“Fotografia jest główną siłą wyjaśniającą człowieka człowiekowi”. /Edward Steichen/
Cóż za piękne dla fotografii czasy nastały! Codziennie powstają miliardy zdjęć. W mgnieniu oka możemy dzielić się nimi z bliskimi i z resztą świata. Idąc tropem Annie Leibovitz, wszyscy mamy ” najlepsze” aparaty. Dlaczego najlepsze? Bo zawsze mamy je przy sobie. Przecież każdy ma smartfona lub telefon z aparatem. Co nam po wspaniałym Nikonie czy obrzydliwie drogiej Leice, kiedy przy sobie mamy relatywnie tanie maleństwo mieszczące się w kieszeni? Czy namawiam zatem do fotografowania telefonem? Nie. A przynajmniej nie na skalę taką, z jaką mamy do czynienia. Po pierwsze telefon na pewno nigdy nie zastąpi lustrzanki lub bezlusterkowca. Mimo, że rozdzielczości matryc w smartfonie sięga już 16, a nawet 48 milionów pikseli. To tak, jak czytniki e-booków nie zastąpiły tradycyjnych książek papierowych. Do technikaliów jeszcze wrócę, ale jest i drugi powód. Ważniejszy.
Te miliardy zdjęć publikowanych w mediach społecznościowych w 95 procentach nie mają żadnej wartości, nazwijmy to twórczej. Ot, fotki z gatunku “u cioci na imieninach”: fatalnie skadrowane, bez prawideł kompozycji, reguł perspektywy, gry świateł i cieni. Kicz. Amatorszczyzna. Chociaż – na pozór – perfekcyjne technicznie. Na kilka tysięcy takich zdjęć zdarza się jedno wyjątkowe, które zapamiętamy, lub przynajmniej powiemy – “fajna fota”. Bo nie jest wcale tak, że nie można smartfonem zrobić dobrego zdjęcia – jak najbardziej można. Do tego potrzebny jest jednak pewien poziom wiedzy fotograficznej, umiejętność patrzenia obiektywem i sporo umiejętności wynikających z doświadczenia. Algorytmy współczesnego smartfona zwalniają z tych obowiązków. Dlatego te 95 procent w jakiś sposób zabija sztukę fotografii. Ale… czy fotografia w ogóle jest sztuką?
Kiedy podczas posiedzenia Akademii Paryskiej w 1839 roku Francois Arago ogłosił światu, że można uchwycić obraz widziany w camera obscura, francuski malarz Paul Delaroche wykrzyknął – “Dziś umarło malarstwo!”. Dagerotypia, wynaleziona przez Louisa Jacquesa Mande Daguerre, dała możliwość zarejestrowania bardzo szczegółowego widoku na małej posrebrzanej miedzianej płytce, tak jakby w małym lustrze “zatrzymano czas”. W tym samym roku w Anglii, Henry Fox Talbot ogłosił swój proces kalotypii. Proces Talbota, oparty był na technologii negatywowo-pozytywowej na papierze. Dzięki czemu zarejestrowany obraz można było powielać wielokrotnie, niczym grafiki. Natomiast dagerotyp był unikalnym jedynym obrazem, a zarazem obiektem. Od tego czasu fotografia oscylowała pomiędzy wyjątkowością, a wielością. Współcześnie, unikalny lub limitowany obraz fotograficzny znanego artysty może stać się dziełem sztuki, ale jednocześnie łatwość posługiwania się fotografią cyfrową i możliwość nieskończonej replikacji, ponownie stawia pytanie: czy fotografia jest sztuką?
Niektórzy krytycy i historycy sztuki uważają, że sztuka jako pojęcie nie jest możliwe do zdefiniowania, ponieważ granice sztuki w sposób ciągły są redefiniowane. W każdym też momencie jest możliwe, że pojawi się dzieło, które w przyjętej i zamkniętej definicji sztuki nie będzie możliwe do umieszczenia w odpowiednich “ramach”. Sztuka sama spełnia również rozmaite funkcje. Zaczynając od estetycznych, poprzez: społeczne, dydaktyczne, terapeutyczne… Natomiast funkcje sztuki nie stanowią o istocie samej sztuki. Władysław Tatarkiewicz – wielki polski filozof, historyk filozofii, estetyk, etyk oraz historyk sztuki – sformułował inną definicję słowa “sztuka”, pisał: “sztuka jest odtwarzaniem rzeczy, bądź konstruowaniem form, bądź wyrażaniem przeżyć – jeśli wytwór tego odtwarzania, konstruowania, wyrażania jest zdolny zachwycać bądź wzruszać, bądź wstrząsać”. Istotą definicji w przypadku Tatarkiewicza jest jej uniwersalizm, który jest aktualny zarówno w odniesieniu do minionych epok, jak i do sztuki współczesnej. W tej definicji mieści się również fotografia, która ma zaledwie 180 lat.
Malarz i fotograf Zdzisław Beksiński, w liście do krytyka fotografii i fotografa, Jerzego Lewczyńskiego napisał: “fotografia jako taka nie może być sztuką i to leży w samej jej istocie. W ogóle zamiar wykonania artystycznego zdjęcia kryje sprzeczność i jest największą bzdurą jaką można sobie wyobrazić. Zapamiętaj Jurek co Ci powiem, bo jestem dziś pod wpływem alkoholu w nastroju wieszczym. Fotografia nie jest sztuką! Pic! Gówno! Lipa! Cześć!”. Beksiński odwołał się (chyba) do początków fotografii, kiedy ówcześni krytycy uważali, że fotografia powstająca dzięki zastosowaniu technologii i techniki, a nie dzięki pracy twórczej człowieka nie może być uznawane za dzieło sztuki. Jako dowód podawano twierdzenie, że nawet amator fotografii, jest w stanie wykonać poprawne obrazy. Natomiast amator malarstwa, który nie ma pojęcia jak malować, nie byłby w stanie wytworzyć akceptowalnego obrazu. Z tego też powodu fotografia rzekomo nie może się równać z kreatywnością malarstwa.
Zgłoś naruszenie/Błąd
Pozytywnie
Neutralnie 
Negatywnie
Lubię to!
Super
Ekscytujący 
Ciekawy
Smieszny
Smutny
Wściekły
Przerażony
Szokujący
Wzruszający
Rozczarowany
Zaskoczony
Prawda
Manipulacja
Fake news
Oryginalne źródło ZOBACZ
Dodaj kanał RSS
Musisz być zalogowanym aby zaproponować nowy kanal RSS