Burmistrz Olecka z absolutorium. Łatwo nie było

1. Bałagan w gospodarce śmieciowej:
Nieprzygotowanie mieszkańców oraz całego systemu gospodarowania do zmian w przepisach, co spowodowało dwukrotną podwyżkę opłat za gospodarowanie odpadami. Brak edukacji ekologicznej związanej z segregacją w 2019 roku.
Przeprowadzenie nieprzemyślanej kampanii dotyczącej zmian opłat za śmieci w październiku 2019 roku skutkowało wprowadzeniem niepokoju związanego z podwyżkami, zmianą deklaracji śmieciowych przez około 84% mieszkańców, którzy często nie byli przygotowani do faktycznej segregacji. Działania te ostatecznie spowodowały kolejną podwyżkę.
Prowadzenie działań sprzecznych z ideą samorządności poprzez skarżenie do wojewody i wnioskowanie o uchylenie uchwały Rady Miejskiej w Olecku związanej z wprowadzeniem okresu przejściowego dla mieszkańców związanego w podwyższeniem opłat za gospodarowanie odpadami. Burmistrz jest organem wykonawczym gminy, Rada jest organem uchwałodawczym i kontrolnym. Niedopuszczalne jest żeby burmistrz i urząd podważał uchwały przyjęte ustawową większością. Jeżeli uchwała posiadała wady (nieprawidłowa data wejścia w życie czy brak wyliczenia kosztów) to należało to poprawić i poddać pod głosowanie na kolejnej sesji, tak samo jak rada często przyjmuje zmiany podjętych uchwał „korygujących” błędy urzędu.

2. Kontrowersyjne działania w zakresie ochrony środowiska.
Wydawanie decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach bez uwzględnienia interesu mieszkańców lub prowadzenie postępowań z pominięciem stron. Ograniczenie kręgu zainteresowanych osób tylko do grona właścicieli działek bezpośrednio graniczących z nieruchomością. Przykład to kopalnia kruszywa planowana na obszarze Olecko 1 czy planowane maszty telefonii komórkowej na terenie miasta i gminy. Efektem takiego działania są protesty mieszkańców, którzy o sprawie dowiadują się jako ostatni co powoduje konflikty i napiętnowanie pracy organów gminy.
Przeprowadzenie nieskutecznego przetargu w formule PPP na wybór wykonawcy oświetlenia w gminie. Procedura przygotowywana prawie dwa lata zakończyła się unieważnieniem z powodu zbyt wysokich kosztów obsługi zadania. Gmina poniosła koszty związane z obsługą prawną postępowania, przygotowaniem dokumentacji oraz zatrudnieniem doradców zewnętrznych. Burmistrz nie przedstawił żadnego konkretnego planu wymiany oświetlenia w najbliższym czasie. Przeznaczone środki w wysokości 2 mln zł na ten cel dziś przeznacza się na inne zadania.
Rezygnacja z budowy własnej miejskiej kotłowni, stworzenie planu opartego na zakupie ciepła od prywatnego przedsiębiorcy. Do dziś, nie przedstawiono mieszkańcom warunków zawartego porozumienia ani kosztów ogrzewania wynikającego z podpisanych umów.

3. Zaniechanie starań o pozyskanie środków na budowę infrastruktury uzdrowiskowej.
Zaniechanie działań w kierunku utworzenia uzdrowiska oraz rezygnacja z pozyskania środków zewnętrznych na ten cel. Na sesji nadzwyczajnej w marcu br. burmistrz informował, iż wniosek na inwestycje w kierunku utworzenia infrastruktury uzdrowiskowej o wartości około 7,4 mln zł nie otrzymał dofinansowania. Zgodnie z informacjami zamieszczonymi na stronie Urzędu Marszałkowskiego wniosek został odrzucony na etapie oceny formalnej.
Burmistrz i zobowiązany do tego wydział nie złożył ponownie poprawionego wniosku do takiego samego konkursu, który został zakończony w dniu 4 maja br., rezygnując ze starań o dofinansowanie budowy tężni solankowych, przeprawy mostowej oraz dalszego zagospodarowania plaży „Szyjka”.
W przedstawionym dziś projekcie uchwały dotyczącym zmiany budżetu gminy na 2020 rok, burmistrz zabiera środki przeznaczone na opracowanie dokumentacji niezbędnej do uzyskania statusu uzdrowiska w wysokości 25 tysięcy złotych.

4. Brak przejrzystości w procesie planowania przestrzennego i realizacji inwestycji.
W 2019 roku burmistrz prowadził prace nad zmianą studium. Dokument podlegał dwukrotnie wyłożeniu i dyskusji publicznej. Mimo to kluczowe kwestie dotyczące rozwoju i przyszłości miasta i gminy zostały przemilczane i ukryte za niejasnymi i enigmatycznymi sformowaniami. Burmistrz nie nagłośnił zmian w studium umożliwiających wydobycie żwiru na terenie miasta i gminy, legalizacji toru motokrosowego czy umożliwienia lokalizacji zabudowy wielorodzinnej nad samym brzegiem jeziora w obszarze Chronionego Krajobrazu Jezior Oleckich. Rzeczywiste plany ani intencje proponowanych zmian nie były przedstawione mieszkańcom w sposób jasny, przejrzysty i czytelny. Konsekwencje tych działań w postaci decyzji na lokalizację inwestycji wielorodzinnej na „Szyjce” czy możliwość wydobycia kruszywa na terenie miasta zostały scedowane na radę. Realizacja inwestycji w 2019 roku również wiązała się z niejasnymi i kontrowersyjnymi decyzjami burmistrza.
Przedłużające się odbiory inwestycji związanej z zagospodarowaniem plaży gminnej „Szyjka” spowodowały naliczenie odsetek karnych dla wykonawcy w wysokości 74 tysiące złotych, co spowodowało roszczenie z jego strony w wysokości 191 tyś zł. Ostatecznie z ostatniej faktury potrącono symboliczną kwotę około 15,4 tyś zł. Jest to przykład niegospodarności związany z niedochodzeniem odsetek, które stanowią dochód gminy. Zadanie do dziś nie jest rozliczone.
Zgodnie z informacją międzysesyjną przedstawioną przez burmistrza w dniu 19 listopada 2019 roku nastąpił odbiór końcowy inwestycji Przebudowa drogi w Możnych. Zgodnie z umową wykonawca wystawił fakturę, z 21 dniowym terminem płatności. Faktura została zapłacona nieterminowo co rodzi zobowiązanie po stronie wykonawcy, któremu zgodnie z przepisami prawa należą się odsetki. Część zobowiązania wynikającego z umowy przeniesiono na 2020 rok. Brak zabezpieczenia środków na wydatki zaplanowane w budżecie gminy to efekt błędnie prowadzonej gospodarki finansowej.
Zakres rewitalizacji stawku przy ulicy Żeromskiego spotkał się ze sprzeciwem ze strony mieszkańców. Protest przekazano pisemnie oraz na dwóch spotkaniach z burmistrzem. Na jednym z tych spotkań zawarto porozumienie warunkowe, iż teren objęty inwestycją zostanie wyposażony w monitoring w celu poprawy bezpieczeństwa. Mimo tych obietnic wykonana w 2019 roku rozbudowa monitoringu miejskiego nie uwzględniła tego miejsca. Mieszkańcy do dziś nie otrzymali informacji kiedy monitoring powstanie.
W październiku 2019 roku burmistrz poinformował radnych i mieszkańców o pozyskaniu dofinansowania na budowę drogi w Dąbrowskich. W dniu 31 października zabezpieczono środki finansowe na ten cel. Opieszałość w prowadzeniu procedur przetargowych oraz zbyt późna decyzja o ich przeprowadzeniu doprowadziła do utraty środków z budżetu państwa w wysokości 865 920,64 zł. Na wszystkie pozostałe zadania z Funduszu Dróg Samorządowych na 2019 rok wojewoda przekazał środki w formie zaliczki na rachunek bankowy gminy, co znalazło potwierdzenie w sprawozdaniach finansowych. Obecnie cała inwestycja o wartości 1, 443 000 zł finansowana jest ze środków własnych gminy. Powinno to być nie więcej niż 577 280,44 zł.
Obecna zła sytuacja finansowa samorządu jest m.in. efektem takich niegospodarnych działań.

5. Oświata
Odmowa utworzenia klasy pierwszej w Kijewie w roku szkolnym 2019/2020 i ostatecznie likwidacja szkoły w Kijewie. Szkalowanie rodziców i nauczycieli zaangażowanych w proces utrzymania szkoły, lekceważenie protestów, mimo rozmów, ignorowanie wypracowanego przez radnych uczestniczących w spotkaniach stanowiska rodziców.
Wydatkowanie kwoty 21 tysięcy ze środków publicznych na przygotowanie dokumentu pod nazwą Strategia oświaty gminy Olecko na lata 2020-2025, który jest niezgodny z intencją jego powstania, nie odpowiada na kluczowe pytania związane z przyszłością oleckiej edukacji. Ponadto, treść dokumentu w tym jego najważniejsza operacyjna cześć (misja, cele i planowane działania) jest rażąco zbieżna z zapisami Strategii Oświaty Miasta Suwałki do 2015 roku, co nasuwa poważne wątpliwości co do jakości merytorycznej tego dokumentu oraz jego przydatności w procesie planowania strategicznego gminy. Brak konkretnych zadań oraz mierników ich realizacji w ciągu najbliższych 5 lat, powoduje iż dokument ten jest bezwartościowy. To kolejny przykład braku gospodarności, zwłaszcza w tak trudnych czasach dla samorządu.

6. Rezygnacja z realizacji budżetu obywatelskiego w 2019 roku.
Mieszkańcy Olecka zadecydowali na co ma być przeznaczone 250 000 złotych z budżetu obywatelskiego w 2019 roku. Wybrano jeden projekt inwestycyjny pn. „Zdrowe Tężnie Solankowe w Olecku” oraz jeden projekt z zakresu ochrony zdrowia pn. „Serce na mapie”.
Tężnie solankowe miały powstać na terenie Parku Sportu i Rekreacji w Olecku czyli w sąsiedztwie obiektów sportowych. W sierpniu 2019 roku burmistrz przeprowadził sondaż internetowy w którym udział wzięło 373 osoby. 58% opinii padło za rezygnacją z budowy tężni natomiast 42% za jej wykonaniem. Na wniosek burmistrza, środki z budżetu obywatelskiego zostały przeznaczone na rozbudowę monitoringu miejskiego. Zadanie to zostało zrealizowane pod koniec 2019 roku, natomiast płatności dokonano z bieżącego budżetu w 2020 roku.
Brak realizacji zadania wskazanego przez mieszkańców jest zaprzeczeniem idei budżetu obywatelskiego.

7. Prowadzenie niejasnej polityki kadrowej wobec pracowników Urzędu Miejskiego, spółek miejskich oraz jednostek organizacyjnych gminy.
Zwolnienie w trybie dyscyplinarnym skarbnik gminy, publiczne szkalowanie i oczernianie o popełnienie przestępstw oraz nadużyć finansowych, których nie potwierdziła Prokuratura Rejonowa w Suwałkach ani Regionalna Izba Obrachunkowa w Olsztynie. Niesłuszny sposób zwolnienia zakwestionował również Sąd Pracy w Ełku wydając wyrok korzystny dla Pani skarbnik i konieczność zapłaty odszkodowania za błędy burmistrza ze środków gminy. Kwota odszkodowania to około 42 tysięcy dodatkowo gmina ponosi koszty obsługi prawnej w tym zakresie.
Powołanie w dniu 15 lipca 2019r. nowego skarbnika, który mimo braku doświadczenia w prowadzeniu budżetu gminy otrzymał maksymalne wynagrodzenie, maksymalny dodatek funkcyjny oraz dodatek specjalny za nadzór nad centralizacją rozliczeń podatku VAT w gminie oraz nadzór nad realizacją projektów finansowych ze środków zewnętrznych w kwocie 950 zł.
Nadzór nad centralizacją podatku VAT w gminie oraz nadzór nad realizacja projektów finansowanych ze środków zewnętrznych wynika z podstawowego zakresu czynności i obowiązków jako Skarbnika Gminy i Kierownika Wydziału Finansowego i w żadnej mierze nie jest to okresowe zwiększenie obowiązków służbowych, ani też powierzenie dodatkowych zadań.
Wypowiedzenie umowy o pracę z sekretarzowi gminy bez uzasadnionej przyczyny, skutkujące wyrokiem Sądu Pracy w Ełku przywracającym do pracy w trybie natychmiastowym. Przed zakończeniem postępowania i wydaniem wyroku Burmistrz powołał nowego sekretarza narażając gminę na ponoszenie nieuzasadnionych wydatków i utrzymania dwóch równoważnych stanowisk. Obecna sytuacja, zatrudnienie dwóch sekretarzy to ewenement na skalę kraju oraz jawna niegospodarność i marnotrawienie środków publicznych, są to wydatki na poziomie około 150 tysięcy rocznie.
Utworzenie stanowiska wiceprezesa PWiK w Olecku i zatrudnienie byłego zastępcy burmistrza Pana Henryka Trznadla, do zadań związanych z pozyskiwaniem środków zewnętrznych. Z wykonanego w kwietniu 2019 r. audytu instytucjonalnego i finansowego wynika, że spółka bardzo dobrze prosperuje pod względem finansowym i administracyjnym Takie działanie naraziło spółkę na nieuzasadnione koszty. Pan Trznadel do tej pory nie wykazał się żadnymi efektami swojej pracy.
Utrzymywanie nierentownej spółki TBS. Z audytu przeprowadzonego zarządzeniem Burmistrza wynika, że spółka TBS już od dłuższego czasu nie realizuje zadań statutowych i nie prowadzi jasno określonej polityki kadrowej (zatrudnione są 4 księgowe o tym samym zakresie obowiązków). 48,80% działalności operacyjnej spółki stanowią wynagrodzenia. Jest to ewidentny przykład niegospodarności. Natomiast, wskazane w audycie nieprawidłowości dotyczące RODO zostało zlecone firmie z Olsztyna.
Nadmierna rozbudowa struktur urzędu miejskiego poprzez tworzenie nowych wydziałów i stanowisk pracy. Utworzony w 2019 roku wydział promocji, kultury i sportu, zgodnie z regulaminem organizacyjnym liczy 5,1 etatów. Wydział został utworzony na wzór Urzędu Miasta w Ełku, gdzie zatrudnionych jest 6 urzędników z czego jedna osoba zajmuje się promocją gospodarczą. Różnica jest jednak taka, iż miasto Ełk dysponuje niemal trzykrotnie większym budżetem.
Zaniżanie wymagań w ogłaszanych konkursach lub stawianie wymagań nieadekwatnych do proponowanego stanowiska. Przykłady to konkurs na stanowisko skarbnika, kierownika wydziału edukacji, budownictwa czy ostatnio ogłoszony konkurs na dyrektora Regionalnego Ośrodka Kultury, gdzie wymagany jest jedynie 5 letni staż pracy zawodowej. Żadnych wymagań dotyczących doświadczenia w zarządzaniu jednostką kultury, żadnych wymagań dotyczących kwalifikacji czy wykształcenia artystycznego.
Zlecenie wykonania audytów spółek miejskich, audytor zewnętrzny koszt około 17 tys. zł. W styczniu 2019 roku burmistrz poinformował o „zleceniu audytu zewnętrznej niezależnej kancelarii, której audytorzy mają wysokie kompetencje między innymi w zakresie prawa administracyjnego, prawa zamówień publicznych, rachunkowości, prawa gospodarczego, prawa spółek handlowych, posiadają szerokie doświadczenie, także w pracy w Najwyższej Izbie Kontroli, a przede wszystkim nie są w żaden sposób związani z naszymi gminnymi strukturami. Zapewni to pełen obiektywizm i profesjonalną analizę sytuacji w spółkach”. Ostatecznie umowę na wykonanie audytów zawarto z osobą fizyczną. Audyty przeprowadził pan, który posiada uprawnienie audytora wewnętrznego, a w 2019 roku został zatrudniony w Urzędzie Miejskim w Gołdapi. W opinii radnych równie dobrze audyty spółek mogły być wykonane przez audytora wewnętrznego urzędu.

8. Niszczenie wizerunku organów gminy oraz podważanie zaufania społecznego:
Napiętnowanie radnych na portalach społecznościowych – radny to osoba publiczna, każdy o tym wie decydując się na bycie nim. Jednak często w obawie, że nie wszyscy oglądali sesję, zanim zdążymy wyjść z sesji na fb już jest artykuł o tym, który radny jak głosował w kwestiach, w których miał pan inne zdanie.
Podczas publicznych dyskusji burmistrz często podnosi głos na radnych, zwłaszcza wtedy gdy brakuje mu argumentów.
Jedną z negatywnych zmian w ciągu ostatniego roku jest pogorszenie polityki informacyjnej urzędu. W Biuletynie Informacji Publicznej nie zamieszcza się wielu informacji. Brakuje wniosków i odpowiedzi w zapytaniach o dostęp informacji publicznej czy spraw wniesionych do rady miejskiej.

O dziwo, w obronie burmistrza stanął Mariusz Miłun, który najczęściej był surowym recenzentem działań Karola Sobczaka.
– Po wysłuchaniu tego co przeczytała pani wiceprzewodnicząca chciałoby się powiedzieć, że tyle błędów, ile zostało popełnionych przez burmistrza Karola Sobczaka, to już teraz może być tylko lepiej, bo więcej już nie można popełnić. Na pewno część z państwa się zdziwi, bo jako jeden z głównych oponentów burmistrza, patrzący na to co robi, powinienem być zarówno przeciwko udzieleniu wotum zaufania, jak i udzieleniu absolutorium. Jednak chciałbym powiedzieć, że każdy zasługuje na to, aby dać mu drugą szansę i ja chcę tę szansę panu burmistrzowi dać. Pierwszy pełny rok pełnienia funkcji przez Karola Sobczaka oceniam krytycznie – żeby było jasne. (…) Mimo, że jest dużo rzeczy w tym raporcie przeczytanym przez panią radną, z którymi się zgadzam, to uważam że – bo dostrzegam też pewne zmiany, pewne wspólne płaszczyzny, w których zaczynamy się docierać i może jest to szansa, może dobry sygnał na to, że następny rok będzie lepszy. Mamy jeszcze czas, jeszcze burmistrzowi zostało trochę czasu do zakończenia kadencji, więc jeszcze zawsze jest czas na to, żeby nie udzielić mu wotum zaufania, a dwukrotne nieudzielenie wotum zaufania pozwala wszcząć procedurę z rozpisaniem referendum. Myślę, że na to jest jeszcze czas. Natomiast chciałbym dać panu burmistrzowi szansę.

Burmistrz Sobczak po kolei odnosił się do wszystkich zarzutów. Więcej na ten temat w najbliższym wydaniu Głosu Olecka.

Za udzieleniem wotum zaufania głosowało 14 radnych ( Rafał Bielawski, Dawid Bondarenko, Jakub Dziubiński, Renata Maciag, Alicja Nowik, Grzegorz Kłoczko, Wojciech Leonarczyk, Alicja Stefanowska, Jarosław Bagieński, Ferdynand Grodzicki, Mariusz Miłun, Wacław Olszewski, Wojciech Rejterada, Grzegorz Wróblewski.
Przeciwko było 6 radnych: Janina Anuszkiewicz, Adam Chajęcki, Anna Kaczor, Wioletta Żukowska, Paweł Giełazis i Marian Prusko).
Od głosu wstrzymał się Marcin Roszko.