Czy pracodawca może zmusić do szczepienia na COVID-19?

Szczepienia na COVID-19

Z końcem 2020 roku rozpoczął się powszechny program szczepień przeciw Covid-19. W uproszczeniu podział grup kwalifikujących się do kolejnych etapów szczepień opiera się na kryterium przynależności do określonych grup zawodowych. Priorytetowe są tu grupy szczególnie istotne dla powszechnego bezpieczeństwa, zdrowia i zapewnienia takich usług, jak edukacja czy administracja publiczna.

Wielu pracodawców zastanawia się czy dążenie do redukcji ryzyka zachorowań w zakładzie pracy pozwala na zobligowanie pracowników do zaszczepienia się.

Czy szczepienie jest dobrowolne?

Zgodnie z obowiązującymi zasadami, szczepienia na Covid-19 są i jak na razie pozostać mają dobrowolne, niezależnie od tego, jakich grup społecznych lub zawodowych dotyczą.

Jednocześnie katalog obligatoryjnych szczepień i rodzaj czynności zawodowych, z którymi szczepienia te się wiążą, zostały wyczerpująco wymienione w przepisach rozporządzenia wykonawczego[1] do ustawy o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi[2]. Nie obejmuje ono szczepień na Covid-19.

Żaden inny przepis nie daje również bezpośredniej podstawy pozwalającej na jednostronne skierowanie pracownika na przedmiotowe szczepienie, czy to przez przełożonego lub służby medyczne.

Tym samym obowiązujące przepisy, zarówno w zakresie prawa pracy, jak i sanitarno-epidemiologiczne pozwalają jedynie na dobrowolne, a więc oparte na decyzji samego zainteresowanego poddanie się szczepieniu.

Czy pracownik może odmówić?

Pracodawca nie posiada narzędzi przymuszających pracownika do poddania się szczepieniom profilaktycznych, a pracownik może odmówić poddania się szczepieniu, co nie może narażać go w żaden sposób na negatywne konsekwencje z tego tytułu.

Bezpodstawne byłoby więc w szczególności przeniesienie osoby niezaszczepionej na inne stanowisko lub odmowa dopuszczenia jej do pracy. Takie działanie uprawnione jest bowiem tylko, jeśli pracownik nie posiada aktualnego orzeczenia lekarskiego stwierdzającego brak przeciwwskazań do pracy na określonym stanowisku lub w pozostałych przypadkach ściśle określonych przepisami.

Polecamy: Pakiet Kadrowy: Wynagrodzenia 2021, Czas pracy 2021, Zatrudnianie i zwalnianie pracowników, Uprawnienia rodziców w pracy

Czy pracodawca może pytać o szczepienie przeciw COVID-19 podczas rekrutacji?

Pracodawca nie ma również prawa zadać pytania o fakt lub zamiar zaszczepienia w trakcie procesu rekrutacji. Podobnie, brak jest prawnych podstaw do żądania od kandydatów do pracy lub już zatrudnionych zaświadczenia o zaszczepieniu przeciw COVID-19, a nawet samej informacji o fakcie zaszczepienia.