Pierwsza zachodnia sieć działająca stricte w systemie franczyzy weszła do Polski zaraz po zmianie ustroju, a właściwie w trakcie zmian – w 1989 r. Ale początki nad Wisłą tego amerykańskiego pomysłu na biznes sięgają… PRL-u. Dziś, w dobie pandemii, eksperci przewidują, że w 2021 roku z doświadczenia silnej marki – w ramach franczyzy – może chcieć skorzystać rekordowa liczba przedsiębiorczych Polaków.
„Franczyza jest dobrą alternatywą na czasy kryzysu” – przekonuje Wprost.pl. „W ciągu kilku ostatnich tygodni tysiące osób z dnia na dzień pozostało bez pracy i straciło źródło utrzymania lub dobrze prosperującą firmę. Dlatego też w 2020 roku wielu Polaków musi zaczynać od początku i szukać alternatyw. Co zrobić, żeby w dobie epidemii osiągnąć finansową i zawodową stabilizację? Zarówno początkujący, jak i dotychczasowi drobni przedsiębiorcy coraz częściej spoglądają w stronę franczyzy”.
Jeśli nie dla wszystkich, to dla 1300 sieci franczyzowych i 83 tys. franczyzobiorców, którzy – jak podaje raport portalu Franchising.pl i firmy konsultingowej PROFIT – działają w Polsce, to dobry model. Dlaczego? Według Wprost, „zaletą takiego systemu jest jego elastyczność, szczególnie ważna teraz w czasach kryzysu. Przedsiębiorcy będąc częścią dużej organizacji zyskują know-how oraz dostęp do wielu usług dodatkowych, pomoc we wszystkich formalnościach, na wsparciu reklamowo-marketingowym kończąc”.
Jak system Singera zadomowił się nad Wisłą
Francuskie słowo „franchise” – bo z tego języka pochodzi nazwa franczyzy – ma ciekawe znaczenia: zwolnienie od czegoś, nietykalność miejsca, szczerość, pewność, śmiałość, otwartość, eksterytorialność poselstwa. W języku angielskim odnosi się już wprost do biznesu: koncesja, przywilej, ale i prawo wyborcze. Na stronie Dobrepomyslynabiznes.pl sprytnie połączono te znaczenia, dodając im kapkę filozofii: „Franczyza – wolność w prowadzeniu, zarządzaniu i kierowaniu własnym biznesem. Słowo »franchising«, które dla wielu ludzi jest po prostu terminem ekonomicznym, dosłownie znaczy »bycie wolnym«. System franczyzowy to bardzo wygodne rozwiązanie, zwłaszcza w sytuacji rozpoczynania swojej przygody z handlem”.
Tak, to wygodny pomysł na biznes. Korzystają z niego i światowe, i rodzime marki, bo przecież są wśród nich m.in. McDonal’s, TelePizza, PizzaHut, ale też Pierre Cardin, Brico Marche czy Mrówka, Dr Irena Eris Kosmetyczne Instytuty, a nawet wiele banków czy sieci telefonii komórkowej. Znana marka – w założeniu – gwarantuje klientów i radykalnie zmniejsza ryzyko bankructwa.
Za kolebkę nowoczesnego franchisingu uważa się Stany Zjednoczone, gdzie rozwój tej formy działalności był najszybszy. W XIX wieku Izaak Singer – konstruktor słynnej maszyny do szycia, znanej wielu osobom z babcinych domów lub targów staroci – stworzył sieć licencjonowanych dystrybutorów, którzy płacili mu za to, by mogli sprzedawać jego produkty. I jego marka stała się jedną z najsłynniejszych na świecie w swej dziedzinie. Ale nie tak słynną, jak produkt Johna S. Pembertona, wynalazcy… coca-coli. Udostępniał on swoje know-how rozlewniom. Kolejnym słynnym franczyzodawcą z USA jest rzecz jasna McDonald’s, ale znaczących marek w tym modelu przedsiębiorczości jest tam naprawdę wiele.
Pierwsza sieć stricte franczyzowa weszła do Polski zaraz po zmianie ustroju, a właściwie w trakcie zmian – w 1989 r. Była to francuska marka kosmetyczna Yves Rocher. W 1992 r. pojawił się – jakżeby inaczej – McDonald’s i po dwuletniej obserwacji uwalnianego dopiero rynku otworzyli w Bydgoszczy pierwszy punkt na swojej licencji. Już rok wcześniej powstał pierwszy polski franczyzodawca – Mr Hamburger (format śląskiej firmy opierał się na wzorcach amerykańskich fast foodów). Potem dołączyła do systemu słynna cukiernia z tradycjami – A. Blikle.
„Myliłby się jednak ten, kto sądzi, że polska franczyza to produkt wyłącznie czasów wolności gospodarczej. Już w czasach PRL-u inicjatywa prywatna pomagała ograniczać niektóre z absurdów ówczesnej gospodarki. Korzenie polskiego biznesu na licencji sięgają lat 50. XX wieku” – podkreśla doradca franczyzowy Michał Wiśniewski w artykule „Franczyza w Polsce. Rozwój rok po roku” na branżowym portalu Franchising.pl.
Jako prekursorów wskazuje Bank PKO BP i Pocztę Polską, które po wojnie otwierały w bardzo podobnym modelu funkcjonowania swoje ajencje w małych miejscowościach i zakładach pracy. W latach 70. natomiast Orbis w modelu franczyzowym nawiązywał współpracę z zagranicznymi hotelami. Po zmianach gospodarczych pracownicy firmy zakładali własną działalność i otwierali biura podróży pod marką Orbisu.
Wprowadzenie wolnego rynku w latach 90. spowodowało szybki rozwój franczyzy nad Wisłą, a rodzime systemy zdobyły przewagę nad zagranicznymi markami w 2004 roku. Dwa lata później w Polsce było 310 marek franczyzowych, a w 2007 roczne inwestycje franczyzobiorców przekroczyły 1 miliard złotych. Aż 30 polskich franczyzodawców zyskało wówczas swoje placówki franczyzowe poza krajem. W 2008 r. mieliśmy już 517 marek i ponad 30 tys. placówek franczyzowych.
Zgłoś naruszenie/Błąd
Pozytywnie
Neutralnie 
Negatywnie
Lubię to!
Super
Ekscytujący 
Ciekawy
Smieszny
Smutny
Wściekły
Przerażony
Szokujący
Wzruszający
Rozczarowany
Zaskoczony
Prawda
Manipulacja
Fake news
Oryginalne źródło ZOBACZ
Dodaj kanał RSS
Musisz być zalogowanym aby zaproponować nowy kanal RSS