Bierzmowanie 2024. Jak wygląda msza i co musi powiedzieć bierzmowany?

Bierzmowanie to jeden z siedmiu sakramentów świętych w Kościele katolickim, ale także anglikańskim i prawosławnym. Można przeczytać o nim już w Starym Testamencie – w Księdze Izajasza, Księdze Joela i Księdze Ezechiela.

Natomiast najbardziej charakterystycznym momentem, gdzie Ewangelia mówi wprost o sakramencie bierzmowania jest Ostatnia Wieczerza, gdy Chrystus mówi, że po Nim przyjdzie “Duch Pocieszyciel”, a także opis działań apostołów w Dziejach Apostolskich, którzy nakładali dłonie na głowy wiernych i przekazywali im Ducha Świętego. 

Bierzmowanie to moment, gdy młody człowiek przyjmuje siedem darów Ducha Świętego, tj: mądrość, rozum, radę, męstwo, umiejętność, pobożność, bojaźń bożą. Podczas tego sakramentu osoba go przyjmująca staje się dojrzałym chrześcijaninem. 

Sama nazwa “bierzmowanie” pochodzi od słowa “bierzmo” – czyli belki podtrzymującej strop. To metaforyczne przedstawienie duchowej belki, która podtrzymuje Kościół. Trzeba także zaznaczyć, że ten sakrament jest ostatnim z trzech sakramentów wtajemniczenia chrześcijańskiego – po chrzcie oraz eucharystii.

Warto zwrócić także uwagę na to, że bierzmowanie jest ważne przede wszystkim ze strony duchowej, ale także praktycznej. Bez niego nie można wstąpić do seminarium duchownego, ani przyjąć święceń. Dodatkowo nie można wstąpić do nowicjatu w zakonie, zostać rodzicem chrzestnym, ani świadkiem do bierzmowania.

Często mówi się, że jest ono niezbędne, by zawrzeć sakrament małżeństwa. W rzeczywistości okazuje się, że bierzmowanie nie jest wymogiem formalnym, by wziąć ślub kościelny. To ważny element przygotowania do małżeństwa, ale nieobowiązkowy.

Bierzmowanie w parafiach najczęściej odbywa się w miesiącach pod koniec roku szkolnego i w okolicy Uroczystości Zesłania Ducha Świętego, tzn. w maju-czerwcu.

Nie ma jednak reguły, ponieważ zdarzają się również bierzmowania we wrześniu, październiku, czy innych miesiącach. Nie ma także ustalonych zasad co do tego, jakiego dnia będzie uroczystość. Najczęściej jest to środek tygodnia, choć zdarza się również piątek lub sobota.

Msza święta podczas bierzmowania właściwie niewiele różni się od tej niedzielnej. Wszystkie jej elementy są zachowane. Jednak jest ona uzupełniona o obrzęd bierzmowania. 

Bierzmowanie rozpoczyna się od przedstawienia biskupowi kandydatów do bierzmowania przez księdza proboszcza danej parafii i zapewnienia o ich dobrym przygotowaniu do przyjęcia tego sakramentu. Następnie kandydaci zapytani przez biskupa, jakich łask oczekują od bierzmowania, odpowiadają: “Pragniemy, aby Duch Święty, którego otrzymamy, umocnił nas do mężnego wyznawania wiary i do postępowania według jej zasad”.

Następnie ksiądz biskup wygłasza homilię, a po niej następuje odnowienie przyrzeczeń chrzcielnych. Potem bierzmowani klękają, a biskup wyciąga ręce nad kandydatami i modli się tymi słowami: “Boże wszechmogący, Ojcze naszego Pana, Jezusa Chrystusa, który odrodziłeś te sługi swoje przez wodę i Ducha Świętego i uwolniłeś ich od grzechu, ześlij na nich Ducha Świętego Pocieszyciela, daj im ducha mądrości i rozumu, ducha rady i męstwa, ducha umiejętności i pobożności, napełnij ich duchem bojaźni Twojej. Przez Chrystusa, Pana naszego”.

Po tej modlitwie następuje kluczowy element bierzmowania, czyli namaszczenie olejem krzyżma bierzmowanych, a w trakcie tego obrzędu biskup i bierzmowany prowadzą ze sobą taki dialog:

Biskup: X., Przyjmij znamię daru Ducha Świętego

Bierzmowany odpowiada: Amen.

Biskup: Pokój z tobą.

Bierzmowany: I z duchem twoim.

Czas trwania samego bierzmowania jest zależny od tego, ile jest osób, które przyjmują sakrament, bowiem do każdego musi podejść biskup i namaścić czoło bierzmowanego olejem. W połączeniu z mszą świętą najczęściej daje to około 1,5 – 2 h.

Ważnym elementem, który często budzi największe emocje wśród tych, którzy chcą przyjąć bierzmowanie, jest wybór trzeciego imienia. To właśnie w ten sposób zwróci się do danej osoby biskup, by namaścić ją olejem krzyżma. Powie wówczas: (wybrane imię), przyjmij znamię Ducha Świętego. 

Trzecie imię nie będzie nigdzie wykorzystywane formalnie. Jedynie tego wyjątkowego dnia, podczas przyjęcia bierzmowania. Zachęca się, by było ono wybierane nie tyle po ładnym brzmieniu, co biorąc pod uwagę życiorys świętego, który dane imię nosił.