Czy po szczepieniu przeciw COVID-19 sprawdzać poziom przeciwciał? “Nie zalecamy, bo nic to nie zmienia”

Niski poziom przeciwciał po szczepieniu przeciwko COVID-19

Jedni wykonują te badania z ciekawości, inni by przekonywać niezdecydowanych do zaszczepienia się. Zdarza się, że u osób po pełnym cyklu szczepień nie wykrywa się przeciwciał przeciwko COVID-19, albo ich poziom jest bardzo niski.

– Co zrobić? Zaszczepiłam się dwoma dawkami, a przeciwciał mam znacznie mniej, niż mój mąż, który chorował na COVID-19 w grudniu – zaniepokojona internautka pyta o radę na jednej z grup poświęconych koronawirusowi.

Takich pytań pojawia się coraz więcej. – Im więcej szczepimy, tym więcej pytań – przybywa pacjentów, którzy mają mało albo brak przeciwciał. Jakie dalsze kroki będziemy podejmować czy szukać odporności komórkowej, czy szczepić kolejnymi dawkami innego producenta? Musimy pamiętać, że nie każdy zaszczepiony = odporny” – pisał na Twitterze dr n. med. Paweł Grzesiowski, ekspert Naczelnej Izby Lekarskiej do spraw COVID-19.

 Ministerstwo nie zaleca badań na poziom przeciwciał

Czy przewidziano jakąś drogę postępowania z pacjentami, którzy po szczepieniu nie wytworzyli przeciwciał albo mają ich bardzo mało?

Katarzyna Kubicka-Żach z Biura Komunikacji Ministerstwa Zdrowia podkreśla, że nie zaleca się rutynowego badania serologicznego po szczepieniu, bo jego wynik nie zmienia dalszego postępowania. – Nie znamy jeszcze poziomu ochronnego przeciwciał, nie wiemy jaki poziom faktycznie chroni przed zachorowaniem. Odporność poszczepienna rozwija się na poziomie komórkowym i humoralnym (przeciwciała) i nie zawsze ujemny wynik oceny przeciwciał świadczy o braku uodpornienia – wyjaśnia Kubicka-Żach.

Dlatego nie zaleca się obecnie podawania kolejnych dawek szczepionki, nawet jeśli stężenie przeciwciał jest małe lub wynik badania serologicznego jest ujemny. Katarzyna Kubicka-Żach podkreśla, że ważne jest, by badanie serologiczne, jeżeli jest już robione, obejmowało ocenę poziomu przeciwciał przeciw białku S kolca, który jest antygenem w szczepionkach przeciw COVID-19.

Ważniejsze niż przeciwciała są limfocyty

Prof. dr hab. n. med. Tomasz J. Wąsik, kierownik Katedry i Zakładu Mikrobiologii i Wirusologii Wydziału Nauk Farmaceutycznych Śląskiego Uniwersytetu Medycznego uważa, że brak przeciwciał może świadczyć o błędnie wykonanym teście. Przede wszystkim, przed zakażeniem koronawirusem chronią nas nie tylko przeciwciała.

– U osób z prawidłowym układem immunologicznym po przechorowaniu COVID-19, lub  szczepieniu przeciwciała powinny być wykrywalne, choć mogą być na niskim poziomie. W ochronie przeciwwirusowej większe znaczenie ma antygenowo swoista aktywność limfocytów T niż przeciwciała – wyjaśnia profesor Wąsik.