Niezwykła dziewanna, choć rośnie na ugorach i jałowych glebach, jest jedną z najbardziej okazałych roślin spotykanych w Polsce. Jej charakterystyczne, jasne kwiaty porastają wysoki, strzelisty pęd, sięgający nawet 3 metrów wysokości. Dziewanna drobno i wielokwiatowa z powodzeniem wykorzystywana jest w fitoterapii i kosmetyce. Ma działanie regenerujące, kojące, przeciwzapalne i oczyszczające. Preparaty z dziewanny sprawdzają się wyśmienicie przy infekcjach dróg oddechowych.
- Dziewanna to niewymagająca gwiazda
- Panna dziewanna – piękna i wytrwała
- Dziewanna w kosmetyce
- Dziewanna w lecznictwie
- Dziewanna dla wrażliwych
Dziewanna to niewymagająca gwiazda
Gdzie rośnie dziewanna, tam bez posagu panna – niegdyś tak oto porzekadło ludowe sugerowało status majątkowy panien na wydaniu. Dziś więcej mówi nam ono o samej dziewannie pospolitej niż majętności jej szczęśliwych posiadaczy (lub posiadaczek). Dziewanna rośnie bowiem na ubogiej, słabej glebie. Często spotyka się ją przy drogach i na ugorach. W grunt wrasta jednak uporczywie, wiążąc się z nim silnymi korzeniami. Spotykamy ją również na łąkach i polach, w miejscach silnie nasłonecznionych. Dziewanna jest niezbyt wrażliwa na zmiany temperatur i wahania pogodowe.
Dziewanna to roślina najczęściej dwuletnia lub bylina, choć spotyka się też odmiany zarówno jednoroczne, jak i wieloletnie. Zaliczana do rodziny trędownikowatych dziewanna zajmuje ważną pozycję w fitoterapii. W lecznictwie stosuje się przede wszystkim odmianę drobnokwiatową, ale zielarze sięgają też po dziewannę wielokwiatową. Wszystkie odmiany dziewanny są do siebie podobne i mają te same właściwości.
Dziewanna pospolita jest rośliną typową dla obszarów Europy i Azji o umiarkowanym klimacie. W pierwszym roku życia dziewanny, z nasion wyrasta jedynie przyziemna różyczka liściowa, a dopiero w drugim kształtuje się wzniesiony pęd, sięgający od 0,5 do nawet 3 metrów wysokości (mowa o najpopularniejszej dziewannie dwuletniej). Dziewanna pokryta jest delikatnym włoskami, a jej pięciokrotne kwiaty ustrajają wysoki pęd w bardzo efektowny sposób. Najczęściej przybierają kolor intensywnie żółty, a czasem też biały czy purpurowy.
|
Wszechstronne właściwości dziewanny:
|
Panna dziewanna – piękna i wytrwała
Dziewanna jest rośliną niezwykłą, której to niezwykłość konstytuowała się niejednokrotnie na kartach poezji czy mitologii. W długoszowskiej mitologii słowiańszczyzny Dziewanna to piękna bogini tajemniczych puszcz i borów, mieszkanka lasów i patronka łowców oraz dzikiej przyrody. Jej atrybutem są myśliwski róg oraz łuk, a nieodłącznym towarzyszem biały jeleń.
Jak nietrudno się domyślić, mitologiczna Dziewanna dysponuje też pewnym magicznym kwiatem, nazywanym wtedy świetlistym zielem lub królewską święcą. Określeń tych używano z uwagi na ówczesne wykorzystanie dziewanny do produkcji knotów (suchy pęd wystarczyło umoczyć w tłuszczu lub wosku i otrzymywano swoistą pochodnię). Bogini była zaś kojarzona z jasnością, życiem, światłem, a także z dzikością, wiele więc łączyło ją z tą niesamowitą rośliną.
Z kolei ze względu na wyjątkowy wygląd, dziewannę określano również jako „warkocz Matki Boskiej” – piękna, jasna, misternie ukwiecona i wysoka rzeczywiście mogła kojarzyć się z włosami niebiańskiej istoty.
Dziewanna w kosmetyce
Dziewannę wykorzystuje się w przemyśle kosmetycznym jako składnik produktów regenerujących i łagodzących, a także kremów rozjaśniających i preparatów antytrądzikowych. Tonik z dodatkiem dziewanny doskonale nawilża cerę, oczyszcza pory oraz reguluje ilość wydzielanego sebum. Natomiast domowa płukanka do włosów na bazie kwiatów dziewanny doda kosmykom blasku, oczyści je i wzmocni cebulki włosów. Jej stosowanie poleca się zwłaszcza blondynkom.
Dziewanna w lecznictwie
Dziewanna miała swoje miejsce nie tylko w ludowych wierzeniach i w produkcji knotów do świec, ale także w dawnej medycynie. Starosłowiańska praktyka medyczna nakazywała stosować ją w stanach nieżytów dróg oddechowych i na problemy z układem trawiennym. Napar z dziewanny stanowi bowiem bogactwo olejków eterycznych, saponin, garbników i flawonoidów, które działały przeciwzapalnie i antybakteryjnie, a także pomagały oczyszczać drogi oddechowe.
Dziewanna do dziś stosowana jest przy suchym kaszlu, zapaleniu oskrzeli, bólu gardła i uporczywej chrypce. Napar przyrządzany z kwiatów dziewanny cudownie odświeża, ale przede wszystkim rozrzedza zalegającą w drogach oddechowych gęstą wydzieliną oraz ułatwia odksztuszanie. Działa też kojąco na nadwyrężone infekcją gardło, gdyż dzięki zawartych w niej śluzom ma właściwości powlekające i osłonowe.
Dziewanna wspomaga ponadto regenerację śluzówki żołądka oraz działa łagodząco na dolegliwości układu trawiennego. Jest pomocna między innymi przy biegunce i niestrawności, przynosi też ulgę podczas kolki jelitowej.
Dziewanna dla wrażliwych
Po roślinie o tak wdzięcznym i subtelnym imieniu trudno byłoby nie spodziewać się właściwości hipoalergicznych. Wytrzymała i odporna na trudne warunki dziewanna łagodzi podrażnienia, wysypki, zaczerwienienia i inne reakcje alergiczne. Ekstrakt z dziewanny dodawany jest do kosmetyków przeznaczonych dla alergików. Dziewanna nie tylko nie uczula, ale też działa na skórę kojąco i regenerująco. Sprawdza się w leczeniu trądziku, gdyż doskonale oczyszcza cerę, tonizuje ją i ogranicza stany zapalne o ropnym przebiegu. Dziewanna poradzi sobie również z owrzodzeniami, siniakami i stłuczeniami.
Do użytku zewnętrznego możemy wykorzystywać napary i odwary z dziewanny lub przygotować olej na bazie oliwy z oliwek i świeżych kwiatów. Do zaparzania używamy najczęściej kwiatów suszonych.
|
Dziewanna w domowej apteczce
Dziewanna kwitnie od czerwca do września. Kwiaty na domowej roboty specyfiki z dziewanny należy zrywać w drugim okresie wegetacji. Zabieramy się do tego we wczesnych godzinach, gdy opadnie już poranna rosa, ale słońce nie pali jeszcze kwiatów. Liście i kwiaty suszymy następnie w temperaturze do 35 stopni C. Z kolei do przygotowana oleju z dziewanny, kwiatów nie suszymy, ale świeże zalewamy dobrej jakości oliwą z oliwek. Olejem z dziewanny możemy nacierać bolące stawy oraz stosować go jako krople do uszu. Świeże kwiaty służą również do preparowania nalewki pomocnej podczas kaszlu i infekcji górnych dróg oddechowych. Napary oraz odwary dziewannowe przygotowujemy z suszu lub świeżych kwiatów i liści. One także mają łagodzący wpływ na bolące gardło, zapalenie oskrzeli, astmę czy zapalenie płuc. Popijana wieczorną porą herbatka z dziewanny pomaga ponadto wyciszyć się, zrelaksować i szybciej zasnąć. Syrop z dziewanny W aptekach nabędziemy bez recepty syrop z dziewanny – jak nietrudno się domyślić ma on działanie wykrztuśne i wspomagające w leczeniu przeziębienia i grypy. |
Dziewanna to kwiat charakterystyczny dla klimatu umiarkowanego Europy i Azji. Jest pokaźną, piękną i łatwo rozpoznawalną rośliną, od dawien dawna wykorzystywaną w ziołolecznictwie. Ma niebywałe walory ozdobne – jej ukwiecony pęd przypomina złocisty warkocz. Dziewanna słynie z właściwości kojących i korzystnie wpływa na stan dróg oddechowych. Stosowana w preparatach kosmetycznych ma działanie regenerujące i rozjaśniające.
Bibliografia
- Zielińska-Pisklak, Monika & Szeleszczuk, Łukasz & Wilczek, Katarzyna. (2013).; “Dziewanna – starosłowiańska bogini wiosny. ”; Lek w Polsce. 23. 13-263. ;
- Turker AU, Gurel E.; “Common mullein (Verbascum thapsus L.): recent advances in research”; Phytother Res. 2005 Sep;19(9):733-9.;
- Zografidis, Aris & Strid, Arne. (2017). ; “A taxonomic revision of the Verbascum daenzeri group (Scrophulariaceae)”; Phytologia Balcanica. 23. 65-71. ;
- “https://www.atozflowers.com/flower/verbascum/”; data dostępu: 2019-08-12
Zgłoś naruszenie/Błąd
Pozytywnie
Neutralnie 
Negatywnie
Lubię to!
Super
Ekscytujący 
Ciekawy
Smieszny
Smutny
Wściekły
Przerażony
Szokujący
Wzruszający
Rozczarowany
Zaskoczony
Prawda
Manipulacja
Fake news
Oryginalne źródło ZOBACZ
Dodaj kanał RSS
Musisz być zalogowanym aby zaproponować nowy kanal RSS