Azja Centralna, choć odgrywa istotną rolę w światowej geopolityce, nadal nie jest postrzegana w wielu państwach jako rynek opłacalnych inwestycji. Również polscy przedsiębiorcy operują tam w niewielkim stopniu.
W rzeczywistości potencjał inwestycyjny Azji Centralnej szacowany jest na 170 mld euro. Z czego co najmniej 40 mld euro to inwestycje w rozwój różnych gałęzi gospodarki, poza przemysłem wydobywczym. W tych pięciu (Kazachstan, Kirgistan, Uzbekistan, Tadżykistan, Turkmenistan) wciąż słabo znanych w Europie republikach jest więc miejsce zarówno dla światowych gigantów, jak i przedsiębiorców z sektora MŚP, także polskich.
Perypetie BP w Kazachstanie
Jednym z największych europejskich inwestorów w Azji Centralnej jest Wielka Brytania z udziałem 5 proc. całości bezpośrednich inwestycji zagranicznych (BIZ) w Kazachstanie, 12 proc. w Kirgistanie, 16 proc. w Tadżykistanie i 3 proc. w Uzbekistanie. Najważniejszym rynkiem dla brytyjskich inwestycji pozostaje Kazachstan, choć od kilku ostatnich lat obserwowany jest odpływ kapitału z tego kraju, zwłaszcza niderlandzkiego (49 proc.) i brytyjskiego (12 proc.). Według Narodowego Banku Kazachstanu może to być efektem repatriacji zysków z poczynionych inwestycji.
CZYTAJ TEŻ: Wolność gospodarcza krajów Azji Środkowej. Kazachstan nr 1
Najbardziej kapitałochłonnym i zarazem najbardziej atrakcyjnym dla inwestorów przez wiele lat był sektor kopalnictwa, zwłaszcza w dziedzinie surowców energetycznych, a jednym z najważniejszych inwestorów brytyjskich na tym rynku był British Petroleum (BP). W 2009 r. koncern niespodziewanie wycofał się z eksploatacji największych złóż ropy i gazu w Tengiz oraz rurociągu Caspian Pipeline Consortium (CPC). 46 proc. udziałów BP w LukArco kupił wówczas Łukoil, a 49,9 proc. udziałów w Kazakhstan Pipeline Ventures nabył państwowy KazMunajGaz (KMG). W praktyce oznaczało to wycofanie firmy z kazachskiego rynku ropy i gazu.
Po 10 latach nieobecności, w 2019 r. BP podpisał z rządem republiki protokół uzgodnień w sprawie kooperacji z KMG przy próbnych odwiertach, ale już w październiku 2020 r. wycofał się z negocjacji nad uruchomieniem trzech bloków wydobywczych na szelfie Morza Kaspijskiego. Koncern oficjalnie ogłosił, że powodem tej decyzji jest zmiana strategii firmy w kierunku działań proekologicznych i stopniowe ograniczanie inwestycji w projekty mogące mieć negatywny wpływ na środowisko o 40 proc. do 2030 r. Nie oznaczało to jednak ponownego wycofania Brytyjczyków z Kazachstanu, a nawet porzucenia inwestycji na Morzu Kaspijskim. Przeciwnie, strumień środków miał zostać przekierowany na realizację farm wiatrowych na kaspijskim przybrzeżu.
CZYTAJ TEŻ: Kazachstan stawia na specjalne strefy ekonomiczne
Z jednej strony nie jest to dobra wiadomość dla Kazachstanu, zwłaszcza w świetle wycofania się z inwestycji w surowce naturalne innego giganta – Royal Dutch Shell Group w 2019 r. Z drugiej strony projekt inwestycji w odnawialne źródła energii wpisuje się w realizowaną strategię rządu transformacji tradycyjnej gospodarki na ekogospodarkę. Kazachstan jest liderem zmian proekologicznych w Azji Centralnej, użytkując 18 farm wiatrowych, 27 słonecznych, 35 hydroelektrowni i 3 bioelektrownie. W świetle założeń strategii kazaskiego rządu, spadku cen surowców i opłacalności inwestycji w uruchamianie nowych kopalń ropy i gazu, zwrot BP w kierunku nowych technologii wytwarzania energii jest projektem stabilizującym pozycje koncernu w inwestycjach energetycznych w długim okresie.
Azja Centralna – co Brytyjczycy tam sprzedają?
Brytyjczycy są też od wielu lat jednym z ważniejszych partnerów handlowych Kazachstanu, dostarczając na ten rynek głównie maszyny, urządzenia elektryczne i meble. Niemniej, co ciekawe, nie dążyli do dywersyfikacji eksportu, na wzór Niemiec czy nawet Włoch, utrzymując mniej więcej stały poziom wartościowy eksportu.
W odniesieniu do drugiego najważniejszego rynku regionu, Uzbekistanu, Londyn wciąż podchodzi z dużą dozą nieufności, pomimo przejęcia władzy przez Shavkata Mirziojoewa oraz znaczących zmian w systemie politycznym, administracyjnym i strategii gospodarczej zapowiadanych i wdrażanych przez nowego prezydenta. Brytyjscy inwestorzy raczej czekają na wymierne efekty podjętych przez administracje działań, niż jej ufają.
CZYTAJ TEŻ: Targi międzynarodowe w Uzbekistanie znów na żywo
Z kolei Kirgistan, dla którego Wielka Brytania jest jednym z najważniejszych inwestorów strategicznych, po ostatnich zawirowaniach politycznych stał się krajem potencjalnego ryzyka inwestycyjnego. Proponowany przez prezydenta Sadyra Żaparowa kierunek zmian politycznych i gospodarczych skłania brytyjskie firmy do ostrożności w rozwijaniu relacji handlowych czy inwestowaniu w długookresowe, kosztowne przedsięwzięcia.
Brytyjskie firmy trzymają się też generalnie z daleka od robienia interesów w najbardziej autarkicznej gospodarce regionu, Turkmenistanie. Nie dotyczy to jednakże ulubionego przez wszystkich przywódców autorytarnych sektora gospodar … czytaj dalej
Zgłoś naruszenie/Błąd
Pozytywnie
Neutralnie 
Negatywnie
Lubię to!
Super
Ekscytujący 
Ciekawy
Smieszny
Smutny
Wściekły
Przerażony
Szokujący
Wzruszający
Rozczarowany
Zaskoczony
Prawda
Manipulacja
Fake news
Oryginalne źródło ZOBACZ
Dodaj kanał RSS
Musisz być zalogowanym aby zaproponować nowy kanal RSS