W “Atlasie Uzdrowisk Polskich” wydanym w 1990 r. przez Państwowe Przedsiębiorstwo Wydawnictw Kartograficznych im. Eugeniusza Romera na wyklejce tylnej jako “uzdrowisko potencjalne” zaznaczona jest Chomiąża Szlachecka. Przypominamy dziś artykuł z tygodnika “Pałuki”, jaki drukowaliśmy w 1994 roku.
Położenie Chomiąży Szlacheckiej
Chomiąża Szlachecka leży na południowo- wschodnich rubieżach Pałuk, z dala od głównych szlaków komunikacyjnych (i to dobrze), w połowie drogi między Żninem a Mogilnem, w gminie Gąsawa. Dojechać do Chomiąży Szlacheckiej można od strony Żnina przez Wenecję i Laski Wielkie lub od strony Gąsawy przez Oćwiekę.
Jest wsią średniej wielkości, liczącą około 250 mieszkańców, położoną wśród jezior i lasów.
Walory przyrodniczo-uzdrowiskowe Chomiąży Szlacheckiej
I właśnie to położenie Chomiąży wśród jezior i lasów jest najbardziej znamienną cechą tej pałuckiej miejscowości. Jezioro Oćwieckie (powierzchnia 155 ha, głębokość 49 m) jest najgłębszym jeziorem Pałuk i trzecim pod tym względem w Wielkopolsce. Jezioro Chomiąskie, nad którym leży (w jego południowej części) wieś (powierzchnia 99 ha, głębokość 44 m) niewiele temu pierwszemu ustępuje. Woda w obydwu jeziorach bardzo czysta, o dużej przeźroczystości. Wymienione akweny leżą na szlaku Pałuckiej Pętli Kajakowej i tutaj właśnie w Chomiąży najbliżej jest do systemu rzecznego Gąsawki (jezioro Oćwieka) i do systemu rzecznego Strugi Foluskiej (jezioro Chomiąża).
Drugim obok jezior, zasadniczym walorem przyrodniczo-uzdrowiskowym Chomiąży są roztaczające się wokół duże połacie lasu, głównie sosnowego. To las zapewnia czyste powietrze, sporo ozonu, redukuje hałas. Las jako naturalny obszar gwarantuje człowiekowi zarówno wypoczynek fizyczny i psychiczny.
Położenie Chomiąży w subregionie klimatycznym środkowopolskim stwarza bardzo korzystne warunki bioklimatyczne niespotykane w innych regionach Polski. Na podstawie danych wieloletnich subregion ten cechuje się: średnią temperaturą roczną -7,70C; średnią temperaturą lipca +18,50C; średnią temperaturą stycznia -2,50C; najniższą w Polsce liczbą opadów (450-500 mm); największą w Polsce obok Pogórza Sudeckiego liczbą dni pogodnych (średnio 55 dni) i wskaźnikiem nasłonecznienia średnio 57,5 Kcal/cm2/rok. Otoczenie jeziorami daje korzystną wilgotność powietrza, około 60%. Przewaga wiatrów zachodnich i południowo-zachodnich zapewnia, że w ogóle nie docierają tutaj pyły cementowni “Kujawy” w Barcinie.
To właśnie klimat nizinno-leśny, a taki ma Chomiąża, według naukowców wpływa kojąco na układ nerwowy i psychiczny, a także układ krążenia. Zachowana w Chomiąży harmonia krajobrazu, piękna przyrody i warunków bioklimatycznych stwarza silne podstawy, aby tę pałucką miejscowość zaliczyć w pełni do miejscowości o statucie uzdrowiska.
Chomiąża Szlachecka – wieś historyczna
W XIII i XIV wieku wieś była w posiadaniu Nałęczów, w XV wieku Pomianów. W XIX wieku władali nią Sulerzyccy i z tego okresu pochodzi późnoklasycystyczny dwór usytuowany na stoku nad jeziorem, zwrócony frontem ku północnemu wschodowi.
W 1357 roku została założona parafia i pobudowany kościół pod wezwaniem św. Jana Chrzciciela, przez Mikołaja Nałęcza – kasztelana nakielskiego, sędziego kaliskiego, zwanego według tradycji przez okoliczną ludność, zresztą niesłusznie, “krwawym diabłem weneckim”. W 1390 roku zbudował w Wenecji zamek.
Obecny kościół w Chomiąży pochodzi z 1831 r. z fundacji Sulerzyckich i jest w stylu klasycystyczno-neogotyckim. Z tego okresu pochodzi też plebania.
W sąsiedztwie kościoła usytuowane są XIX-wieczne grobowce rodziny Sulerzyckich, Jarmułt-Mlickich i Paruszewskich.
W latach siedemdziesiątych nad jeziorami Chomiąskim i Oćwieckim powstały liczne ośrodki wypoczynkowe, głównie zakładowe z Inowrocławia, Żnina, Bydgoszczy.
I na koniec warto przy okazji zaznaczyć, iż podobne walory przyrodniczo-uzdrowiskowe co Chomiąża mają także inne sąsiednie miejscowości jak Oćwieka, Pniewy i Ostrówce.
Turystyka, rekreacja, wypoczynek to duża szansa dla rozwoju gmin pałuckich.
Józef Marosz
Pałuki nr 141 (44/1994)
Zgłoś naruszenie/Błąd
Pozytywnie
Neutralnie 
Negatywnie
Lubię to!
Super
Ekscytujący 
Ciekawy
Smieszny
Smutny
Wściekły
Przerażony
Szokujący
Wzruszający
Rozczarowany
Zaskoczony
Prawda
Manipulacja
Fake news
Oryginalne źródło ZOBACZ
Dodaj kanał RSS
Musisz być zalogowanym aby zaproponować nowy kanal RSS