Dworzec Tatrzański w Zakopanem istnieje od końca XIX wieku, ale nigdy nie pojawił się tu żaden pociąg. Sprawdź, co poszło nie tak.
Dworzec Tatrzański nigdy nie pełnił funkcji budynku stacji kolejowej, ale bywał gwarny i zatłoczony. Początkowo nazywał się Dworem Towarzystwa Tatrzańskiego. Stanowił centrum życia kulturalnego Zakopanego.
Działalność Towarzystwa Tatrzańskiego
W 1874 roku zarejestrowane zostało Galicyjskie Towarzystwo Tatrzańskie. Jej działaczami były wybitne postacie związane z Zakopanem: ks. Józef Stolarczyk, dr Tytus Chałubiński, hrabia Mieczysław Rey, hrabia Władysław Zamoyski, Walery Eljasz.
Pod nazwą Towarzystwo Tatrzańskie (w skrócie TT) funkcjonowało ono do 1920 r., potem jako Polskie Towarzystwo Tatrzańskie. Wniosło ogromny wkład w rozwój Zakopanego, ochronę przyrody tatrzańskiej i popularyzowanie turystyki w Karpatach. To dzięki jego działaniom powstało m.in. pięć schronisk w Tatrach, wiele ścieżek górskich i drogowskazów, mapy i przewodniki. Towarzystwo organizowało pracę przewodników tatrzańskich. Doprowadziło do założenia Szkoły Snycerskiej i Muzeum Tatrzańskiego oraz do powstania linii kolejowej do Zakopanego.
Pierwsze siedziby Towarzystwa Tatrzańskiego
Od 1874 działacze TT spotykali się w domu Józefa Krzeptowskiego, brata Sabały, przy ul. Kościeliskiej 8. Miejsce to stanowiło nieformalny punkt informacji turystycznej. Mieściło bibliotekę, czytelnię gazet, pocztę i wypożyczalnię sprzętu sportowego. Budynek ten istnieje do dzisiaj. Funkcjonuje w nim najstarsza w Zakopanem restauracja.
W 1875 roku siedzibę towarzystwa przeniesiono do większego domu, należącego do Jana Gąsienicy-Staszeczka, na skrzyżowaniu Krupówek z ul. Nowotarską.
Dwór Tatrzański
W 1880 roku zapadła decyzja o zbudowaniu w Zakopanem siedziby Towarzystwa Tatrzańskiego. Drewniany Dwór Tatrzański został oddany do użytku w 1882 roku przy ul. Krupówki 12.
Szybko stał się centrum kulturalnym Zakopanego. Miał dużą salę konferencyjno-balową. Występowały tutaj sławy tej miary, co Helena Modrzejewska i Ignacy Jan Paderewski. Tutaj Henryk Sienkiewicz po raz pierwszy zaprezentował publicznie szkic zakończenia „Quo vadis”.
W trakcie balu 26 stycznia 1900 r. budynek, nazywany wtedy Dworcem Tatrzańskim, zapalił się od lampy naftowej. Spłonął całkowicie. Było to niespełna 18 lat od momentu rozpoczęcia jego działalności.
Myląca nazwa
W języku polskim słowa dwór i dworzec były dawniej używane zamiennie. Dworzec oznaczał później m.in. dworek, a także pałac. Stąd może pochodzić nazwa Dworca Tatrzańskiego.
Podobnie brzmi polskie słowo dworzec i rosyjski dworiec, czyli pałac. Możliwe, że pod wpływem coraz liczniejszych w TT Polaków z zaboru rosyjskiego Dwór Tatrzański zaczął być nazywany dworcem.
Nowy Dworzec Tatrzański
Dwa lata trwały debaty w Towarzystwie Tatrzańskim nad odbudową siedziby organizacji. W Zakopanem prężnie działały już inne miejsca, które przejęły funkcje kulturalne pełnione wcześniej przez Dworzec Tatrzański.
Nowa siedziba zainaugurowała działalność w 1903 roku. Stanęła w miejscu swojej poprzedniczki. Projekt murowanego budynku w stylu zakopiańskim stworzył Wandalin Beringer.
Książki w Dworcu Tatrzańskim
Od początku swojego istnienia Towarzystwo Tatrzańskie gromadziło książki, a w 1875 roku utworzyło bibliotekę. Pierwszy księgozbiór liczył ponad dwa tysiące pozycji i spłonął w pożarze drewnianego dworca. W nowym budynku od 1914 roku mieściła się Biblioteka Publiczna. W 1940 roku okupanci ją zamknęli.
Tatrzańskie Ochotnicze Pogotowie Ratunkowe
W Dworcu Tatrzańskim od 1909 roku mieściła się pierwsza baza TOPR – Tatrzańskiego Ochotniczego Pogotowia Ratunkowego. Pomysłodawcami założenia organizacji był gen. Mariusz Zaruski i kompozytor Mieczysław Karłowicz.
Do członków organizacji, gotowych do stawienia się na każde wezwanie do niesienia pomocy, należeli zakopiańscy przewodnicy. Bohaterski Klimek Bachleda zginął, poszukując rannego taternika.
W czasie wojny prawie wszystkie instytucje musiały opuścić Dworzec Tatrzański. Wielu ratowników TOPR wyjechało z Zakopanego, a sam TOPR zawiesił działalność. Został reaktywowany w 1940 roku jako Freiwillige Tatra Bergwacht z siedzibą w Dworcu Tatrzańskim. Ratownicy mieli tu swoją bazę do 1985 roku.
Kapuchy restauracja z werandą
W dworcu znajdowały się pokoje gościnne i pomieszczenia biurowe. Stał się on popularnym miejscem spotkań.
Od 1914 roku funkcjonowała tam popularna restauracja z werandą prowadzona przez Zofię Krzeptowską, nazywaną Kapuchą. Pani Zofia przyjaźniła się z wieloma ze swoich gości – artystami i taternikami. Co najmniej dwa razy Witkacy namalował jej portret. Rafał Malczewski po wojnie z zagranicy przesyłał pani Zofii paczki. Do bywalców restauracji należeli też Karol Szymanowski i Kornel Makuszyński.
W czasie okupacji rozebrano słynną werandę.
Dzieje powojenne
Nowe władze rozwiązały Polskie Towarzystwo Tatrzańskie w 1950 roku. Dworzec Tatrzański stał się siedzibą Oddziału Zakopiańskiego PTTK i Grupy Tatrzańskiej GOPR. Mieścił się tu też Klub Turysty.
W 1992 część budynku spłonęła. Po odbudowie znów stał się siedzibą oddziału PTTK i Biura Usług Turystycznych, częściowo został wynajęty prywatnym inwestorom.
Oddział PTTK sfinansował w r. 2013 gruntowny remont budynku.
Na ścianie umieszczono tablicę poświęconą pamięci ratownika górskiego Klemensa Bachledy. Jest on jedną z ciągle pamiętanych, wybitnych postaci Zakopanego. Koło Przewodników Tatrzańskich PTTK nosi jego imię.
Był on związany z Dworcem Tatrzańskim – miejscem, które od końca XIX wieku stanowiło ważne centrum życia stolicy Tatr.
Zgłoś naruszenie/Błąd
Pozytywnie
Neutralnie 
Negatywnie
Lubię to!
Super
Ekscytujący 
Ciekawy
Smieszny
Smutny
Wściekły
Przerażony
Szokujący
Wzruszający
Rozczarowany
Zaskoczony
Prawda
Manipulacja
Fake news
Oryginalne źródło ZOBACZ
Dodaj kanał RSS
Musisz być zalogowanym aby zaproponować nowy kanal RSS