U większości zwiedzających Astana (kaz. Астана), jeszcze do września 2022 roku nosząca nazwę Nur-Sułtan (na cześć byłego prezydenta Nursułtana Nazarbajewa), wywołuje szok estetyczny. Trudno się temu dziwić: jedno z najmłodszych i najbardziej tajemniczych miast świata to, jak napisał Frank Albo, kanadyjski historyk sztuki „mieszanka postmodernizmu, sztuki Azji Środkowej, islamskiego designu, rosyjskiego baroku, neoklasycyzmu, orientalizmu, wszystko to połączone w coś, co wygląda jak Las Vegas i Disneyland na nacjonalistycznych sterydach”.
Autor książki „Astana. Architecture, Myth & Destiny”, przewodnika po stolicy Kazachstanu, określa ją mianem one of the most remarkable cities on Earth – jednego z najbardziej niezwykłych miast na Ziemi.
Jak Astana została stolicą… kiczu
Słowo „astana” znaczy po prostu stolica. W 1994 r. rząd Kazachstanu przenosi stolicę kraju z Ałmatów do Akmoły, a cztery lata później miasto przyjmuje nową nazwę: Astana. Oficjalnie zmieniono lokalizację miasta stołecznego z uwagi na fakt, że Ałmaty leżą na terenie aktywnym sejsmicznie, mniej oficjalnie – bo władze Kazachstanu chcą chronić północno-wschodnie rubieże kraju przed zakusami Rosji i Chin, a nowa stolica ma większe walory strategiczne.
Kiedy Astana staje się politycznym trofeum Nursułtana Nazarbajewa, pierwszego prezydenta niepodległego Kazachstanu, rozpoczyna on w mieście realizację największego projektu swojego życia. Budowane niemal od zera miasto, ma według prezydenckiego wyobrażenia pokazywać, jak dobrze stary świat adaptuje się do nowoczesności. Ale jest to wyobrażenie karykaturalne – Astana staje się stolicą kiczu. Nowa architektura miasta jest inspirowana projektami z całego świata i różnych epok, a powiewowi zachodu widzianego oczyma Nazarbajewa towarzyszą elementy budownictwa poradzieckiego.
Wieść gminna niesie, że mimo zaprzysiężenia nowego prezydenta i powrotu Nur-Sułtanu do nazwy Astana, do 2050 roku miasto ma przejść następne niewiarygodne zmiany architektoniczne…
Wizja Nazarbajewa
Jeśli chcesz na własne oczy przekonać się, na czym polegała wizja Nazarbajewa, będąc w stolicy Kazachstanu musisz koniecznie zobaczyć:
- Wieżę Bäjterek na bulwarze Nurzhol, która powstała w 2002 r. według projektu brytyjskiego architekta Normana Fostera. Wieża ms 105 metrów wysokości, a w złotej kuli o średnicy 22 m na 97. metrze znajduje się platforma widokowa z oszałamiającą panoramą kazachskiej stolicy. Na najwyższym poziomie, na który prowadzą schody, można zobaczyć pozłacany odcisk prawej dłoni prezydenta Nursułtana Nazarbajewa. Poniżej, w „pniu” wieży, działa galeria sztuki.
- Futurystyczny budynek w kształcie namiotu, który powstał ze specjalnych przezroczystych materiałów pochłaniających promienie słoneczne – wewnątrz przez cały rok „panuje lato” z zawsze identyczną temperaturą. Co mieści ta niezwykła konstrukcja? Centrum, a właściwie miasteczko handlowe…
- „Cud” architektury w postaci pałacu prezydenckiego Ak Orda. Rezydencja z białego marmuru miała imitować Biały Dom. Nazarbajew mieszkał tu przez blisko 20 lat.
- Pałac Pokoju i Pojednania w kształci 62-metrowej piramidy.
„Latem 2004 r. odebrałem telefon od Normana [Fostera – przyp. red.], który był wówczas na wakacjach w Cap Ferrat. Powiedział, że prezydent Kazachstanu chce piramidy. Ma być gotowa za 21 miesięcy” – wspomina Nigel Dancey z londyńskiego biura architektonicznego Foster and Partners w rozmowie z portalem The Guardian. „Niech twoja wyobraźnia wzbije się w powietrze” – radzi mu tylko Foster, a potem prace ruszają z kopyta.
Obiekt został oddany do użytku w 2006 r., na Kongres Przywódców Religii Światowych i Tradycyjnych. Obejmuje salę kongresową z „uniwersytetem cywilizacji”, etnograficznym ośrodkiem badawczym, galerią sztuki, operą i biblioteką.
- Muzeum Energii Przyszłości Nur Ale. Obiekt powstał z myślą o wystawie Expo 2017, której tematem przewodnim była energia przyszłości, a po jej zakończeniu przekształcono go w muzeum. To najwyższy na świecie budynek w kształcie kuli.
To, oczywiście, tylko część spełnionego snu szalonego wizjonera, który, jak opowiada Krzysztof Nodar Ciemnołoński z Biura Podróży Tamada Tour, nie znosił krytyki i w obronie własnej wizji stolicy, która miała być symbolem ponownych narodzin Kazachów – narodu wolnych ludzi, posuwał się do wszystkiego, łącznie z zamykaniem krytykujących go mediów oraz torturowaniem osób protestujących w więzieniach. Dlatego, kiedy czyta się, że Pałac Pokoju i Pojednania jest globalnym symbolem tolerancji religijnej, działań na rzecz równości ludzi i wyrzeczenia się przemocy, trudno nie dostrzegać tu hipokryzji…
Po drugiej stronie rzeki
Współczesna Astana to także wszechobecny na prawym brzegu rzeki Iszym „duch poradziecki”. Blokowiska i biurowce w stylu lat 90. tworzą kompozycję, w której czuć ciężki oddech długich lat radzieckich rządów.
Jeszcze inny etap historii Kazachstanu dokumentuje najstarszy budynek w mieście – dom z roku 1847. Tuż obok stoi budynek z roku 1890. W obu zorganizowano Muzeum Sakena Seifullina, poety, pisarza i pioniera nowoczesnej literatury kazachskiej, który niegdyś tu mieszkał i tworzył.
Z kolei miłośnicy etnografii powinni koniecznie zajrzeć do Ethno-aul. To rodzaj żywego muzeum, skansen albo wioska etniczna, gdzie można się cofnąć w przeszłość i poczuć jak prawdziwy nomada.
Artykuł partnera
Zgłoś naruszenie/Błąd
Pozytywnie
Neutralnie 
Negatywnie
Lubię to!
Super
Ekscytujący 
Ciekawy
Smieszny
Smutny
Wściekły
Przerażony
Szokujący
Wzruszający
Rozczarowany
Zaskoczony
Prawda
Manipulacja
Fake news
Oryginalne źródło ZOBACZ
Dodaj kanał RSS
Musisz być zalogowanym aby zaproponować nowy kanal RSS