fot. Wojewódzki Konserwator Zabytków w Lublinie
Odbył się kolejny etap poszukiwań na polu bitwy pod Dubienką z 1792 roku. Udało się odnaleźć ponad 100 przedmiotów bezpośrednio związanych tematycznie. W poprzedniej akcji, w lipcu, poszukiwacze znaleźli kilkadziesiąt fragmentów kul armatnich, kartaczy, pocisków karabinowych i innych zabytków. A to jeszcze nie koniec.
W tym roku (18 lipca) minęła 232. rocznica bitwy pod Dubienką. Stanowi ona – jak podkreśla Wojewódzki Konserwator Zabytków w Lublinie – jeden z ważniejszych epizodów wojny w obronie Konstytucji 3 Maja i jest nierozerwalnie związana jest z wybitną postacią polskiej historii, Tadeuszem Kościuszką.
Bitwa pod Dubienką
Latem 1792 roku w ramach interwencji korpus wojska rosyjskiego wkracza na terytorium Rzeczypospolitej i podąża za cofającą się armią polską, która z małymi sukcesami (bitwa pod Zieleńcami) starała się bronić granic państwa i reform ustrojowych ustanowionych w wyniku działalności Sejmu Wielkiego (1787-1791).
Wojsko polskie, dowodzone przez księcia Józefa Poniatowskiego, wycofywało się z Wołynia pod naporem armii carskiej, przeprawiło się przez Bug i 8 lipca zatrzymało się w Dubience. Podkomendny Poniatowskiego, gen. lejtnant Tadeusz Kościuszko, doświadczony weteran wojny amerykańskiej opracował plan zatrzymania rosyjskiego korpusu gen. ks. Michaiła Kachowskiego w okolicy miasteczka.
Jako doświadczony inżynier polowy, wybrał najbardziej dogodne do obrony miejsce i przygotował podległe mu oddziały na nadejście Rosjan. Pod jego bezpośrednim nadzorem w ciągu 6 dni (i nocy) przy oddalonej o 7 km od Dubienki osadzie (dzisiejsza Uchańka, wówczas Ukanka), powstał system ziemnych szańców, składających się z 15 baterii, lunet, flesz i trawersów. Za wzniesionymi wałami ukrywano 12 armat oraz jednostki piechoty i kawalerii. Kościuszko ustawił linię fortyfikacji w ten sposób, aby kontrolować drogę do Chełma i jednocześnie wąskie przejście między rozlewiskiem Bugu a biegnącą w pobliżu granicą cesarstwa austriackiego (wówczas państwa neutralnego).
18 lipca 1792 r. naprzeciwko około 7-9 tys. polskich żołnierzy stanęła dwukrotnie silniejsza, lepiej zaopatrzona i zaprawiona w boju armia carska pod dowództwem gen. Michaiła Kachowskiego. Rosjanie przekroczyli Bug na wysokości Dubienki i podeszli pod szańce.
Polacy pod dowództwem Kościuszki bronili się dzielnie i odparli ataki. Rosyjski dowódca podjął nieudany manewr okrążenia polskich placówek i przeprowadzenia ataku na ich tyły.
Liczący tysiąc jeźdźców oddział kawalerii przeszedł w ukryciu przez terytorium Austrii i natarł z zaskoczenia na dwie polskie baterie. Sąsiednim załogom baterii i kawalerii udało się odeprzeć nieprzyjaciela, a płk. Palmenbach (dowódca rosyjskiego natarcia) wraz ze znaczną częścią swoich żołnierzy zginęli. Wieczorem, wyczerpane walką i zagrożone odcięciem od głównych sił, polskie oddziały na polecenie Kościuszki opuściły pole bitwy i nocą podążyły w stronę Kumowa.
W bitwie poległo kilkuset żołnierzy polskich i kilka tysięcy rosyjskich. Miejsca ich pochówku dotychczas nie odnaleziono.
W Dubience ruszyły pionierskie badania
Z inicjatywy pracownika Wojewódzkiego Urzędu Ochrony Zabytków w Lublinie, archeologa Grzegorza Mączki, powstał program pionierskich badań archeologicznych pola bitewnego w Uchańce. Terenowe badania archeologiczne pod kierownictwem Marcina Piotrowskiego (firma archeologiczna Gorgona), we współpracy z Urzędem Gminy Dubienka, rozpoczęte zostały w czerwcu.
Poszukiwacze odkryli m.in. kilkadziesiąt fragmentów kul armatnich (pocisków do armat 6-, 2- i 24-funtowych), kolekcję pocisków kartaczowych, kilkadziesiąt pocisków karabinowych, elementy armat, monetę z mennicy króla Stanisława Augusta oraz fragmenty wyposażenia wojskowego, tj. guziki od mundurów i sprzączki od pasów, prawdopodobnie pogubione przez żołnierzy. Z kolei w sierpniowych poszukiwaniach znaleziono kolejnych ponad 100 przedmiotów.
Do zbioru znalezisk pozyskanych z terenu bitwy włączono też dwie całe kule armatnie oraz topór saperski, które zostały odnalezione przez lokalnych mieszkańców i ofiarowane jako dary. Zabytki trafią do chełmskiego muzeum.
Do końca roku eksploratorzy planują kolejne badania. Chcą odnaleźć szaniec, z którego dowodził Kościuszko oraz zlokalizować miejsca pochówków żołnierzy poległych w trakcie bitwy. (opr. pc)
Zgłoś naruszenie/Błąd
Pozytywnie
Neutralnie 
Negatywnie
Lubię to!
Super
Ekscytujący 
Ciekawy
Smieszny
Smutny
Wściekły
Przerażony
Szokujący
Wzruszający
Rozczarowany
Zaskoczony
Prawda
Manipulacja
Fake news
Oryginalne źródło ZOBACZ
Dodaj kanał RSS
Musisz być zalogowanym aby zaproponować nowy kanal RSS