Trwają kontrole w gospodarstwach, które wnioskowały do ARiMR o dopłaty za 2024 rok. Co jest celem kontroli, kto może ją przeprowadzić i jakimi metodami, jakie sankcje grożą za wykryte nieprawidłowości – wszystkie informacje w artykule poniżej.
Celem kontroli przeprowadzanych w ramach płatności bezpośrednich jest weryfikacja danych zadeklarowanych we wniosku o przyznanie płatności ze stanem faktycznym (zapewnienie prawidłowego wykorzystania środków finansowych). Kontrola na miejscu realizowana jest dwoma metodami: inspekcji terenowej oraz FOTO.
INSPEKCJA TERENOWA
Kontrola tą metodą polega na przeprowadzeniu wywiadu i pomiarów terenowych, najczęściej z wykorzystaniem techniki GPS, odnoszących się do gruntów zadeklarowanych przez producenta we wniosku. Kontrole tego typu wykonywane są przez pracowników ARiMR lub na zlecenie Agencji przez zewnętrznych wykonawców kontroli.
FOTO
Kontrola z wykorzystaniem tej metody jest przeprowadzana na podstawie ortofotomapy [cyfrowe odwzorowanie terenu wykonane na podstawie zdjęć lotniczych lub zobrazowań satelitarnych – przyp. red.] i na podstawie wywiadu terenowego. Kontrole tego typu są przeprowadzane na obszarach wybranych losowo oraz na podstawie tzw. analizy ryzyka. Obszar FOTO, na którym przeprowadzana jest kontrola, najczęściej obejmuje jedną lub kilka gmin. Kontroli poddawane są wtedy gospodarstwa, które posiadają wszystkie działki na tym obszarze. Kontrole realizowane tą metodą przeprowadzane są na zlecenie ARiMR przez zewnętrznych wykonawców kontroli.
Liczba kontroli w poszczególnych województwach uzależniona jest przede wszystkim od liczby składanych wniosków. W trakcie kontroli koniecznym może być pozyskanie od rolników dokumentów dotyczących realizacji np. ekoschematów zadeklarowanych we wniosku o płatności bezpośrednie. W związku z tym zarówno pracownicy ARiMR jak i pracownicy zewnętrznych firm wykonawczych działających na zlecenie Agencji na terenie poszczególnych województw, mogą kontaktować się z rolnikami osobiście, telefonicznie lub mailowo w celu uzyskania dokumentacji niezbędnej do weryfikacji podjętych przez beneficjenta zobowiązań.
Pracownicy zewnętrznych firm wykonawczych posiadają imienne upoważnienia, wydane przez ARiMR, do wykonywania czynności kontrolnych. Mają oni obowiązek okazać je podmiotowi kontrolowanemu na jego prośbę. Na internetowej stronie ARiMR podana jest lista firm zewnętrznych upoważnionych do przeprowadzania kontroli. Na terenie naszego województwa jest to firma GEOPIL Usługi Geodezyjno-Kartograficzne Anna Brenk Łochowo.
KONTROLE ZAPOWIEDZIANE CZY NIE?
W Oddziale Regionalnym ARiMR w Toruniu zapytaliśmy o to, czy kontrole muszą być zapowiadane i czy obecność rolnika podczas nich jest obowiązkowa. Taką odpowiedź otrzymaliśmy: Zasady powiadamiania rolnika o kontroli oraz termin, w którym możliwe jest powiadomienie rolnika, wynika wprost z obowiązujących przepisów prawa m.in. art. 103 ust. 4 ustawy o Planie Strategicznym dla Wspólnej Polityki Rolnej na lata 2023- 2027 (Dz.U. z 2024 poz. 261, 885), zgodnie z którym: „Czynności kontrolne mogą być zapowiedziane, pod warunkiem że nie koliduje to z ich celem lub skutecznością. Zapowiedzenia dokonuje się z wyprzedzeniem ograniczonym do niezbędnego minimum i nieprzekraczającym 14 dni (…)”. Przytoczone zapisy wskazują jednoznacznie, że nie ma obligatoryjnego obowiązku informowania beneficjenta o terminie planowanej w jego gospodarstwie kontroli, a beneficjent może być powiadomiony o kontroli jedynie w sytuacji, gdy nie zagraża to celowi kontroli. W przypadku kontroli realizowanych przez ARiMR powiadamianie o kontroli uzależnione jest od rodzaju i zakresu przeprowadzanej kontroli oraz od faktu, czy nie zagraża ono celowi kontroli. Rolnik jest zawsze powiadamiany o kontroli wówczas, gdy jego obecność jest niezbędna do przeprowadzenia kontroli, dotyczy to m.in. kontroli, które wymagają weryfikacji prowadzonej przez rolnika dokumentacji (np. rejestru zabiegów agrotechnicznych), posiadania maszyn, weryfikacji wymogów itp. (np. kontrole ekoschematów, kontrole w zakresie działania rolno-środowiskowo-klimatycznego, rolnictwa ekologicznego, działań o charakterze inwestycyjnym i premiowym, kontrole warunkowości).
NIEPRAWIDŁOWOŚCI I SANKCJE
Nieprawidłowości wykryte w czasie kontroli mogą skutkować zmniejszeniem lub nieprzyznaniem płatności w danym roku, wieloletnimi sankcjami, a nawet całkowitym wykluczeniem z ubiegania się o pomoc. Odmowa przyznania płatności grozi też za uniemożliwienie przez beneficjenta przeprowadzenia kontroli. Do biura ARiMR w Toruniu wysłaliśmy pytanie, jakiego rodzaju nieprawidłowości są wykazywane najczęściej. Taką odpowiedź otrzymaliśmy: Najczęściej stwierdzane rozbieżności w kontrolach na miejscu w zakresie płatności bezpośrednich to różnice między powierzchnią zadeklarowaną, a stwierdzoną podczas kontroli i stwierdzenie innej uprawy niż zadeklarowana we wniosku o przyznanie płatności.
WYSOKOŚĆ DOPŁAT
30 września Europejski Bank Centralny podał kurs euro, po którym będą przeliczane dopłaty bezpośrednie za 2024 rok. Jest on niestety niski, wynosi 4,2788 zł za 1 euro. Dopłaty za 2023 r. rozliczone zostały po 4,6283 zł, a za 2022 r. po 4,8483 zł.
Dla rolników oznacza to niższe dopłaty bezpośrednie, płatności obszarowe i ekoschematy.
Stawki podstawowych płatności bezpośrednich zostały określone w następującej wysokości:
– podstawowe wsparcie dochodów 483,20 zł/ha,
– płatność redystrybucyjna 168,79 zł/ha
– płatność dla młodych rolników 256,55 zł/ha
– płatność do bydła 320,35 zł/szt.
– płatność do krów 409,86 zł/szt.
– płatność do owiec 109,40 zł/szt.
– płatność do kóz 47,83 zł/szt.
– płatność do roślin strączkowych na nasiona 794,08 zł/ha
– płatność do roślin pastewnych 430,18 zł/ha
– płatność do ziemniaków skrobiowych 1.580,89 zł/ha
– płatność do buraków cukrowych 1.253,34 zł/ha
– uzupełniająca płatność podstawowa 63,22 zł/ha
Płatności w ramach ekoschematów obszarowych – projektowana wysokość stawki za 2024 r.:
– ekstensywne użytkowanie trwałych użytków zielonych z obsadą zwierząt 432,05 zł/ha
– międzyplony ozime lub wsiewki śródplonowe 432,05 zł/ha
– opracowanie i przestrzeganie planu nawożenia – wariant podstawowy 86,41 zł/ha
– opracowanie i przestrzeganie planu nawożenia – wariant z wapnowaniem 259,23 zł/ha
– zróżnicowana struktura upraw 223,18 zł/ha
– wymieszanie obornika na gruntach ornych w terminie 12 godzin od jego aplikacji 172,82 zł/ha
– stosowanie nawozów naturalnych płynnych innymi metodami niż rozbryzgowo 259,23 zł/ha
– uproszczone systemy uprawy 249,50 zł/ha
– wymieszanie słomy z glebą 134,60 zł/ha
– obszary z roślinami miododajnymi 891,32 zł/ha
– integrowana produkcja roślin 810,96 zł/ha
– biologiczna ochrona upraw 297,61 zł/ha
– retencjonowanie wody na trwałych użytkach zielonych 242,86 zł/ha
– grunty wyłączone z produkcji 418,89 zł/ha
Stawki pozostałych płatności bezpośrednich za 2024 r., tj. płatności w ramach ekoschematu Dobrostan zwierząt, będą podane w późniejszym terminie, po realizacji praktyk w ramach tego ekoschematu (kwiecień 2025 r.).
Dorota Kapłońska
Zgłoś naruszenie/Błąd
Pozytywnie
Neutralnie 
Negatywnie
Lubię to!
Super
Ekscytujący 
Ciekawy
Smieszny
Smutny
Wściekły
Przerażony
Szokujący
Wzruszający
Rozczarowany
Zaskoczony
Prawda
Manipulacja
Fake news
Oryginalne źródło ZOBACZ
Dodaj kanał RSS
Musisz być zalogowanym aby zaproponować nowy kanal RSS