Prof. Adam Mariański, doradca firm rodzinnych, partner Mariański Group, przewodniczący KRDP: W firmach rodzinnych większych niż kiosk Ruchu testament powinien być ostatnim narzędziem wykorzystywanym do planowania (śmiech). A mówiąc serio, my do tej pory w Polsce w kontekście firm rodzinnych mówiliśmy głównie o sukcesji rozumianej jako przekazanie majątku lub władzy – to rzeczywiście można zrobić w formie testamentu. Natomiast założycielom firm rodzinnych wcale nie chodzi o tak rozumianą sukcesję, lecz o budowę wielopokoleniowego biznesu, czyli takiego, który przeżyje nie tylko dzieci, ale i kolejne pokolenia. Jeżeli decydujemy się na testament, to z pokolenia na pokolenie osób uprawnionych do udziałów robi się coraz więcej. To powoduje, że powstają konflikty dotyczące konieczności kontynuowania biznesu, możliwości jego sprzedaży czy zasad podziału środków między członków rodziny, którzy pracują w firmie i którzy nie pracują. W uproszczeniu – ci, co pracują, chcą mieć wyższe wynagrodzenie, a ci, co nie pracują – wyższą dywidendę. Konflikty mogą prowadzić do sprzedaży części udziałów, np. pakietu kontrolnego, konkurentom. Sprawę komplikuje to, że coraz częściej rodziny są wielonarodowe, rozrzucone po świecie i wielopartnerskie – małżeństwo nie jest już na całe życie. Rozwiązaniem tych problemów jest instytucja fundacji rodzinnej. Jej celem jest – i taki cel również wpisano do projektu ustawy w Polsce, który zostanie niebawem przyjęty i wejdzie w życie 1 stycznia 2022 r. – zachowanie integralności majątku przedsiębiorstwa rodzinnego.
Na czym ta ochrona integralności polega?
– Fundator ustala beneficjentów, mogą to być np. dzieci, ale nie jest to równoznaczne z uzyskaniem przez nich udziałów. Czyli w przyszłości nie mogą oni ich sprzedać albo przepisać, np. na konkubenta, co jest dość częstą praktyką. Z kolei państwo nie może przeprowadzić egzekucji. Na przykład w USA trusty i fundacje są szczególnie popularne w rodzinach, gdzie ktoś jest chirurgiem. Chronią one bowiem przed egzekucjami wynikającymi z olbrzymich odszkodowań za błędy w sztuce lekarskiej. Dopiero gdy określony członek fundacji dostaje wypłatę, np. w formie dywidendy, można dokonać egzekucji. W ten sposób zabezpieczamy majątek rodzinny, który jest pomnażany w kolejnych pokoleniach. Za granicą z czasem zwykle następuje oddzielenie funkcji właścicielskiej od funkcji zarządczej, natomiast u nas jeszcze rzadko ma to miejsce, bo jednak ciągle się myśli o tym, żeby dzieci przejęły stery. Natomiast klasyczny model na świecie jest taki, że rodzina nie zajmuje się codziennym zarządzaniem, choć oczywiście zdarza się, że członkowie rodziny o odpowiednich kwalifikacjach pracują w firmie. I tak np. w L’Oréalu, BMW czy Volkswagenie rodziny nie wtrącają się w bieżącą pracę, chyba że pojawia się jakiś kryzys. Tak było choćby w Volkswagenie, gdy wybuchła afera związana z normami emisyjnymi. A więc rodzina interweniuje, gdy trzeba przypilnować zasad czy wartości etycznych. Mówiąc o ochronie integralności majątku, trzeba też wspomnieć o zasadach jego przekazywania. Projekt ustawy przewiduje, że nie należy się on osobom spoza rodziny, bo też beneficjentami fundacji mogą być wyłącznie członkowie rodziny lub organizacje pożytku publicznego. W ten sposób eliminujemy konkubentów, kochanków i tzw. gold diggerów, czyli wyłudzaczy majątków. Oczywiście można się rozwieść i wziąć ślub ponownie, ale nie ma ryzyka, że pod wpływem impulsu ktoś przepisze osobie z zewnątrz znaczne środki. Takie ryzyko stwarza natomiast testament.
Każdy członek rodziny jest beneficjentem?
Zdarza się, że trzeba spełnić warunki ze statutu, które określa fundator. Może to być np. ukończenie określonego uniwersytetu lub studiów określonego rodzaju. Ale fundator może też wymagać, aby każdy beneficjent prowadził się moralnie, nie wywoływał skandali i nie szkodził rodowemu nazwisku. Na przykład Paris Hilton została wykluczona z fundacji Hiltonów za niemoralne prowadzenie się. Teraz jeździ po świecie i otwiera hotele pod marką Hilton, pobierając za to pieniądze, ale nie ma już żadnego związku z fundacją rodzinną Hiltonów.
Zgłoś naruszenie/Błąd
Oryginalne źródło ZOBACZ
Dodaj kanał RSS
Musisz być zalogowanym aby zaproponować nowy kanal RSS