Bank genów roślin w Skierniewicach. Na czym polega jego działalność?

Bank genów to magazyn bezpieczeństwa. Niektóre gatunki mogą ulec naturalnemu zanikowi, inne mogą być zniszczone – tak dzieje się w tej chwili na Ukrainie. W RCBO nasiona są w odpowiedni sposób przygotowywane i zamrażane i w tej fazie można je przechowywać kilkadziesiąt lat. Pod warunkiem, że co jakiś czas kolekcja nasion będzie aktywowana.

To znaczy roślinki będą wysadzone, sprawdzone pod względem fenotypowym, a następnie po raz kolejny uśpione. Z takiego banku genów korzystają przede wszystkim hodowcy, ale również parki narodowe, parki krajobrazowe czy ogrody botaniczne – tłumaczy Dorota Konopacka, dyrektor Instytutu Ogrodnictwa.

O tym, że tworzenie takich miejsc jest niezbędne, przekonują wydarzenia z ostatnich lat.

W Syrii, w Aleppo znajdował się bank genów, głównie roślin z rejonów tropikalnych – mówi w rozmowie z reporterką RMF FM dr Mariusz Chojnowski, kierownik projektu z Instytutu Ogrodnictwa w Skierniewicach.

Jak dodaje, “szczęśliwie przed wojną w Syrii te nasiona zostały przeniesione, zabezpieczone i w krótkim czasie ten bank genów został kompletnie zrujnowany”.

W ostatnich tygodniach zniszczeniu uległ bank genów w Charkowie. Więc to nie jest wyimaginowane zagrożenie, tylko realne zagrożenie – dodaje dr Chojnowski.

Zanim nasiona zostaną zamrożone w specjalnych, zamykanych próżniowo słoikach, są badane, selekcjonowane, oczyszczane i suszone. W skierniewickim instytucie przez 40 lat pracy zgromadzonych zostało ok. 12 tysięcy genotypów, z czego ponad 10 tys. jest przechowywanych w formie nasion. Teraz trwa inwentaryzacja i ocena ich jakości.

Trafią tu nasiona zbierane z naszych pól w zeszłym roku, ponad 100 genotypów fasoli, 60 genotypów bobu, kilkanaście pomidora – wymienia dr Mariusz Chojnowski.

Dodaje, że “te wszystkie materiały trafią już tutaj, a my fizycznie z naszych starych laboratoriów mamy się przenieść do końca miesiąca“.

Więc od wakacji praca w tym miejscu będzie na pełnych obrotach – mówi dr Chojnowski.

W tej chwili na świecie w bankach genów jest zgromadzonych ok. 7 mln genotypów roślin uprawnych. To materiały przechowywane w formie nasion.

Regionalne Centrum Bioróżnorodności Ogrodniczej w Instytucie Ogrodnictwa to obiekt obejmujący Bank Nasion, Laboratorium Fizjologii Nasion oraz część technologiczną, spełniającą standardy FAO dla banków genów w zakresie przygotowywania do deponowania zasobów genowych w formie nasion.

Koszt budowy RCBO wyniósł ponad 6,8 mln zł, z czego przeszło 4,7 mln zł stanowiło unijne dofinansowanie przekazane przez samorząd województwa łódzkiego.

Regionalne Centrum Bioróżnorodności Ogrodniczej będzie prowadzone przez Instytut Ogrodnictwa w Skierniewicach.