Drożyzna już nie taka straszna? Oczekiwania inflacyjne Polaków zmalały

Grudzień przyniósł obniżenie oczekiwań inflacyjnych wśród
polskich konsumentów – wynika z badania Głównego Urzędu Statystycznego. Ekonomiści
prognozują, że na przełomie roku inflacja CPI osiągnie cykliczne maksimum, choć
jeszcze bardzo długo pozostanie na nieakceptowalnie wysokim poziomie.

Najnowsze, grudniowe badania Głównego
Urzędu Statystycznego wskazują na przesunięcie oczekiwań inflacyjnych w
kierunku niższej inflacji w Polsce względem poprzedniego miesiąca – wynika z
danych z Biuletynu Statystycznego GUS. Wskaźnik oczekiwań inflacyjnych przyjął wartość 39,3 pkt. i był o 5,9
pkt. niższy niż w listopadzie, kiedy to osiągnął wielomiesięczne maksimum.

Był to wówczas najwyższy poziom
wskaźnika od maja 2020 r., gdy na fali pandemicznych obaw odnotowano 49,2 pkt.
Jeszcze większe obawy o wzrost cen ankietowani mieli w kwietniu 2020 r. (54,70
pkt.). Szkopuł w tym, że obecnie inflacja wynosi blisko 8 proc., a w
omawianych kwietniu i maju 2020 r. wynosiła odpowiednio 3,4 proc. i 2,9 proc.
po wyhamowaniu z notowanych w pierwszym kwartale średnio 4,5 proc.

Ocena zmian cen konsumpcyjnych w ciągu najbliższych 12
miesięcy przedstawia odczucia konsumentów w zakresie przewidywanego tempa zmian
cen towarów i usług konsumpcyjnych w okresie najbliższych miesięcy. Wskaźnik
ten przyjmuje wartości od -100 do +100.

Wartość dodatnia oznacza przewagę liczebną konsumentów
przewidujących wzrost cen konsumenckich (towarów i usług konsumpcyjnych) nad
konsumentami przewidującymi ich spadek, natomiast wartość ujemna oznacza
przewagę liczebną konsumentów przewidujących spadek cen konsumpcyjnych nad
konsumentami przewidującymi ich wzrost.

Czy to już inflacyjna przesilenie?

Przez ostatnie miesiące inflacja stała się tematem ekonomicznym
numer jeden. Tempo spadku wartości polskiego pieniądza po raz pierwszy od 20
lat przekroczyło 5%. Według finalnych danych wzrost
cen koszyka towarów i usług konsumpcyjnych w listopadzie sięgnął 7,7%.
Według ekonomistów w grudniu inflacja bez problemu przekroczy 8% i następnie
pozostanie na poziomie 7-8% w 2022 roku. Także na rok 2023 przewidywana
jest inflacja przeszło dwukrotnie przewyższająca 2,5-procentowy cel inflacyjny
Narodowego Banku Polskiego.

Niespotykane od tzw. szoku akcesyjnego z
wiosny 2004 roku zainteresowanie frazą „inflacja” widać też w danych Google’a.
W listopadzie hasło to było wyszukiwane najintensywniej od 17 lat, ale już w
grudniu zainteresowanie kwestiami inflacyjnymi nieco spadło. Mogło to być
związane z grudniową obniżką akcyzy na paliwa, która
„zdjęła” część wzrostu cen paliw notowanego w ostatnich miesiącach. Zdaniem
ekonomistów tzw.
tarcza antyinflacyjna obniży przyszłoroczny szczyt inflacji o 1,0-1,5 pkt.
procentowego, ale zarazem wydłuży w czasie okres trwania bardzo wysokiej
inflacji CPI.

Decydenci, wprowadzając tą zmianę, liczyli
nie tylko na „wygładzenie” inflacyjnego piku, ale też na psychologiczny efekt
obniżenia oczekiwań inflacyjnych ludności. Grudniowe dane GUS sugerują, że jak na razie
ta sztuczka mogła się udać. Pytanie tylko, co będzie w styczniu, gdy ludzie
zobaczą skokowe
podwyżki cen gazu i energii elektrycznej, które
będą podbijać wskaźnik CPI przynajmniej przez następne dwa lata.

Inflacja szaleje, RPP budzi się z letargu

Przez cały 2021 roku większość członków
Rady Polityki Pieniężnej ignorowała lub bagatelizowała dane świadczące o szybko
narastającej presji inflacyjnej. Retoryka kierownictwa Narodowego Banku
Polskiego najpierw negowała istnienie wysokie inflacji, później określała ją
mianem „przejściowej” lub niezależnej od polityki monetarnej.

Ta narracja nagle umarła na początku
października, gdy Rada zerwała z polityką prawie zerowych stóp procentowych, zaskakując
rynek podwyżką stopy referencyjnej z 0,1% do 0,5%. Na początku listopada RPP
podniosła cenę pieniądza aż o 75 pb., a w
grudniu o kolejne 50 pb. Na tym najpewniej się nie skończy. Przed świętami prezes
NBP Adam Glapiński niemal wprost zapowiedział kolejne podwyżki. Mogą się
one jednak okazać mocno spóźnione i niewystarczające. Dość powiedzieć, że przy
8-procentowej inflacji CPI stopa referencyjna NBP wynosi zaledwie 1,75%. W
rezultacie Polska ma jedną z najgłębiej ujemnych realnych stóp procentowych wśród
wszystkich dużych gospodarek świata. Rynek i ekonomiści szacują, że do końca
2022 roku stopy procentowe w Polsce wzrosną do ok. 4%.

Blisko tego poziomu są już Czesi, którzy w środę dokonali bardzo mocnej i już
piątej z kolei podwyżki centy pieniądza w banku centralnym. Czeska stopa procentowe
na poziomie 3,75% wyrównała wieloletnie maksimum z 2008 roku. Dla porównania, w
tamtym czasie stopa referencyjna NBP sięgała 6% przy inflacji CPI nieprzekraczającej
5%. To porównanie pokazuje, jak bardzo obecna polityka monetarna NBP jest niedostosowana
zarówno do bieżącej jak i oczekiwanej inflacji cenowej.

Krzysztof Kolany

Źródło:

Zgłoś naruszenie/Błąd