Dziennikarze apelują do polskich władz w sprawie Białorusi

“Jako niezależni dziennikarze demokratycznego kraju, czujemy się w obowiązku zareagować i tym samym wzywamy władze Polski do uproszczenia i przyspieszenia przyznawania azylu politycznego i ochrony międzynarodowej wszystkim tym, którzy do władz naszego kraju się o to zwracają” – napisali przedstawiciele największych polskich mediów w apelu do władz. 

“Apelujemy o podjęcie wszelkich możliwych starań na arenie międzynarodowej, by doprowadzić do zwolnienia z białoruskich więzień wszystkich działaczy na rzecz praw człowieka, w tym dziennikarzy Romana Pratasiewicza i Andrzeja Poczobuta” – napisano.

Apel podpisali: 

• Tadeusz Sołtys – wiceprezes RMF FM
• Bartosz Węglarczyk – redaktor naczelny Onet
• Andrzej Stankiewicz – z-ca redaktora naczelnego Onet
• Paweł Ławiński- z-ca redaktora naczelnego Onet
• Adam Michnik – redaktor naczelny “Gazety Wyborczej”
• Jarosław Kurski – I z-ca redaktora naczelnego “Gazety Wyborczej” i redaktor naczelny Wyborcza.pl 
• Aleksandra Sobczak – z-czyni redaktora naczelnego “Gazety Wyborczej”
• Piotr Stasiński- z-ca redaktora naczelnego “Gazety Wyborczej”
• Roman Imielski – z-ca redaktora naczelnego “Gazety Wyborczej”
• Mikołaj Chrzan – z-ca redaktora naczelnego “Gazety Wyborczej”
• Bartosz T. Wieliński – z-ca redaktora naczelnego “Gazety Wyborczej”
• Jerzy Wójcik – dyrektor wydawniczy “Gazety Wyborczej”
• Joanna Mosiej – Sitek – z-czyni dyrektora wydawniczego “Gazety Wyborczej”
• Wojciech Bartkowiak  – z-ca dyrektora wydawniczego “Gazety Wyborczej”
• Michał Samul – redaktor naczelny TVN24 i “Faktów” TVN
• Kamila Ceran – redaktor naczelna i dyrektor programowa Radia TOK FM
• Bogusław Chrabota – redaktor naczelny “Rzeczpospolitej”, prezes Izby Wydawców Prasy
• Tomasz Lis – redaktor naczelny “Newsweek Polska”
• Michał Szułdrzyński – z-ca redaktora naczelnego “Rzeczpospolitej”
• Piotr Mieśnik – redaktor naczelny Wirtualnej Polski
• Robert Feluś – redaktor naczelny “Wprost”
• Katarzyna Kozłowska – redaktor naczelna dziennika “Fakt”
• Krzysztof Jedlak – redaktor naczelny “Dziennika Gazety Prawnej”
• Piotr Mucharski – redaktor naczelny “Tygodnika Powszechnego”
• Michał Celeda – redaktor naczelny i dyrektor programowy Radia ZET
• Joanna Komolka – dyrektor informacji Radia ZET
• Paweł Truszczyński – z-ca dyrektora informacji Radia ZET

Na Białorusi od 9 sierpnia 2020 roku odbywają się akcje protestacyjne, których uczestnicy domagają się odejścia Łukaszenki i rozpisania nowych, uczciwych wyborów. Służby aresztowały już wielu działaczy opozycyjnych. 

23 maja samolot relacji Ateny-Wilno linii Ryanair został zmuszony do lądowania w Mińsku z powodu rzekomego ładunku wybuchowego na pokładzie. Władze Białorusi potwierdziły, że poderwały myśliwiec MiG-29 do pasażerskiej maszyny. Według nieoficjalnych informacji grożono zestrzeleniem samolotu.

Po lądowaniu w stolicy Białorusi zatrzymano tam Ramana Pratasiewicza, byłego współredaktora kanału Nexta, uznanego przez władze białoruskie za “ekstremistyczny”. Władze Białorusi poszukiwały go listem gończym. Pratasiewiczowi zarzucono m.in. “organizację zamieszek” i działań poważnie naruszających porządek publiczny. KGB umieściło go na liście osób “zaangażowanych w terroryzm”, podobnie jak innych przedstawicieli opozycji.

Z ponad ośmiogodzinnym opóźnieniem w niedzielę wieczorem samolot dotarł do Wilna. Oprócz Pratasiewicza na pokładzie nie było także jego partnerki Sofii Sapiegi i – według białoruskiego opozycjonisty Pawła Łatuszki – jeszcze czterech innych osób.

Działania Białorusi potępiło wiele państw, w tym Polska, zarzucając władzom w Mińsku złamanie prawa międzynarodowego, piractwo, “terroryzm państwowy” i “porwanie samolotu”. 

Co ważne, jak informowały polskie media w ubiegłym tygodniu, Raman Pratasiewicz na początku 2020 roku złożył wniosek o ochronę międzynarodową w polskim Urzędzie ds. Cudzoziemców, ale nie uzyskał jej. W marcu nie stawił się bowiem w wyznaczonym terminie na wywiad statusowy.

Roman Protasiewicz był pod pełną ochroną państwa polskiego. Wyjechał na Litwę, bo chciał dołączyć do Swietłany Cichanouskiej i pracować dla niej (…) Nie kontynuował swoich starań o ochronę międzynarodową i dlatego postępowanie zostało umorzone – powiedział Onetowi Marcin Przydacz, wiceszef polskiego Ministerstwa Spraw Zagranicznych. 

W ramach sankcji wobec Białorusi nałożonych po incydencie z uprowadzeniem samolotu, obowiązuje już m.in. zakaz przelotów przez przestrzeń powietrzną UE dla białoruskich linii lotniczych oraz uniemożliwienie im dostępu do portów lotniczych UE. Szefowie państw i rządów zaapelowali również do przewoźników lotniczych mających siedzibę w UE o unikanie przelotów nad Białorusią. 

Zamrożono ponadto unijne pieniądze dla Białorusi. Do 21 czerwca ma zostać przygotowany w Unii Europejskiej pakiet sankcji personalnych. Na tak zwaną czarną listę zostaną wpisani ci Białorusini, którzy brali udział w uprowadzeniu samolotu Ryanaira. Otrzymają oni zakaz wjazdu do Unii Europejskiej, a ich konta w europejskich bankach zostaną zamrożone.

Na wznowienie sankcji wobec Białorusi zdecydowały się także m.in. Stany Zjednoczone.