Był czas na wsparcie z tarczy, przyjdzie czas na kontrole

Organy mogą też weryfikować przesyłane przez przedsiębiorców pliki JPK oraz bazować na informacjach dostępnych w publicznych bazach danych. Wszelkiego rodzaju mechanizmy, stosowane przez organy, mają docelowo umożliwić identyfikację tych podmiotów, które np. skorzystały z pomocy na podstawie fałszywych oświadczeń, sztucznie zaniżyły obroty w celu wykazania związku z COVID-19 lub w sposób niewłaściwy wydatkowały otrzymane środki.

Jak przygotować się do kontroli?

Przygotowania warto zacząć od ustalenia, z jakich form wsparcia przedsiębiorca rzeczywiście skorzystał oraz na jakiej podstawie – w szczególności jakie przesłanki uprawniały do skorzystania z określonych instrumentów (np. status przedsiębiorstwa, spadek obrotów, poniesienie negatywnych konsekwencji ekonomicznych w związku z COVID-19). To również czas na weryfikację, czy przesłanki te zostały spełnione, jakie dodatkowe oświadczenia w ramach ubiegania się o pomoc były składane oraz jakie warunki następcze musieli spełnić przedsiębiorcy w związku z otrzymanym wsparciem (np. wydatkowanie środków na cel, na który zostały przyznane, utrzymanie zatrudnienia etc.).

Kontrolę ułatwi także weryfikacja wewnętrzna przedsiębiorstwa, tj. ustalenie, czy:

• wniosek złożyła osoba należycie umocowana,
• uzyskano wszelkie niezbędne zgody,
• zgromadzono dokumenty, które potwierdzają warunki otrzymania wsparcia (np. związek z COVID-19, negatywne konsekwencje ekonomiczne, spadek obrotów) i spełnienie warunków następczych (np. spełnienie obowiązków informacyjnych, zakaz zwolnień),
• uzyskane wsparcie nie koliduje z inną formą pomocy,
• nie przekroczono limitu pomocy publicznej na przedsiębiorstwo i w grupie kapitałowej.

Przekroczenie limitu pomocy publicznej a obowiązek zwrotu

Wiele instrumentów wsparcia było udzielanych w reżimie pomocy publicznej – w części z nich pomoc ta była przyznawana na podstawie sekcji 3.1. tzw. Tymczasowych Ram i była limitowana (np. subwencja w ramach tarczy finansowej PFR dla MŚP, zwolnienie ze składek ZUS, zwolnienie z podatku od nieruchomości) do kwoty limitu odpowiednio 800 tys. euro, 120 tys. euro lub 100 tys. euro.

Co istotne, zgodnie z wyjaśnieniami UOKiK w celu określenia powyższego limitu dla danego podmiotu należy wziąć pod uwagę wszelką wcześniejszą pomoc z sekcji 3.1 otrzymaną przez beneficjenta oraz podmioty z nim powiązane w rozumieniu przepisów unijnych (bez uwzględniania relacji partnerstwa). Co więcej, z punktu widzenia obliczania limitu należy wziąć pod uwagę jedynie pomoc z sekcji 3.1, udzielaną przez władze polskie. Przekroczenie limitu przez beneficjenta powoduje, że pomoc jest nienależna i podlega zwrotowi.

Status przedsiębiorstwa jako przesłanka udzielenia pomocy

W ramach niektórych form wsparcia przedsiębiorcy składali oświadczenia o tym, że są dużym przedsiębiorcą lub należą do kategorii MŚP i od tego w dużej mierze zależało otrzymanie środków. To, czy oświadczenie złożone przez przedsiębiorcę jest prawdziwe, może być przedmiotem kontroli.

Warto zaznaczyć, że na gruncie Załącznika nr 1 do rozporządzenia Komisji (nr 651/2014 uznającego niektóre kategorie pomocy za zgodne z rynkiem wewnętrznym w zastosowaniu art. 107 i 108 Traktatu) w celu określenia statusu przedsiębiorcy należy wziąć pod uwagę także przedsiębiorstwa powiązane i partnerskie.

W praktyce może się zdarzyć, że o ile przedsiębiorca samodzielnie nie stanowi dużego przedsiębiorcy, o tyle już z uwzględnieniem spółki matki lub spółki siostry spełnia przesłanki dla uznania go za dużego. Ma to szczególne znaczenie m.in. dla subwencji w ramach tarczy finansowej PFR, gdzie status przedsiębiorstwa był określany właśnie w ten sposób.

Co oznacza poniesienie negatywnych konsekwencji ekonomicznych?

Skorzystanie z preferencji podatkowych w dużej mierze nie wymagało składania odrębnych wniosków lub oświadczeń, jednak często było uwarunkowane poniesieniem tzw. negatywnych konsekwencji ekonomicznych z powodu COVID-19.

Przesłanka ta celowo została określona przez ustawodawcę w sposób nieostry, gdyż jej spełnienie w praktyce u każdego przedsiębiorcy może zależeć od różnych uwarunkowań (istotna specyfika branży, odmienne czynniki ekonomiczne). Jednak to, czy te „negatywne konsekwencje ekonomiczne” zostały rzeczywiście poniesione, a w konsekwencji, czy podatnikowi przysługiwał … czytaj dalej

Zgłoś naruszenie/Błąd