Na początku sierpnia 2019 roku dyrektor generalny koncernu Leonardo Alessandro Profumo, poinformował o podpisaniu umowy na sprzedaż 6 egzemplarzy samolotu M-346FA niesprecyzowanemu bliżej “międzynarodowemu odbiorcy”. Był to pierwszy kontrakt na nową, bojową wersję samolotu szkolno-treningowego M-346 Master, używanego również przez Polskę. Jednak o ile polska wersja może przenosić jedynie uzbrojenie ćwiczebne i symulować działanie radaru, to M-346FA posiada nowoczesny radar Grifo-346 i możliwość przenoszenia kierowanych pocisków powietrze-powietrze i powietrze-ziemia.
Jak wynika z analizy raportu „Relazione sulle operazioni autorizzate e svolte per ilo kontrolo dell’esportazione, importazione e transito dei materiali di armamento (anno 2019)” (wł. Sprawozdanie z operacji autoryzowanych i przeprowadzonych w celu kontroli eksportu, importu i tranzytu materiałów zbrojeniowych w roku 2019), przedstawionego włoskiemu senatowi 19 maja 2020 roku, Turkmenistan jest drugim po Egipcie odbiorcą włoskiego sprzętu wojskowego i lotniczego. W ciągu dwóch lat niemal podwoił wartość zamówień we Włoszech, których wartość w 2017 roku wynosiła 247 mln euro, natomiast w 2019 roku już 446,1 mln euro.
Prezydent Turkmenistanu Gurbanguła Berdimuhamedow w kabinie M-346. Fot. MFA.GOV.TM
Porównanie wartości zamówień koncernu Leonardo z zezwoleniami dotyczącymi eksportu uzbrojenia wskazują z dużym prawdopodobieństwem, że Turkmenistan zamówił sześć wspomnianych wcześniej lekkich samolotów bojowych M-346FA Master oraz osiem śmigłowców AW139. Zbieżność tą wskazują m.in. eksperci rosyjskiego think tanku Centre for Analysis of Strategies and Technologies (CAST). Jeśli chodzi o śmigłowce, to informacja ta nie powinna być zaskoczeniem, gdyż od 2011 roku AW139 wykorzystywane są przez służby graniczne, siły zbrojne i agencje bezpieczeństwa publicznego Turkmenistanu.
W kwestii samolotów M-346, najprawdopodobniej jedna maszyna M-346, choć niekoniecznie w wersji FA, została zaprezentowana w tym kraju w maju 2018 roku. W nagraniach z 3 maja 2018 roku, pochodzących z „niespodziewanej kontroli gotowości sił zbrojnych” widać jak prezydent Turkmenistanu wizytuje samoloty C-27J i M-346 prezentowane wówczas w tym kraju przez koncern Leonardo. Obie maszyny nie nosiły oznaczeń przynależności państwowej i prawdopodobnie dostarczono je w celu testów i ewaluacji potencjalnemu klientowi. Musiała ona wypaść pozytywnie, co zakończyło się zawarciem umowy latem 2019 roku.
Sześć M-346FA może stanowić wstęp do większych zakupów. Turkmenistan posiada znaczną liczbę mocno przestarzałych maszyn takich jak MiG-23 czy Su-22, które wycofano z użycia. W jednostkach operacyjnych pozostały niezbyt liczne samoloty bojowe MiG-29 i Su-25. W warunkach lokalnych M-346FA będzie mógł pełnić zarówno rolę myśliwca jak też maszyny wsparcia, dzięki uzbrojeniu w pociski kierowane do zwalczania zarówno celów naziemnych jak i powietrznych. Jednak nie tylko Turkmenistan zdecydował się na zakup włoskich samolotów.
M-346FA. Na pierwszym planie radar Grifo-346. Pod maszyną szeroka gama uzbrojenia. Fot. J.Sabak
W lutym 2020 roku, podczas wizyty prezydenta Azerbejdżanu Ilhama Alijewa we Włoszech, podpisano z tym krajem umowę dotyczącą m.in. eksportu samolotów M-346 w niesprecyzowanej wersji. Jest dość prawdopodobne, że będzie to jeden z wariantów posiadających możliwości bojowe. Niewykluczone więc, że kraj ten stanie się drugim odbiorcą M-346FA, szczególnie w sytuacji, gdy maszyny te są dostosowane do przenoszenia tureckiego uzbrojenia kierowanego: pocisków manewrujących SOM-B1, pozyskanych przez Azerbejdżan w 2018 roku, oraz bomb kierowanych Teber 81.
Czytaj też: PAS19: M-346FA uzbrojony przez trzy kontynenty
Zarówno Turkmenistan jak i Azerbejdżan tradycyjnie kupowały uzbrojenie w Rosji, natomiast w ostatnim czasie zwracają się ku nowym dostawcom uzbrojenia. Silną pozycję w tym regionie świata zyskały w ostatniej dekadzie Włochy, Turcja i Izrael. Państwa te prowadzą bardzo niezależną politykę w zakresie sprzedaży uzbrojenia, które jest często wzajemnie kompatybilne, jak pokazuje przykład M-346FA. Maszyna dostosowana jest do przenoszenia tureckich bomb naprowadzanych laserowo Teber i rakiet powietrze-ziemia firmy Roketsan, izraelskich pocisków powietrze-powietrze I-Derby i zasobników celowniczo-obserwacyjnych RecceLite czy Litening. Wszystko to równolegle z uzbrojeniem produkcji MBDA czy Raytheon.
Sytuacja ta może mieć ciekawe efekty polityczne dla regionu, ale też dla stosunków Włoch z Rosją czy USA. Z jednej strony włoski sprzęt wypiera w rejonie Morza Kaspijskiego i Kaukazu sprzęt rosyjski, ułatwiając wyjście tych państw spod zależności od przemysłu zbrojeniowego oraz wpływów Kremla i ograniczając jego dochody.
Z drugiej strony zakupy europejskiego uzbrojenia ograniczają ekspansję w tym regionie chińskiego eksportu broni. Ale widać również rosnące wydatki zbrojeniowe w tej części Azji. Może to wskazywać na wykruszanie się sprzętu pochodzenia jeszcze sowieckiego, który podobnie jak w Polsce, trzeba zastąpić nowoczesnym wyposażeniem, albo na dalsze narastanie napięć militarnych w tym rejonie.
Zgłoś naruszenie/Błąd
Pozytywnie
Neutralnie 
Negatywnie
Lubię to!
Super
Ekscytujący 
Ciekawy
Smieszny
Smutny
Wściekły
Przerażony
Szokujący
Wzruszający
Rozczarowany
Zaskoczony
Prawda
Manipulacja
Fake news
Oryginalne źródło ZOBACZ
Dodaj kanał RSS
Musisz być zalogowanym aby zaproponować nowy kanal RSS