Dzwonki to kwiaty, które całą swoją postacią uosabiają romantykę, sielskość i delikatność. Pojawiają się w wierszach, bajkach i na pejzażach, a przede wszystkim porastają ogrody w sposób spontaniczny i widowiskowy. Ogromna rozmaitość dzwonków sprawia przy tym, że każdy z nas łatwo znajdzie gatunek odpowiadający jego potrzebom.
- Dzwonki – wymagania glebowe
- Sadzenie i uprawa dzwonków
- Podlewanie i nawożenie dzwonków
- Rozmnażanie dzwonków
- Ochrona dzwonków
- Dzwonki w ogrodzie
- Najpiękniejsze dzwonki
Do rodzaju dzwonków oficjalnie zalicza się dziś ponad 500 gatunków rozprzestrzenionych szeroko na obszarze północnej półkuli – od Basenu Morza Śródziemnego po Afrykę i Kaukaz. Najmniejsze odmiany alpejskie sięgają zaledwie 5 cm; najwyższe wznoszą się dumnie nawet na 2 metry ponad ziemią. Dzwonki bywają jednoroczne, dwuletnie i wieloletnie, a w palecie ich odcieni dominuje biel, róż oraz fiolet.
Łacińska nazwa rodzajowa Campanula oznacza dosłownie małe dzwoneczki i trudno mieć wątpliwości co do jej genezy. Choć tak różne, dzwonki faktycznie jednak zawsze kojarzą się z… dzwonami. Wąskie zaostrzone kielichy do złudzenia przypominają płaszcz popularnych instrumentów muzycznych – bywają przy tym dumnie otwarte ku niebu bądź skromnie zwieszone w dół. Na łodygach rozwijają się całe wiechy kwiatów, tworzące luźniejsze lub gęstsze kwiatostany. Same liście również wykazują znaczące zróżnicowanie, zarówno pod względem długości, szerokości, jak i typu krawędzi. To właśnie one są zwykle główną determinantą poszczególnych gatunków.
W Polsce w stanie naturalnym spotkać można 19 gatunków dzwonków, przy czym część z nich została po prostu zadomowiona. W Tatrach spotkamy na przykład dzwonki alpejskie (C. alpina) o szaro-fioletowych kielichach, zaś w Sudetach dzwonki brodate (C. barbata) o długich owłosionych łodygach. Bardziej pospolite, bo występujące w większych regionach kraju są dzwonki jednostronne (C. rapunculoides), dzwonki pokrzywolistne (C. trachelium) czy dzwonki rozpierzchłe (C. patula). Jako rośliny ozdobne najczęściej uprawiamy jednak dzwonki brzoskwiniolistne (C. persicifolia) o uroczej ząbkowanej koronie, dzwonki szerokolistne (C. latifolia) osiągające wysokość nawet 100-150 cm, dzwonki okrągłolistne (C. rotundifolia) o delikatnych błękitnych kielichach, a przede wszystkim zaś dzwonki ogrodowe (C. medium), pochodzące z regionu Morza Śródziemnego i cenione za duże, dekoracyjne kielichy zebrane w elegancką koronę. Ponadto wśród ogrodników popularnością cieszą się również niskie gatunki ozdobne, takie jak dzwonek karpacki (C. carpatica) czy bardzo obficie kwitnący dzwonek Poszarskiego (C. poscharskyana).
Dzwonki – wymagania glebowe
Dzwonki nie są wymagające, jeśli chodzi o podłoże. Dobrze powodzi się im na większości rodzajów gleb – w przyrodzie preferują zwłaszcza łąki oraz skraje lasów. Owszem, ziemia powinna być wilgotna i dobrze przepuszczalna, aby zimą korzenie nie gniły. Wskazany jest również alkaliczny bądź neutralny odczyn podłoża, choć dzwonki zniosą wszystko poza bardzo kwaśną ziemią. Większa część gatunków preferuje stanowiska słoneczne, ale niektóre stosunkowo dobrze radzą sobie także w strefie półcienia.
Sadzenie i uprawa dzwonków
Istnieją trzy sposoby na rozpoczęcie przydomowej uprawy dzwonków. Po pierwsze można wykorzystać nasiona, które wysiewa się bądź wpierw do substratu na kiełkowanie i trzyma w domu na nasłonecznionym parapecie w temperaturze
ok. 20 stopni C, bądź bezpośrednio do gruntu. W tym pierwszym przypadku
rozsadę można przenieść na zagon po ok. 10 tygodniach od wysiewu, o ile
minęło już ryzyko przymrozków.
Kilka dni przed wysadzeniem zaleca się hartowanie roślinek poprzez
wynoszenie je na kilka godzin dziennie na balkon lub do ogrodu.
Bezpośredni wysiew na zagon również prowadzimy w drugiej połowie wiosny,
przygotowując uprzednio podłoże: zagon należy przekopać na głębokości
15-20 cm i optymalnie wzbogacić kompostem. Wysiewamy raczej rzadko, a
nasiona przykrywamy minimalną warstwą gleby i podlewamy. Po ok. 30
dniach powinny pojawić się pierwsze roślinki, a gdy będą miały po dwa
listki należy przerzedzić je tak, aby pomiędzy poszczególnymi okazami
było ok. 15 cm dystansu. Większe odmiany wymagać mogą odległości nawet
rzędu 40 cm! Jeśli zdecydujemy się na uprawę z nasion, pierwszych
kwiatów doczekamy się dopiero w kolejnym roku kalendarzowym!
Aby
zaoszczędzić sobie pracy i czekania wielu ogrodników wybiera więc raczej
gotowe sadzonki dzwonków w doniczkach sprzedawane tradycyjnie wiosną. W
wybranej lokalizacji należy przekopać ziemię na głębokości ponad 30 cm,
pozbywając się ewentualnych kamieni czy chwastów. Do podłoża warto dosypać kompostu, gnojówki
lub ziemi liściowej, a samo sadzenie najlepiej jest wykonywać w
pochmurny dzień. Jama powinna odpowiadać bryle korzeniowej sadzonki,
tak, aby po zasadzeniu roślina była na tym samym poziomie co w doniczce.
Po uciśnięciu podłoża w celu stabilizacji sadzonki, podlewamy sowicie i
wykładamy wokół warstwę kory mulczującej.
Dalsza
uprawa to już właściwie tylko estetyczna przyjemność, choć wysokie
odmiany dzwonków mogą wymagać wsparcia, aby nie połamały się na silnym wietrze.
Obcinając zeschnięte pędy na końcu zimy lub na początku wiosny możemy z
kolei odmłodzić roślinę i sprawić, że jej struktura się zagęści.
Podlewanie i nawożenie dzwonków
Rygorystyczne podlewanie dzwonków wymagane jest jedynie w okresie po wysiewie nasion oraz przesadzaniu roślin, zwłaszcza młodych. Owszem, gdy długo nie pada, kwiaty warto jest 1-2 razy w tygodniu nawodnić, unikając jednak moczenia samych kielichów i liści. Dorosłe rośliny, które osiągnęły już w ogrodzie przyjemne status quo bez większego problemu przeżyją jednak i krótkie okresy suszy.
Nawożenie jest natomiast wskazane dwa razy na sezon – wiosną oraz w środku lata, przy czym zupełnie wystarczający jest klasyczny uniwersalny nawóz NPK w proporcjach 5-10-10 lub 10-10-10. Płynna postać jest łatwiejsza do dawkowania.
Rozmnażanie dzwonków
Dzwonki w dużej mierze rozmnażają się
same, tak, że z jednej sadzonki można w ciągu kilku lat uzyskać uroczą
gromadkę. Niektórzy ową płodność postrzegają wręcz jako przekleństwo i z
uporem likwidują owoce samosiewu. Czasami zależy nam jednak na
pozyskaniu nowych sadzonek, które będzie można posadzić w innym miejscu
ogrodu lub sprezentować znajomym ogrodnikom. W tym celu najlepiej jest
oddzielić na wiosnę pojedyncze pierwsze pędy wraz kawałkiem schowanym
pod ziemią i po skróceniu umieścić w wilgotnym substracie. Taka sadzonka
bardzo szybko się ukorzeni i może być przetrzymywana w szklarni bez
ogrzewania aż do czerwca, gdy wysadza się ją na zagon. Młode dzwonki
można również trzymać w donicach cały rok i sadzić dopiero kolejnej
wiosny, aby od razu doczekać się kwiatów.
Co 3-4 lata całe
rośliny warto również wykopywać i dzielić na mniejsze części w raz z
korzeniami, co doskonale odmładza i sprzyja dalszemu kwitnieniu,
wzbogacając ogród o kolejne okazy.
Ochrona dzwonków
Wiele gatunków dzwonków pochodzi z chłodniejszych stref klimatycznych i nie ma żadnego problemu z przeżyciem standardowej polskiej zimy. Szlachetne odmiany dzwonka ogrodowego warto jednak okryć zwłaszcza w pierwszym roku po wysadzeniu.
Poza tym dzwonki mogą w okresie wegetacyjnym paść ofiarą chorób grzybowych objawiających się białym nalotem i wynikających przede wszystkim z odgórnego podlewania oraz zbyt dużego ścisku na rabacie. Skutecznym lekiem powinny być uniwersalne fungicydy w sprayu, a w ramach prewencji warto na wiosnę rośliny podzielić i rozsadzić. Czasami we wczesnej fazie wzrostu problemem mogą być również żarłoczne ślimaki, które należy rygorystycznie usuwać.
Dzwonki w ogrodzie
Różnorodność dzwonków znajduje bezpośrednie przełożenie na ich ogrodową wszechstronność. Najniższe gatunki, często spotykane w górach, są doskonałą ozdobą skalniaków i skrajów zagonów. Rozrastające się kolorowe „poduszki” stają się wówczas atrakcyjnym kontrastem dla kamieni i betonu.
Wyższe gatunki z rodzaju Campanula mogą jednak tworzyć „treść” najbardziej reprezentacyjnych rabat, doskonale prezentując się w towarzystwie lilii, nachyłków, liliowców, przywrotników, a także róż. Gatunki o sztywniejszych łodygach to także wspaniały surowiec na eleganckie bukiety do domu.
Najpiękniejsze dzwonki
W najdoskonalszej wspaniałości dzwonki można zwykle podziwiać w czerwcu i lipcu, choć niektóre odmiany kwitną przy sprzyjającej pogodzie nawet do końca września. Urocze kielichy przyciągają także gromady pszczół, trzmieli i motyli.
Oprócz wspomnianych wcześniej gatunków typowych dla polskiej strefy klimatycznej popularność wśród ogrodników zdobywa również dzwonek dalmatyński (C. portenschlagiana) rozpościerający się po zagonach niskim, ale barwnym dywanem. Ciekawie prezentują się także średniej wysokości dzwonki kremowe (C. lactiflora) o dużych kielichach, które łatwo znoszą nawet częściowe zacienienie. Poza tym wypróbować warto dzwonki piramidalne (C. pyramidalis), które choć mają krótką żywotność, tworzą niezwykle atrakcyjne bukiety. Wreszcie, na uwagę zasługują również widowiskowe hybrydy, takie jak ciemne eleganckie dzwonki „Sarastro”, dzwonek skupiony „Superba” o fantastycznych ciemnofioletowych wiechach czy dzwonek ogrodowy „Double Blue” o zaskakująco intensywnych, pełnych kwiatach. Aż trudno jest uwierzyć jak wiele fantazyjnych kształtów nadała dzwonkom Matka Natura oraz wprawieni ogrodnicy!
Bibliografia
- Bonnie L. Grant; “Bellflower Plants: How To Grow Campanula Bellflowers Campanula”; data dostępu: 2021-03-23
- BBC Garderner’s World; “10 best campanulas to grow”; data dostępu: 2021-03-23
- Gardenia.net; “Campanulas – which ones for my garden”; data dostępu: 2021-03-23
- Seasonal Gardening; “Campanula”; data dostępu: 2021-02-23
- Chris Lee; “CAMPANULA ‘BELLFLOWER’ CARE & GROWING TIPS”; data dostępu: 2021-03-23
Zgłoś naruszenie/Błąd
Pozytywnie
Neutralnie 
Negatywnie
Lubię to!
Super
Ekscytujący 
Ciekawy
Smieszny
Smutny
Wściekły
Przerażony
Szokujący
Wzruszający
Rozczarowany
Zaskoczony
Prawda
Manipulacja
Fake news
Oryginalne źródło ZOBACZ
Dodaj kanał RSS
Musisz być zalogowanym aby zaproponować nowy kanal RSS