Cło węglowe może okazać się pułapką dla unijnego przemysłu

CBAM – Carbon Border Adjustment Mechanism – ma wyrównywać obciążenia związane z polityką klimatyczną pomiędzy konkurującymi na rynku Unii Europejskiej producentami z UE i spoza Wspólnoty.

Nowy mechanizm ma sprawiać, by nie opłacało się uciekać z wysokoemisyjnymi technologiami poza UE, by później sprzedawać towary na terenie Unii. Pierwotnie CBAM miał działać niczym cło klimatyczne, a więc obciążać wyłącznie import spoza UE. Ale tak pomyślana opłata mogłaby być niezgodna z zasadami Światowej Organizacji Handlu (WTO).

W Brukseli szukano rozwiązania, które obejmie wszystkich producentów, także europejskich. Stąd pomysł, by CBAM zastąpił darmowe uprawnienia dla unijnych producentów w systemie ETS, a także inne instrumenty przeciwdziałające ucieczce przemysłu poza UE, jak rekompensaty kosztów energii dla unijnego przemysłu.

Taki mechanizm może jednak obciążać również producentów europejskich. Pierwotny cel wyrównywania konkurencyjności przemysłu europejskiego z tym spoza UE, nieobjętym zobowiązaniami klimatycznymi, nie byłby spełniony.

Ministerstwo Klimatu w odpowiedzi dla DGP zaznacza, że Polska od początku popiera wprowadzenie CBAM jako środka, który będzie miał wpływ na ograniczanie emisji poza UE oraz nie dopuści do obniżania konkurencyjności europejskiego przemysłu. “Uważamy jednak, że CBAM powinien i może funkcjonować równolegle z innymi mechanizmami w ramach EU ETS, w tym m.in. bezpłatnymi uprawnieniami do emisji” – czytamy.

Warszawa przesłała do KE i państw członkowskich propozycje rozwiązań w tym zakresie. Jej zdaniem początkowo CBAM mógłby działać pilotażowo w sektorach cementu, stali i nawozów, które są najbardziej podatne na “ucieczkę emisji”, a bezpłatne przydziały pozwoleń na emisje dla sektorów przemysłowych w ramach unijnego systemu handlu emisjami (ETS) powinny funkcjonować, dopóki nie zostanie przeprowadzona ocena wpływu wdrożenia CBAM i jego skuteczności.

Bruksela zakończyła konsultacje na temat CBAM z końcem października. Projekt nowego prawa ma zostać zaprezentowany w II kw. 2021 r. – czytamy w “Dzienniku Gazecie Prawnej”.