Budowa mauzoleum ciągnęła się dziesięć lat, ale efekt robi ogromne wrażenie. Fotografie, sczerniałe deski, las krzyży

Mauzoleum w Michniowie. Do budowy użyto specjalnie dobranych materiałów

Efekt końcowy robi jednak ogromne wrażenie. Powstał obiekt o powierzchni ok. 2 tys. m kw. To budowla-rzeźba, składająca się z zamkniętych i otwartych segmentów, które mają symbolizować ogrom zbrodni, jakiej doświadczyli w czasie ostatniej wojny mieszkańcy polskich wsi.

ZOBACZ TAKŻE: Wstrząsające dokumenty z czasów wojny. Dowody niemieckich zbrodni [ZDJĘCIA]

Do budowy użyto specjalnie dobranych materiałów. Na wewnętrznych ścianach odwzorowano na betonowej powierzchni odcisk drewnianych desek. Oryginalne sczerniałe już deski, przeważnie ze starych stodół, posłużyły po zaimpregnowaniu do zbudowania wielkoformatowych brył o różnym kształcie. Stanowią istotną część ekspozycji, na nich umieszczone są m.in. fotografie, kopie dokumentów, multimedialne ekrany i oryginalne eksponaty.

Michniów, 4 stycznia 2021 roku. Mauzoleum Martyrologii Wsi Polskich Fot. Wojciech Habdas / Agencja Gazeta

Zwiedzanie będzie się rozpoczynać w Domu Ciszy, pełniącym równocześnie rolę kaplicy. Prowadzący z niego korytarz poświęcony jest Żydom i mieszkańcom wsi, którzy pomagali przetrwać im Holocaust. Zaprowadzi do dużej sali konferencyjnej, która będzie wykorzystywana też jako kinowa i do organizacji czasowych wystaw.

W pierwszej sali na drugiej kondygnacji zwiedzający mogą m.in. obejrzeć filmy o przedwojennej wsi, w drugiej zapoznają się z polityką Niemców wobec jej mieszkańców. W kolejnych m.in. znajdą się ekspozycje dotyczące robót przymusowych, grabieży dobytku przez okupantów, a z drugiej strony działalności konspiracyjnej czy tajnego nauczania.

Mauzoleum w Michniowie. Poza obrębem tej niezwykłej budowli jest las krzyży

Pokazane zostaną nie tylko zbrodnie niemieckie, ale również radzieckie i ukraińskich nacjonalistów. W sali poświęconej ludobójstwu dokumentowana będzie m.in. pacyfikacja poszczególnych wsi. Zwiedzający może wybrać na ekranie świadka zbrodni i posłuchać go. Prócz urządzeń multimedialnych są oryginalne eksponaty, jak narzędzia tortur czy portfel z przestrzelonymi dokumentami zamordowanego.

Oddzielna sala poświęcona jest wsi Michniów. Na prawie całej ścianie widnieją tabliczki z nazwiskami 204 ofiar pacyfikacji, na części z nich także zdjęcia. Tam również zwiedzający zobaczą m.in. fotografie niemieckich oprawców.

Największe wrażenie robi część ostatnia mauzoleum, z otwartymi segmentami, jakby oddzielonymi szerokimi pęknięciami.

Michniów, 4 stycznia 2021 roku. Mauzoleum Martyrologii Wsi Polskich Fot. Wojciech Habdas / Agencja Gazeta

Umieszczono wśród nich archiwalne fotografie dzieci, małżeństw, całych rodzin i inne zbiorowe, a obok nich wielokrotnie powiększone repliki z wyciętymi konturami osób, które zostały zamordowane.

Na jednej została żona, brak męża, na innym ubyło jedno z trojga dzieci, na kolejnym zostało dziecko, nie ma rodziców, na jeszcze innych widać tylko ciemne kontury postaci…

Michniów, 4 stycznia 2021 roku. Mauzoleum Martyrologii Wsi Polskich Fot. Wojciech Habdas / Agencja Gazeta

A dalej, już poza obrębem tej niezwykłej budowli, las krzyży – czarnych bezimiennych i innych z nazwami spacyfikowanych miejscowości, które ich mieszkańcy przywożą do Michniowa od wielu lat.

ZOBACZ TAKŻE: Nikt nawet nie podejrzewał, że w dziesiątym dniu wojny do miasta przyjedzie Hitler [ARCHIWALNE ZDJĘCIA]

– Ponad dwie godziny zwiedzania – przewiduje Ewa Kołomańska, kierowniczka michniowskego mauzoleum, która nas po nim oprowadzała. Nie mieliśmy jeszcze okazji obejrzeć filmów, jakie będą wyświetlane, czy posłuchać specjalnie skomponowanej muzyki, która będzie towarzyszyć zwiedzaniu.

Kiedy będzie ono możliwe? – Jesteśmy już po odbiorze przez sanepid i straż pożarną. Pozostało jeszcze tylko dopuszczenie budynku do użytkowania przez nadzór budowlany – informuje Tadeusz Sikora, dyrektor Muzeum Wsi Kieleckiej, którego częścią jest mauzoleum.

To być może nastąpi jeszcze w styczniu. Czy mauzoleum zostanie zaraz po tym udostępnione dla zwiedzających, zależeć będzie od sytuacji związanej z pandemią koronawirusa i wynikających z niej obostrzeń.

Jego uroczyste otwarcie planowane jest na 12–13 lipca, w 78. rocznicę pacyfikacji Michniowa.

ZOBACZ TAKŻE: Żydzi w Kielcach na niemieckim filmie. Pamięć przetrwała na przekór machinie śmierci

Zgłoś naruszenie/Błąd