Budżet obywatelski obecny jest w Polsce od 2011 roku. Gminy same zaczęły go organizować bez wymaganej podstawy prawnej. Wcielono w życie zasadę, zgodnie z którą o części wydatków samorządów decydowali mieszkańcy. Gmina przeznaczała środki, a obywatele wskazywali inwestycje. Nie były i nie są to duże przedsięwzięcia, ale są bardzo ważne dla lokalnej społeczności. Najczęściej ze środków budżetu obywatelskiego powstają place zabaw, skateparki czy ścieżki rowerowe. W 2018 roku zmieniło się jednak prawo. Zgodnie z nowelizacją ustawy samorządowej, gminy na prawach powiatu muszą obligatoryjnie przeznaczać środki na budżet obywatelski. Mniejsze samorządy mają dowolność – mogą, ale nie muszą brać udziału w tym przedsięwzięciu. Większość gmin starała się jednak przeznaczać część środków na budżet obywatelski. Dlaczego?
– Mieszkańcy najlepiej wiedzą czego potrzeba im na ich osiedlu. Poza tym byliśmy przekonani co do tego, że decydowanie mieszkańców o części budżetu miasta pozwoli im inaczej spojrzeć na ich małe społeczności – mówi Roman Ptak, burmistrz Niepołomic.
Wszystko zmieniła pandemia COVID-19. Samorządy straciły dużą część dochodów. Zaczęły oszczędzać i w efekcie rezygnować z budżetu obywatelskiego. Szczególnie widoczne jest to wśród najmniejszych miast i gmin, które nie mają obowiązku wydawać środków w ramach budżetu obywatelskiego. Jak wynika z badań obserwatorium.miasta.pl głosowanie nad BO w 2020 roku odbyło się tylko w 30 proc. miast, które liczą powyżej 5 tys. mieszkańców.
Mało tego. Jak wynika z przeprowadzonych badań w ciągu ostatnich 4 lat było 290 budżetów obywatelskich w miastach zamieszkałych przez ponad 5 tys. osób. „Obecnie jest ich niespełna 180. Oznacza to, że w ciągu czterech lat liczba BO zmniejszyła się o 40%” – czytamy w raporcie.
Co się stało, że małe samorządy straciły zainteresowanie budżetem obywatelskim. Zdaniem ekspertów wpływ na to może mieć epidemia COVID19. – Obserwowane znaczące ograniczenie liczby BO to wynik cięć wydatków samorządów w obliczu niepewnej sytuacji budżetowej wynikającej z pandemii. Przegląd stron internetowych i rozmowy z przedstawicielami miast sugerują, że wiele z miast realizowało budżety obywatelskie nie dalej jak rok czy dwa temu. Wiele z nich zapowiada powrót do organizacji konsultacji, gdy sytuacja się poprawi. Czas pokaże, czy te deklaracje zostaną zrealizowane – czytamy w raporcie.
Zupełnie inaczej do pandemii i budżetu obywatelskiego podeszły Niepołomice. Mimo że gmina też straciła część dochodów w związku z pandemią, to nie tylko utrzymała wydatki w budżecie partycypacyjnym, ale je jeszcze zwiększyła.
– Mieszkańcy chętnie przegłosowywali projekty, w których mogli pomóc remontując np. sale rehabilitacyjne do rehabilitacji osób niepełnosprawnych czy doposażając jednostki Ochotniczych Straży Pożarnych w sprzęt ratujący życie. Ambitnie walczyli o głosy, reklamując swoje projekty na terenie całej gminy i zdobywając przewagę nad innymi – mówi Roman Ptak, burmistrz Niepołomic. – Dlatego widząc zaangażowanie mieszkańców postanowiliśmy nie oszczędzać na budżecie obywatelskim.
Przez lata działalności budżetu obywatelskiego na terenie gminy powstały nowe place zabaw, siłownie i boiska ze sztucznymi nawierzchniami, w centrum Niepołomic uruchamiano sezonowe lodowisko dla mieszkańców czy pracownie językowe.
Zainteresowanie budżetem obywatelskim było tak ogromne, że w tym roku prócz inwestycji lokalnych zaplanowano również realizację jednego przedsięwzięcia ponadlokalnego.
– Budżet Obywatelski zdecydowanie uruchomił wyobraźnie mieszkańców. Wśród najciekawszych pomysłów w ostatnich latach była wycieczka na zaćmienie słońca w Stanach Zjednoczonych, warsztaty piwowarskie dla mężczyzn czy ostatnie (niestety nie wybrane przez mieszkańców) zakup armaty dla Stowarzyszenia Ułanów – mówi Ptak.
Jak wynika z danych gminy, w głosowaniu nad budżetem obywatelskim co roku bierze udział ponad 30 proc. mieszkańców. Co ciekawe, ponad 98 procent głosów oddawanych jest elektronicznie.
– Przez ostatnie pięć lat niepołomicki Budżet Obywatelski wykonywany był z ponad 90 procentową skutecznością. Podczas gdy inne miasta borykają się z problemem realizacji zadań mieszkańców w gminie Niepołomice zadania niezrealizowane to absolutna mniejszość – mówi Roman Ptak.
Zgłoś naruszenie/Błąd
Pozytywnie
Neutralnie 
Negatywnie
Lubię to!
Super
Ekscytujący 
Ciekawy
Smieszny
Smutny
Wściekły
Przerażony
Szokujący
Wzruszający
Rozczarowany
Zaskoczony
Prawda
Manipulacja
Fake news
Oryginalne źródło ZOBACZ
Dodaj kanał RSS
Musisz być zalogowanym aby zaproponować nowy kanal RSS