Dzisiaj wieczorem, 1 sierpnia, jak co roku warszawiacy będą śpiewać „(Nie)zakazane piosenki”. Niestety, w tym roku, ze względu na pandemię Covid 19, nie będzie koncertu na Placu Piłsudskiego; będzie natomiast koncert bardziej kameralny, w Parku Wolności Muzeum Powstania Warszawskiego, transmitowany przez TVP. Podczas koncertu z pewnością usłyszymy piosenkę:
„Hej, chłopcy, bagnet na broń!
Długa droga, daleka przed nami,
Mocne serce, a w rękach karabin,
Granaty w dłoniach i bagnet na broń! […]”
Autorką słów tej jednej z najpopularniejszych piosenek Polski Walczącej jest Krystyna Krahelska ps. „Danuta”. Napisała je w styczniu 1943 r. dla żołnierzy “Baszty” (skrót od: batalion ochrony sztabu). Sama autorka, która zgłosiła się jako sanitariuszka do Dywizjonu AK „Jeleń”, została ciężko ranna w klatkę piersiową w pierwszych godzinach Powstania Warszawskiego, 1 sierpnia 1944 r., ok. godziny 18-tej, na Polu Mokotowskim, niosąc pomoc żołnierzom rannym podczas odwrotu po nieudanym ataku na redakcję i drukarnię „Nowego Kuriera Warszawskiego”. Dopiero gdy się ściemniło, z Pola Mokotowskiego ciężko ranną “Danutę” podniósł patrol sanitarny i przeniósł nieprzytomną do punktu sanitarnego przy ul. Polnej 34. Operowana tuż przed północą, Krystyna Krahelska zmarła 2 sierpnia 1944 r. o czwartej nad ranem. Oszczędzony jej został cały tragiczny ciąg dalszy Powstania Warszawskiego.
Została pochowana w ogródku domu przy ul. Polnej 36. Po wojnie jej zwłoki ekshumowano i przeniesiono na cmentarz przy kościele św. Katarzyny na Służewie. Na nagrobku możemy przeczytać pierwszą zwrotkę jej piosenki (cytowaną wcześniej).
Zmarła w pierwszych godzinach Powstania Warszawskiego Krystyna Krahelska jest obecna wśród nas – jej twarz ma Syrenka na Wybrzeżu Kościuszkowskim u wylotu ulicy Tamka.
Stojący nad Wisłą pomnik Syreny jest ostatnim pomnikiem wzniesionym przed WW II. Miał upamiętniać herb Warszawy i przyczynić się do podniesienia estetyki bulwarów wiślanych. Powstał z inicjatywy prezydenta Stefana Starzyńskiego, a jego autorką jest Ludwika Kraskowska-Nitschowa, profesor warszawskiej Akademii Sztuk Pięknych.
Początkowo Ludwika Nitschowa zamierzała ukazać wyłaniającą się z Wisły szklaną postać kobiety i planowała wysoki na 20 metrów pomnik, umieszczony w środku rzeki. Z uwagi na koszty (pomnik miał być oświetlony nocą) zdecydowała się na wykonanie rzeźby w formie, jaka stoi obecnie na bulwarze. Model rzeźby został zaprezentowany po raz pierwszy w maju 1937 r., podczas I Ogólnopolskiego Salonu Rzeźby w stołecznym IPS-ie (Instytut Propagandy Sztuki). Odlew z brązu został wykonany w warszawskim zakładzie Braci Łopieńskich. Pomnik został ustawiony nad Wisłą na początku kwietnia 1939 r. Miejsce postawienia pomnika wybrał Stefan Starzyński z doradcami oraz Ludwika Nitschowa.
Rzeźba, przedstawiająca postać Syreny z uniesionym mieczem i tarczą, została postawiona na cokole składającym się z trzech bloków piaskowca, umieszczonych w basenie. Na tarczy znajduje się wizerunek orła w koronie, wokół którego biegnie napis „Warszawa”. Nie było żadnej oficjalnej uroczystości odsłonięcia pomnika. Nie zrealizowano również projektowanego otoczenia pomnika (m.in. rzeźb mew zrywających się do lotu, które miały być umieszczone przy krawędzi basenu oraz tarasu widokowego na dolnym bulwarze, który umożliwiałby oglądanie Syreny od strony rzeki).
Do opracowania głowy i korpusu Syreny Nitschowej pozowała Krystyna Krahelska, bratanica zaprzyjaźnionej z Ludwiką Nitschową Wandy Krahelskiej-Filipowicz, uczestniczki zamachu na rosyjskiego generał-gubernatora Gieorgija Skałona w 1906 r.
Krystyna Krahelska nie była warszawianką z urodzenia. Urodziła się 24 marca 1914 roku na Polesiu, w wiosce Mazurki nad rzeką Szczarą koło Baranowicz (woj. nowogrodzkie), w rodzinie inteligenckiej. Jej matka Janina Bury – Krahelska była biologiem, doktorem filozofii Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie. Ojciec, Jan Krahelski, inżynier, walczył w I wojnie światowej i w wojnie z bolszewikami w 1920 r., później pracował w Ministerstwie Rolnictwa i Reform Rolnych, w latach 1926 – 1933 był starostą i wojewodą poleskim.
Krystyna Krahelska była uczennicą gimnazjum im. Romualda Traugutta w Brześciu nad Bugiem (matura w 1932 r.). Była harcerką, w harcerstwie zdobyła sprawność sanitariuszki. Od 13 roku życia pisała wiersze i pięknie śpiewała – miała silny głos, o ciekawej barwie i ogromnej skali. Przez całe lata zbierała pieśni ludowe polskie, białoruskie, rosyjskie, ukraińskie, które słyszała od dzieciństwa mieszkając w otoczeniu tych tradycji i kultur. Śpiewała również arie operowe – występowała w radiu w Baranowiczach, Wilnie i Warszawie, a także nagrywała je w studiach fonograficznych. Była wysportowana – jeździła konno, grała w tenisa, świetnie pływała.
Zgłoś naruszenie/Błąd
Pozytywnie
Neutralnie 
Negatywnie
Lubię to!
Super
Ekscytujący 
Ciekawy
Smieszny
Smutny
Wściekły
Przerażony
Szokujący
Wzruszający
Rozczarowany
Zaskoczony
Prawda
Manipulacja
Fake news
Oryginalne źródło ZOBACZ
Dodaj kanał RSS
Musisz być zalogowanym aby zaproponować nowy kanal RSS