Dodatek wyrównawczy do wynagrodzenia – jak obliczyć?

Komu przysługuje dodatek wyrównawczy

Okres przysługiwania dodatku wyrównawczego i podstawa prawna jego przyznania

Zasady kalkulowania dodatku

Pracownica ciężarna lub karmiąca dziecko piersią zatrudniona przy pracy wymienionych w przepisach rozporządzeniu z 3 kwietnia 2017 r. w sprawie wykazu prac uciążliwych, niebezpiecznych lub szkodliwych dla zdrowia kobiet w ciąży i kobiet karmiących dziecko piersią (Dz.U. z 2017 r. poz. 796), którą pracodawca musiał przesunąć na inne stanowisko ze względu na zakaz wykonywania pracy jej wzbronionej bez względu na stopień narażenia na czynniki szkodliwe dla zdrowia lub niebezpieczne

Przez czas delegowania na inne stanowisko

(art. 179 § 4 w związku z art. 179 § 1 Kodeksu pracy)

Dodatek wyrównawczy stanowi różnicę między dotychczas osiąganym wynagrodzeniem a pensją obniżoną.

Obliczając jego wysokość należy stosować zasady obowiązujące przy ustalaniu wynagrodzenia za urlop wypoczynkowy, mając na uwadze reguły opisane w przepisach od § 8 – § 10 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 29 maja 1996 r. w sprawie sposobu ustalania wynagrodzenia w okresie niewykonywania pracy oraz wynagrodzenia stanowiącego podstawę obliczania odszkodowań, odpraw, dodatków wyrównawczych do wynagrodzenia oraz innych należności przewidzianych w Kodeksie pracy (j.t. Dz.U. z 2017 r. poz. 927).

Dodatek wyrównawczy, według składników wynagrodzenia określonych w stawkach miesięcznych w stałej wysokości, stanowi różnicę między wynagrodzeniem przysługującym bezpośrednio po zaistnieniu okoliczności, wskutek których dodatek stał się należny, a wynagrodzeniem, które przysługiwało pracownikowi bezpośrednio przed nabyciem prawa do dodatku.

Wysokość dodatku wyrównawczego nie podlega zmianie do końca okresu, w którym pracownik jest objęty szczególną ochroną stosunku pracy (zob. uchwała SN z 20 marca 1992 r., I PZP 18/92, OSNC 1992/12/215).

Dodatek wyrównawczy wyliczany ze stałych składników pensji pomniejsza się za każdy dzień pracy, za który pracownikowi po powierzeniu innej pracy nie przysługuje wynagrodzenie za pracę. W tym celu kwotę dodatku:

1. dzieli się przez:

• 30 – jeśli w trakcie miesiąca, za który kalkulujemy omawiany dodatek, pracownik otrzyma wynagrodzenie chorobowe lub zasiłek z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa lub
• wartość współczynnika ekwiwalentowego – gdy wynagrodzenie za dany miesiąc nie przysługiwałoby z innych przyczyn niż wymienione wyżej;

2. otrzymaną stawkę mnoży się przez liczbę dni, za które dodatek jest nienależny;
3. uzyskany wynik odejmuje się od dodatku wyrównawczego przysługującego za cały miesiąc.

Przy składnikach wynagrodzenia:

• określonych w stawkach godzinowych albo za inny okres krótszy niż jeden miesiąc oraz
• zmiennych wypłacanych za okresy nie dłuższe niż jeden miesiąc,

podstawę obliczenia dodatku wyrównawczego stanowi wynagrodzenie za 1 dzień z okresu poprzedzającego przeniesienie do innej pracy.

Skalkulowanie miesięcznego dodatku ze składników, o których mowa wyżej, wymaga:

• podzielenia wynagrodzenia ustalonego według zasad obliczania należności za urlop wypoczynkowy przez liczbę dni kalendarzowych, za które pracownikowi przysługiwało wynagrodzenie przed przeniesieniem,
• przemnożenia uzyskanej stawki za 1 dzień przez liczbę dni, za które pracownikowi przysługiwała pensja po przeniesieniu do innej pracy,
• odjęcia ustalonej kwoty od wynagrodzenia należnego pracownikowi po przeniesieniu.

W przypadku składników pensji wypłacanych za okresy dłuższe niż 1 miesiąc, bazę obliczeniową dodatku wyrównawczego stanowi płaca za 1 dzień z okresu poprzedzającego przeniesienie do innej pracy, określona zgodnie z zasadami obowiązującymi przy ustalaniu ekwiwalentu pieniężnego za urlop, z 1 zastrzeżeniem. Otóż płacę tę dzieli się przez liczbę dni kalendarzowych, za które zatrudnionemu przysługiwało wynagrodzenie.

A zatem wyliczenie dodatku wyrównawczego z elementów płacowych należnych za okresy dłuższe niż miesiąc sprowadzać się powinno do:

• podzielenia sumy ww. składników zmiennych wypłaconych w okresie 12 poprzedzających miesięcy przez liczbę dni kalendarzowych (przypadających w ciągu tych 12 miesięcy), za które pracownikowi przysługiwało wynagrodzenie,
• pomnożenia otrzymanej stawki przez liczbę dni, za które pracownikowi należy się wynagrodzenie w danym miesiącu po przeniesieniu,
• odjęcia od ww. wyniku wynagrodzenia należnego według nowej stawki w danym miesiącu, ale za dni po przeniesieniu.

Pracownica w ciąży lub karmiąca dziecko piersią zatrudniona przy pozostałych pracach wskazanych w regulacjach ww. rozporządzenia z 3 kwietnia 2017 r., której zmieniono warunki pracy, skrócono wymiar czasu pracy lub którą przeniesiono do innej pracy

Przez czas, odpowiednio, trwania zmiany warunków pracy, ograniczenia czasu pracy bądź przeniesienia na inne stanowisko

(art. 179 § 4 w związku z art. 179 § 2 Kodeksu pracy)

Pracownica w ciąży pracująca dotychczas w porze nocnej, której zmieniono rozkład czasu pracy lub którą przeniesiono do innej pracy, której wykonywanie nie wymaga pracy w nocy

Przez czas, odpowiednio, trwania zmiany warunków pracy bądź przeniesienia na inne stanowisko

(art. 178¹ Kodeksu pracy)

Pracownik z objawami choroby zawodowej, którego zakład pracy na podstawie orzeczenia lekarskiego, w terminie i na czas określony w tym orzeczeniu, przeniósł do innej pracy nienarażającej go na działanie czynnika, który wywołał te objawy

Przez okres nieprzekraczający 6 miesięcy

(art. 230 Kodeksu pracy)

Pracownik, którego pracodawca, na podstawie orzeczenia lekarskiego o niezdolności do wykonywania dotychczasowej pracy wskutek wypadku przy pracy lub choroby zawodowej, przeniósł do odpowiedniej pracy po tym, jak zatrudniony nie został uznany za niezdolnego do pracy w rozumieniu przepisów o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych

Przez okres nieprzekraczający 6 miesięcy

(art. 231 Kodeksu pracy)