Duże zmiany czekają uczniów w roku szkolnym 2024/2025. Historia i Teraźniejszość znika ze szkół, podobnie jak jedna lekcja religii w tygodniu. Obowiązkowe będą za to zajęcia z pierwszej pomocy – to tylko niektóre ze zmian w szkołach od 1 września 2024 r. Ministra Barbara Nowacka zdecydowała też, że od tego roku szkolnego w klasach IV-VIII, ale też liceach, technikach i branżowych szkołach I i II stopnia obowiązuje odchudzona o 20 proc. podstawa programowa (nie dotyczy to klas I-III i przedmiotów zawodowych w szkołach ponadpodstawowych). Okrojona zostaje również lista lektur szkolnych.
Jak oceniają Jarosław Szulski i prof. Bogusław Śliwerski w rozmowie z tokfm.pl, zmiany w rozpoczętym właśnie roku szkolnym to przede wszystkim działania pod publikę.
– Barbarze Nowackiej daję trzy plus, bo miałem, jak wiele moich koleżanek i kolegów, większe oczekiwania wobec nowej minister edukacji. Liczyłem na więcej odwagi, w tym podjęcie działań, które rozwiążą najważniejsze problemy w edukacji, a nie będą nakierowane bezpośrednio na zadowolenie wyborców. Weźmy choćby nośną zmianę pod hasłem: ratujemy dzieci przed pracami domowymi, które same w sobie nie są złe. Problem leży w ich ilości i jakości – mówi Jarosław Szulski, autor książki “Nauczyciel w Polsce”.
Innym przykładem odpowiadania na potrzeby elektoratu – bez pogłębionego namysłu – jest, jego zdaniem, wprowadzanie nowych przedmiotów i traktowanie ich jako panaceum na wszystkie problemy edukacji. – Ostatnio mowa jest też o AI, edukacji patriotycznej, promocji zdrowia, czy np. edukacji klimatycznej. I co jeszcze?! – pyta retorycznie.
Czy z AI powinien być osobny przedmiot nie jest pewien także Dariusz Kulma, Nauczyciel Roku 2008, autor książki “Jak zdać maturę z matematyki”. – Tych kierunków jest już i tak dużo. Z drugiej strony, a dlaczego nie zajęcia z kryptowalut? Technologia block chain? Dlaczego też nie o tym? Przecież uczniowi odnaleźć się w rynkach finansowych jest bardzo trudno – zastanawia się.
Oceny Barbarze Nowackiej wystawiać nie chce. Przekonuje za to, że jeśli założenie jest takie, że podstawą programową zmienimy świat, to nie tędy droga. – Choć i tak każdy rząd, a jestem nauczycielem 30 lat, upatruje w tym panaceum. Ale nie! To tylko powoduje chaos, poza tym dla mnie nic z tego nie wynika – dodaje.
Podkreśla, że nie chodzi też o to, by ciąć podstawę bez opamiętania, jak się komuś przyśni. – Trzeba być przy tablicy, być z uczniem, zobaczyć, czy i jakie są podręczniki. Przy czym książki to też nie wszystko. Bo co uczeń ma siedzieć z informatorem i się zastanawiać: “Ale zaraz, ale czy to jest na maturze?”. To przecież parodia – ocenia.
Prof. Bogusław Śliwerski zastrzega z kolei, że o konkretną ocenę dla Barbary Nowackiej trudno, bo ministra jest dopiero po pierwszym semestrze. – Ona nawet roku szkolnego jeszcze nie ukończyła – żartuje profesor pedagogiki z Uniwersytetu Łódzkiego.
– A jak jej poszło po pierwszym semestrze? – dopytuję.
– Fatalnie. To kompromitacja dla ministerstwa – ocenia krótko.
Od razu dodaje, że widzi przede wszystkim chaos, jaki panuje w resorcie. Prawdopodobnie wynikający z tego, że Barbara Nowacka nie mogła wymienić kadr na swoje. – Stąd dużo wewnętrznych prowokacji typu: niezadawanie prac domowych, dążenie do likwidacji egzaminów państwowych albo chociaż uczynienie ich łatwiejszymi, w tym matury i egzamin dla ósmoklasisty w przyszłym roku. Bo już za rok może będzie trudniejszy. Tylko pytanie, czemu to wszystko służy?! – zastanawia się.
W jego ocenie, szkoła według zapowiedzi Nowackiej jest szkołą anty-Czarnka. – Polityka ministry jest co do zasady polityką inwersyjną. Powiedziałbym nawet, że kontrofensywą, bo przecież nie kontrrewolucją. Tu nie ma żadnej rewolucji – podkreśla, wskazując, na odejście od HiT, czyli ulubionego przedmiotu Przemysława Czarnka i zmniejszenie liczby godzin religii w szkołach.
– Inna rzecz, że w ogóle polska szkoła, i to od roku 1993, jest quasi-szkołą publiczną. Jest szkołą publiczną tylko i wyłącznie, jeśli chodzi o zarządzanie infrastrukturą i zatrudnianie kadr kierowniczych, bo za to odpowiadają samorządy. Nie jest szkołą publiczną w sensie programowym, metodycznym, bo każda obejmująca resort edukacji ekipa realizuje ideologię partii władzy – podkreśla.
“Czy to nie jest policzek dla ministry edukacji?”
W ocenie moich rozmówców noty Barbary Nowackiej zaniża dodatkowo kilka innych czynników, w tym przede wszystkim brak wyraźnej i zrozumiałej strategii rozwoju edukacji. – Reformy przemyślanej systemowo nie widać. To jak na razie tylko punktowe działania, a nadzieje związane z tym rządem są przecież wciąż ogromne – mówi Jarosław Szulski.
Wtóruje mu prof. Bogusław Śliwerski: – Najgorsze jest to, że nadal nie ma fundamentalnej zmiany, która uwzględniłaby tak prognozy demograficzne – idzie niż, jak też naukowy punkt widzenia – wizję komu i czemu ma służyć edukacja. Polityka oświatowa w Polsce jest nadal prowadzona w sposób nienaukowy, populistyczny, pozbawiony standardów i rozwiązań obowiązujących w dydaktyce na świecie. Ale jeżeli zarządza się oświatą sondażami, by nie utracić władzy albo ją utrzymać, to o jakich sukcesach my tu możemy mówić? – pyta retorycznie.
Wskazuje przy tym, że np. na Ukrainie powołano Narodową Akademię Nauk Pedagogicznych nie po to, by dowartościować profesorów, docentów czy doktorów. Powołano ją po to, by o wszelkich reformach i zmianach edukacji decydowały gremia, które wiedzą, czym jest proces kształcenia, jak musi się zmieniać i jak należy kształcić kadry nauczycielskie. – Byłem kilka tygodni temu na konferencji metodologicznej, okazało się, że sekretarz naukowa Ukraińskiej Akademii Nauk Pedagogicznych wspólnie z uczonymi już opracowała nową strategię dla edukacji w Ukrainie ze względu na warunki wojenne. A my co robimy? My nie mamy żadnej strategii! Poza tym u nas to szef resortu obrony Władysław Kosiniak-Kamysz składa projekt ustawy o wychowaniu patriotycznym. Czy to nie jest policzek dla ministry edukacji? O czym my tu mówimy? O jakim Ministerstwie Edukacji? – punktuje.
“Konflikty i negatywny klimat”
Inne błędne decyzje ministry? Zdaniem prof. Śliwerskiego to kwestia pozostawienia oceny z zachowania, bo to nic innego jak podtrzymanie tego, co miało miejsce w państwie autorytarnym. – Oceniamy zachowania, czyli podporządkowujemy je normom ustanowionym przez dorosłych, których dorośli nie muszą absolutnie przestrzegać. To hipokryzja – ocenia.
Do tego, jak uzupełnia, dochodzi przymus nauki dla dzieci uchodźców z Ukrainy. – W systemie klasowo-lekcyjnym nie ma możliwości edukacji międzykulturowej. Stąd przyjęte rozwiązanie będzie tylko powodować konflikty i tworzyć negatywny klimat – tłumaczy.
Jak dodaje Jarosław Szulski, błędem ministry jest także uciekanie od pogłębionej merytorycznej dyskusji, np. przy wspomnianym już odejściu od prac domowych. – Nie poprzedziła tego żadna debata. A wtedy byłaby szansa wykazać, że problem leży gdzie indziej. Dziś do liceów przychodzą dzieci, które nie potrafią rachować, bo nie ćwiczą rozwiązywania zadań. A muszą przecież zdać obowiązkową maturę z matematyki, więc ta staje się źródłem cierpień dla wielu młodych ludzi. To realne problemy w polskich szkołach! – wskazuje.
“Stutonowa kula na szklanej rurce”
A co się Barbarze Nowackiej udało w oświacie? Choć prof. Śliwerski zastrzega, że trudno o konkretne przykłady, to po chwili wskazuje na ustanowienie programu “Doposażenie szkół w środki higieny np. mydło, papier toaletowy, ręczniki, podpaski dla dziewcząt”. – Kwestia kultury zdrowotnej i szacunku dla uczennic jako dojrzewających kobiet jest tutaj niesłychanie ważna. Tak, bardzo mi się to podoba – mówi, ale od razu zastrzega, że to drobna zmiana, “kamyczek zaledwie”.
Nauczyciel Roku 2008 na plus ocenia samą ideę zmniejszenia ilości materiału (podstawy są przeładowane), podobnie jak odejście od pracy domowych. – Chyba, że mówimy np. o poziomie rozszerzonym. Ale przywołanie wiedzy na lekcjach, w takim przedmiocie jak mój, w zupełności wystarczy – zapewnia.
Popiera też pomysł odejścia od wliczania oceny z religii do średniej na świadectwie, w myśl zasady: światopogląd nie powinien być oceniany, a także zmniejszenie godzin religii. – Pamiętam historię, kiedy religia z pierwszego semestru została przełożona na drugi, bo nie było katechety. Maturzyści w jednym semestrze mieli potem cztery religie tygodniowo. Dużo, nawet sama katechetka mówiła: “Możecie na części moich lekcji robić, co chcecie”. Brali więc ode mnie zadania, a religia stawała się dodatkową matematyką – opowiada.
Także Jarosław Szulski chwali decyzje Barbary Nowackiej dotyczące religii – Jestem zwolennikiem tego, że szkoła jest od uczenia, a kwestie światopoglądowe, a do tych zaliczyłbym religię, powinny być realizowane poza placówką przeznaczoną dla wszystkich – tłumaczy, zastrzegając, że to jednak jego osobiste zdanie.
A co z nauką pierwszej pomocy w szkołach? Wydaje się to najmniej kontrowersyjnym pomysłem ministry. Prof. Śliwerski i Dariusz Kulma chwalą tę zmianę. Jarosław Szulski podkreślił z kolei, że pomysł choć dobry, to jednak pojawia się pytanie, kto go będzie realizował. – Współpraca z Organizacjami Pozarządowymi w rodzaju WOŚP i wykwalifikowanymi ratownikami wydaje się dobrym tropem, ale czy do zrealizowania w tak ogromnej skali? Nie wiem. Szkoły nie mają zasobów, by uczyć tego wszystkiego, co politycy wymyślą. Zresztą, widzimy to na przykładzie innego przedmiotu, czyli “Biznes i zarządzanie”. Tu także nie ma kompetentnych osób, a jeśli są, to mają duży próg wejścia – trzeba zrobić półtoraroczne studia podyplomowe z przygotowania pedagogicznego. Żaden z doświadczonych prezesów nie będzie pewnie chciał wziąć na siebie takiego obciążenia tylko po to, by pouczyć kilka godzin w szkole – mówi. Pozostają studia on-line w małym ośrodku akademickim, gdzie uprawnienia do nauczania BiZ można realnie zdobyć w kilka miesięcy.
Zastrzega też, że wszystko to powoduje, że koniec końców zmiany zaproponowane przez Barbarę Nowacką za bardzo nie różnią się od tego, co proponowali jej poprzednicy. – W ministerstwie jest za mało praktyków, którzy mogliby doradzić obecnej władzy i dlatego cierpi na tym wiarygodność całej ekipy MEN – tak diagnozuje główny problem. Od razu zastrzega, że nie chodzi o “jakiekolwiek doświadczenie w edukacji”.
– Podam przykład: pani, która u nas uczy psychologii, przeprowadziła setki szkoleń dla nauczycieli i wychowawców. Po roku pracy w szkole zmieniła jednak swoje myślenie. Poczuła się jak architekt w relacji z budowniczymi. Architekt wymyśla sobie, jak postawić stutonową, betonową kulę na szklanej rurce, a potem budowlańcy drapią się po głowie, jak to zrobić. Ktoś kto to wymyślił, nie zna realiów, nie pomierzył, nie wie jak, po co, z kim. Czytaj: nie wie, jak młodzież funkcjonuje w szkole i przed jakimi dylematami stoją nauczyciele itd. – kwituje.
To nie wszystko, co mamy dla Ciebie w TOK FM Premium. Spróbuj, posłuchaj i skorzystaj ze specjalnej oferty. Wejdź tutaj, by znaleźć szczegóły >>
Zgłoś naruszenie/Błąd
Pozytywnie
Neutralnie 
Negatywnie
Lubię to!
Super
Ekscytujący 
Ciekawy
Smieszny
Smutny
Wściekły
Przerażony
Szokujący
Wzruszający
Rozczarowany
Zaskoczony
Prawda
Manipulacja
Fake news
Oryginalne źródło ZOBACZ
Dodaj kanał RSS
Musisz być zalogowanym aby zaproponować nowy kanal RSS