Curry to słowo, które wywołuje w świecie gastronomii wiele kontrowersji – przede wszystkim z powodu swego niejasnego znaczenia. Zdaniem niektórych teoretyków kuchni żółty proszek sprzedawany w naszych supermarketach pod nazwą „curry” to wielkie marketingowe nadużycie. Czym jest więc naprawdę przyprawa curry i jak ją wykorzystać?
- Curry w jeszcze innym rozumieniu
- Curry – witaminy i wartości odżywcze
- Z czego składa się przyprawa curry?
- Curry – właściwości zdrowotne
- Jakie więc dobre skutki może przynieść regularne spożywanie curry?
- Czy curry może być szkodliwe?
- Curry w kuchni
Większość z nas myśląc o curry wyobraża sobie wspomnianą wyżej przyprawę o bardzo określonym smaku i ponoć indyjskim pochodzeniu. Tak naprawdę jednak pojęcie proszku o nazwie curry wynaleźli Brytyjczycy, którzy w czasie podbojów kolonizacyjnych zafascynowali się wielosmakową kuchnią azjatycką i mieszankami przypraw w niej stosowanymi. Próbując odtworzyć niezwykłe kompozycje smakowe, stworzyli oni ogólne pojęcie „curry” – rozumianej właśnie jako kompozycji przypraw.
Jeśli spojrzeć na to oczami Hindusów, to w każdej prowincji i terytorium liczącego 1,3 miliarda ludzi kraju istnieją setki, jeśli nie tysiące receptur, którym nadaje się przeróżne nazwy lokalne, ale w angielskim tłumaczeniu jest to właśnie zwykle „curry”. Różnorodność owa nie ogranicza się bynajmniej do Indii – także w Tajlandii, Indonezji, Pakistanie, a nawet niektórych krajach afrykańskich lokalna ludność ma swoje własne mieszanki curry.
Curry w jeszcze innym rozumieniu
Zamiłowanie do aromatycznej kuchni azjatyckiej przełożyło się na rozszerzenie angielskiego pojęcia „curry” na dania przygotowane na bazie warzyw, mięsa lub ryb i bogato doprawiane mieszanką korzennych i ziołowych przypraw. Najczęściej jest to potrawa dość płynna, za sprawą sporego dodatku mleka kokosowego, ale przyjmuje ona najróżniejsze postacie, kolory i smaki – od czerwonego i zielonego curry tajskiego przyrządzanego na bazie pasty, po żółte indyjskie curry z kurczaka, podawane tradycyjnie z dużą ilością ryżu, w oddzielnej misce. Praktycznie na całym świecie w restauracyjnych menu widnieje już nazwa „curry” kryjąca za sobie wiele różnych dań, które łączy wszak intensywny smak wynikający z połączeniu wielu różnych przypraw, zarówno słodkawych i delikatnych, jak i bardzo pikantnych.
Wreszcie, słowo „curry” ma jeszcze jedno znaczenie, również związane jest z kuchnią indyjską. Chodzi mianowicie o liście rośliny Begera koenigi, zwanej popularnie curry (w polskiej wersji często spotyka się formę „kari”) i będące cennym dodatkiem smakowym oraz surowcem leczniczym.
Curry – witaminy i wartości odżywcze
Pochodząca z Indii roślina Begera koenigi to krzew z rodziny rutowatych, który zadomowił się już również w innych krajach Azji Południowo-Wschodniej, a także na południu USA. Jego zielone liście, przypominające wyglądem liście akacji, odznaczają się niepowtarzalnym korzennym aromatem o iglasto-cytrusowej nucie. Świeże liście sprawiają wręcz wrażenie ostrych w smaku, ale po wysuszeniu robią się znacznie subtelniejsze. Wykorzystuje się je bardzo często do przygotowywania popularnych mieszanek curry, ale także do przyrządzania zup, sosów, a także chleba i mięsa. Doskonale komponują się z jogurtem, masłem oraz pomidorami.
Oprócz fantastycznych walorów smakowych liście curry mają jednak także doniosłe znaczenie zdrowotne. W curry znajdziemy białko, tłuszcze, węglowodany, błonnik, witaminy – witamina A, witaminy z grupy B (witamina B1, B2, B3, B6 i B12), witamina C, D i E, a także minerały – cynk, fosfor, magnez, miedź, potas, selen, sód, wapń i żelazo. Przyprawa ta zawiera również foliany i unikalną mieszankę olejków eterycznych. W tradycyjnej medycynie hinduskiej wykorzystuje się je do zwalczania biegunek, wymiotów i niestrawności, jak również leczenia wrzodów żołądka i dezynterii. Współczesna nauka przypisuje liściom kari także spektakularne działanie antyoksydacyjne, obiecujące zwłaszcza w kontekście prewencji nowotworów krwi, jelita grubego oraz prostaty. W świetle najnowszych badań liście kari mają również zdolność do obniżania poziomu glukozy oraz frakcji złego cholesterolu LDL we krwi.
Z czego składa się przyprawa curry?
Jak wspomniano już wyżej, mieszanek curry są na świecie tysiące, a w każdej mogą występować bardzo różne składniki, łącznie z liśćmi kari. Najbardziej popularne mieszanki, które można kupić w europejskich sklepach, powielają jednak zwykle podobny schemat, łącząc od 10 do 20 różnych korzennych przypraw, a nierzadko także i ziół. Klasycznymi ingrediencjami kompozycji curry są przede wszystkim kurkuma, nadająca przyprawie słynną żółtą barwę, oraz aromatyczny kmin rzymski, kolendra, gałka muszkatołowa, fenkuł, goździki, papryczki chili, cynamon, imbir, kardamon. Znawcy rozpoznają łatwo charakter mieszanki po barwie i nazwie – Madras curry jest zwykle czerwieńsze dzięki wysokiemu udziałowi chili, Vindaloo niezwykle ostre, zaś Maharajah curry słodkie i subtelne.
Curry – właściwości zdrowotne
Jak się łatwo domyślić, tak niezwykła mieszanina ziół i przypraw musi mieć niebagatelny wpływ na organizm ludzki, zwłaszcza, że o każdym z podstawowych składników curry można by napisać medyczny elaborat. A w niektórych kompozycjach pojawiają się dodatkowo także liście laurowe, gorczyca, słodka bazylia, kminek czy sezam – jednym słowem, brzmi to jak przepis na leczniczy eliksir.
Jakie więc dobre skutki może przynieść regularne spożywanie curry?
- Kurkuma, obecna w curry, to jedna z bodaj najzdrowsza przyprawa świata – jej największe zalety to silne działanie przeciwzapalne, porównywalne z ibuprofenem, oraz aktywne zapobieganie i zwalczanie nowotworów, zwłaszcza prostaty, piersi, skóry i jelita grubego.
- Korzenne składniki curry okazują się mieć niezwykle dobroczynny wpływ na układ trawienny, nie tylko w leczeniu dolegliwości takich jak biegunki, wymioty, niestrawność, wzdęcia, bóle czy infekcje, ale także odnawiając mikroflorę bakteryjną jelit.
- Kurkuma, cynamon i kmin rzymski to także wspaniała broń w walce z podwyższonym poziomem glukozy we krwi. Curry może więc w znaczącym stopniu zapobiegać rozwojowi cukrzycy typu II.
- Zdaniem naukowców dieta bogata w przyprawę curry pomaga również obniżać poziom cholesterolu we krwi i zapobiega formowaniu się kamieni żółciowych.
- Curry ma również działanie detoksyfikacyjne – pomaga usuwać z organizmu metale ciężkie, m.in. rtęć i ołów.
- Minerały zawarte w poszczególnych składnikach curry wspomagają kości i zęby, zapobiegając jednocześnie osteoporozie.
- Curry poprawia krążenie krwi i pomaga rozszerzyć naczynia krwionośne – pod tym względem jest doskonałym środkiem prewencyjnym przeciw schorzeniom układu sercowo-naczyniowego.
Czy curry może być szkodliwe?
Jak to często bywa w naturze, nawet z dobrym można jednak przedobrzyć. Kurkuma zawarta w curry z jednej strony rozrzedza krew, zapobiegając zakrzepicy i zawałom serca, z drugiej, może potęgować krwawienia lub narażać na ryzyko wykrwawienia w czasie operacji. Obserwacje wskazują również, że curry spożywane w dużych ilościach może powodować dyskomfort żołądkowy, mdłości, zawroty głowy oraz biegunkę. Każdy powinien więc z uwagą obserwować reakcje własnego organizmu i racjonalnie ograniczać nadmiar egzotyki na talerzu.
Curry w kuchni
W sposób naturalny curry kojarzą się kuchnią indyjską i tajską i, faktycznie, warto wykorzystywać je do przyrządzania potraw inspirowanych kulturą azjatycką. Wbrew pozorom, większość potrzebnych składników da się bez problemów kupić w polskich sklepach, a taki powiew egzotyki może być ciekawym urozmaiceniem codziennego jadłospisu.
Ryż curry z krewetkami
Składniki:
Przygotowanie:
Na 2 łyżkach oleju podsmażamy poszatkowaną cebulę. Dodajemy curry i suchy ryż i chwilę smażymy. Następnie dolewamy 250 ml bulionu i gotujemy pod przykryciem aż do wchłonięcia płynu. Dolewamy drugą część bulionu, solimy do smaku i gotujemy jeszcze 10-15 minut, aż ryż będzie miękki. Na reszcie oleju podsmażamy posiekany czosnek i papryczkę chili. Po chwili dodajemy pokrojone w kostki papryki, a po zeszkleniu umyte i osuszone krewetki. Smażymy ok. 5 minut. Dodajemy soli i pieprzu do smaku, a następnie łączymy z ryżem, delikatnie mieszając. Przed podaniem posypujemy talerze szczypiorkiem.
Kurczak z curry
Składniki:
- 500 g piersi z kurczaka
- 2-3 małe ziemniaki
- 2 łyżki curry w proszku (np. Madras curry)
- 2 liście laurowe
- 2 cebulki
- 4 ząbki czosnku
- ½ szkl bulionu
- 2 łyżki przecieru pomidorowego
- 1 puszka mleka kokosowego
- 3 łyżki oleju z oliwek do smażenia
Przygotowanie:
Do suchego woku lub na głęboką patelnię rozgrzaną na średnim ogniu dodajemy curry i liście laurowe, prażąc na sucho przez minutę. Dodajemy olej, pokrojoną w kostkę cebulkę, przeciśnięty przez praskę czosnek oraz 2 łyżki bulionu i chwilę dusimy. Następnie dorzucamy ziemniaki pokrojone w kostkę i kurczaka w cienkich paseczkach. Smażymy 2-3 minuty. Dodajemy przecier pomidorowy i mieszamy. Na koniec dolewamy mleko kokosowe i resztę bulionu i gotujemy na wolnym ogniu ok. 20 minut. Doprawiamy solą i pieprzem do smaku. Podajemy z ryżem.
Nie trzeba się jednak ograniczać! Curry może być tak różne i tak ciekawe w smaku, że warto eksperymentować z nim w kuchni również na bardziej kreatywne sposoby. Jako uniwersalna przyprawa curry ożywia smak gotowanych ziemniaków, zup warzywnych, sałatek z majonezem, marynat do mięsa, a także dipów. Wielu koneserów poleca także dodawanie szczypty curry do jajecznicy lub omletów. Co ciekawe, już drobna szczypta curry pomaga obniżyć ilość soli dodawanej do potraw – korzyść jest więc podwójna!
Bibliografia
- “https://www.organicfacts.net/health-benefits/herbs-and-spices/health-benefits-of-curry-leaves.html”; data dostępu: 2018-07-13
- “https://www.livestrong.com/article/347582-what-are-the-health-benefits-of-curry-powder/”; data dostępu: 2018-07-13
- “http://healthyeating.sfgate.com/curry-powder-health-benefits-6983.html”; data dostępu: 2018-07-13
- “https://articles.mercola.com/sites/articles/archive/2016/09/19/curry-spices.aspx”; data dostępu: 2018-07-13
Zgłoś naruszenie/Błąd
Pozytywnie
Neutralnie 
Negatywnie
Lubię to!
Super
Ekscytujący 
Ciekawy
Smieszny
Smutny
Wściekły
Przerażony
Szokujący
Wzruszający
Rozczarowany
Zaskoczony
Prawda
Manipulacja
Fake news
Oryginalne źródło ZOBACZ
Dodaj kanał RSS
Musisz być zalogowanym aby zaproponować nowy kanal RSS