Bon senioralny w 2026 roku. Jest jasna deklaracja i szczegóły

Minister ds. polityki senioralnej Marzena Okła-Drewnowicz zapowiedziała, że świadczenie może objąć około 300 tys. osób w pierwszym roku obowiązywania programu.

Bon senioralny to nowe świadczenie zapowiedziane przez Ministerstwo do Spraw Polityki Senioralnej. Ma zacząć obowiązywać od 1 stycznia 2026 roku. Projekt powstał z myślą o wsparciu rodzin, które zmagają się z trudnościami wynikającymi z konieczności zapewnienia opieki osobom starszym. Rosnące koszty prywatnych usług opiekuńczych, ograniczona dostępność opiekunów na rynku oraz obciążenie finansowe, jakie ponoszą bliscy seniorów, skłoniły rząd do stworzenia narzędzia, które finansowo odciąży rodziny.

Projektowane świadczenie ma przeciwdziałać również częstemu wykluczeniu zawodowemu kobiet, które rezygnują z pracy, by poświęcić się opiece nad seniorami. Główna idea bonu polega na zapewnieniu osobom powyżej 75. roku życia wsparcia w codziennych czynnościach realizowanego przez aktywnych zawodowo potomków. 

Dotyczy to m.in. zaspokajania podstawowych potrzeb życiowych, pomocy w dostępie do opieki zdrowotnej, opieki higienicznej, czy wsparcia społecznego.

Prawo do otrzymania bonu senioralnego przysługuje osobom aktywnym zawodowo, będącym zstępnymi (dziećmi, wnukami, prawnukami) osoby starszej, na których, zgodnie z Kodeksem rodzinnym i opiekuńczym, ciąży obowiązek alimentacyjny. O świadczenie mogą ubiegać się osoby, które:

• pracują na etacie (umowa o pracę, stosunek służbowy lub umowa nakładcza);
• prowadzą działalność gospodarczą (zorganizowana działalność zarobkowa na własny rachunek);
• świadczą usługi na podstawie umowy zlecenia lub umowy agencyjnej;
• uzyskują przychody z działalności rolniczej lub są pomocnikami rolnika.

Z bonu skorzystać będą mogły wyłącznie osoby w wieku 75 lat lub więcej, które wykazują niezaspokojone potrzeby w zakresie codziennego funkcjonowania, a ich rodzina z racji zawodowych obowiązków nie jest w stanie samodzielnie zapewnić wsparcia.

Prawo do bonu senioralnego uzależnione jest od spełnienia kryteriów dochodowych zarówno przez seniora, jak i jego potomka. Maksymalny dochód osoby starszej, z uwzględnieniem dodatku pielęgnacyjnego, nie może przekraczać:

• 3 500 zł brutto w 2026 r.,
• 4 000 zł brutto w 2027 r.,
• 4 500 zł brutto w 2028 r.,
• 5 000 zł brutto w 2029 r. i w kolejnych latach.

Limit dochodowy zstępnego może wynosić dwukrotność minimalnego wynagrodzenia dla jednoosobowego gospodarstwa lub trzykrotność minimalnego wynagrodzenia dla gospodarstwa wieloosobowego. Do ustalenia dochodu zstępnych stosowane będą zaświadczenia lub oświadczenia o przychodach z trzech miesięcy poprzedzających miesiąc składania wniosku.

Bon senioralny umożliwia seniorom dostęp do usług wsparcia w określonym zakresie godzin, zależnie od skali potrzeb danej osoby. Miesięczna wartość bonu wyniesie maksymalnie 2 150 zł, co odpowiada 50 godzinom opieki. Kwota ta jednak nie będzie wypłacana w formie gotówkowej. Przyznanie godzin i ich liczba zależy od punktacji uzyskanej w kwestionariuszu, który oceni poziom niezaspokojonych potrzeb seniora.

Przykładowo seniorzy, którzy uzyskają 11-20 punktów otrzymają do 12 godzin wsparcia miesięcznie. Seniorzy z 21-35 punktami mogą liczyć na 13-24 godzin wsparcia. Natomiast w przypadku 36-50 punktów przyznane może być 25-36 godzin wsparcia. Świadczenie obejmuje cztery główne kategorie pomocy:

1. Zaspokojenie codziennych potrzeb życiowych;
2. Wsparcie w dostępie do świadczeń zdrowotnych;
3. Opieka higieniczno-pielęgnacyjna;
4. Umożliwienie kontaktów z otoczeniem.

W celu uzyskania bonu senioralnego zstępny seniora będzie musiał złożyć wniosek w gminie właściwej ze względu na miejsce zamieszkania seniora. Gmina przeprowadzi ocenę potrzeb przy użyciu kwestionariusza, który pozwoli określić intensywność wsparcia. Wnioskujący musi dołączyć zgodę seniora na ubieganie się o świadczenie oraz kopię deklaracji podatkowej za rok poprzedni.

W sytuacjach, gdy senior mieszka z innymi dorosłymi, którzy są w stanie zapewnić mu pomoc, wsparcie w ramach bonu nie będzie przysługiwało. W przypadku, gdy senior mieszka z osobą dorosłą, ale ta nie posiada dochodu ani możliwości zapewnienia pomocy, bon będzie przyznawany wyłącznie na określone potrzeby, których rodzina nie jest w stanie samodzielnie zaspokoić.

Gdy w jednym gospodarstwie domowym mieszka więcej niż jeden senior spełniający kryteria, każdy wniosek będzie rozpatrywany indywidualnie, jednak łączna liczba godzin wsparcia nie może przekroczyć 72 godzin miesięcznie.