzie już prawie
na takim poziomie, na jakim byłby bez kryzysu. Jak widać na wykresie,
do ekonomistów powoli dociera, że długookresowe efekty pandemii nie
muszą być negatywne.

EBC publikuje
swoje prognozy raz na trzy miesiące, w ostatnim miesiącu każdego
kwartału. Są one dość uważnie śledzone, jak analizy wszystkich banków
centralnych, ponieważ pokazują, jak na gospodarkę patrzą ludzie powołani
do zarządzania jej stabilnością i utrzymywania w ryzach inflacji.

Bank
prognozuje, że produkt krajowy brutto strefy euro wzrośnie w tym roku
aż o 4,7 proc., w przyszłym o 4,5 proc., a za dwa lata o 2,1 proc.
Łącznie PKB w latach 2020-23 ma się zwiększyć o 4,1 proc. (trzeba
jeszcze doliczyć spadek za zeszły rok), podczas gdy jeszcze w marcu
łączna prognoza wynosiła 2,9 proc. Rewizja wbrew pozorom jest potężna. Nieprzypadkowo
po publikacji EBC i konferencji prezes Christine Lagarde euro umocniło
się wobec dolara. Ruch był bardzo mały, ale mimo wszystko pozytywny
wydźwięk komunikatów EBC przeważył nad prodolarowymi danymi o bardzo
wysokiej inflacji w USA, która w maju sięgnęła 5 proc.

Warto
zwrócić uwagę na jeden istotny fakt. Według obecnych prognoz PKB strefy
euro w 2023 r. ma być tylko o 1 proc. niższy niż trend liniowy sprzed
pandemii (czyli w uproszczeniu poziom, który był możliwy do osiągnięcia,
gdyby nie pandemia). Dla porównania: trzy lata po kryzysie finansowym z
2008 r. (czyli w roku 2011) PKB strefy euro był aż o 5,5 proc. poniżej
trendu sprzed tamtego kryzysu. Oznacza to, że kryzys pandemiczny wywołał
w gospodarce znacznie mniejsze spustoszenie niż finansowy, a dokładnie –
pięciokrotnie mniejsze spustoszenie.

Dlaczego
długookresowe efekty pandemii okazują się znacznie mniejsze niż kryzysu
finansowego? Są dwa powody. Po pierwsze pandemia jest kryzysem czysto
egzogenicznym, czyli wywołanym przez czynniki zupełnie niezależne od
gospodarki. Nie wywołuje zatem żadnych głębokich zmian strukturalnych,
potrzeby dużej relokacji zasobów między branżami, konfliktów
politycznych o to, kto zawinił. Po drugie odpowiedź polityczna na kryzys
pandemiczny była funkcją lekcji wyciągniętych po kryzysie finansowym.
Wtedy stymulacja fiskalna gospodarki była zbyt krótka i po jej wycofaniu
popyt zgasł, a bezrobocie pozostało na podwyższonym poziomie, prowadząc
do fali buntów i małych rewolt politycznych. Ekonomiści i politycy
wyciągnęli wnioski i tym razem odpalili trzykrotnie większą artylerię
fiskalną, która dodatkowo będzie działała dłużej.

Przed
pełnym optymizmem, czyli przekonaniem, że wkrótce uda się odrobić
absolutnie wszystkie straty wywołane przez pandemię, powstrzymuje nas
właściwie tylko obawa przed ewentualnym nawrotem w wyniku mutacji wirusa
i zbyt powolnych szczepień.

Jak
poważnie należy traktować te obawy? Sądzę, że nie należy ich
lekceważyć. Coś, co ostatnio wzbudza mój niepokój, to szybko wzbierająca
fala pandemii w Wielkiej Brytanii. Rośnie tam nie tylko liczba zakażeń,
ale też hospitalizacji, mimo że wskaźnik zaszczepienia ludności jest
bardzo wysoki – niemal połowa populacji jest w pełni zaszczepiona dwiema
dawkami (dla porównania w Polsce jest to niecała jedna czwarta, a 50
proc. przy dobrych wiatrach może osiągniemy do późnego lata). Eksperci
czekają teraz na sygnały, w jakim stopniu wzrost hospitalizacji jest
trwały, czy przełoży się na zatkanie systemu szpitalnego i doprowadzi do
wzrostu liczby zgonów (na razie tego nie widać).

Bardzo
możliwe, że ta fala nie będzie już tak groźna jak poprzednie.
Czynnikiem uspokajającym jest wysoka skuteczność szczepionek przeciw
wszystkim nowym wariantom koronawirusa. Pewnie jednak jeszcze nie czas
wywieszać flagę „ostatecznego zwycięstwa”. Prognozy są coraz bardziej
optymistycznie, ale jest też cień niepokoju.

Źródło:

Zgłoś naruszenie/Błąd