UM Łódź: Przez Stare Miasto płynęła kiedyś rzeka. Gdzie byłaby na współczesnej mapie?

Nazwa Łódź pochodzi od strumyka

Przy ul. Kilińskiego, od strony ul. Pomorskiej, do Łódki wpadał niewielki dopływ zwany Łodzia (nazwa strumyka od wsi Łodzia). Od nazwy tej wsi pochodzi nazwa naszego miasta. Część historyków twierdzi, że dolina Łódki wzdłuż współczesnej ul. Północnej kształtem przypominała drewnianą łódź. To podobieństwo spowodowało, że mieszkańcy nazywali ten teren i wieś Łodzia. Podobnie nazwa łódzkich Stoków pochodzi od górzystego terenu, a nazwa Sikawa od bijących tam kiedyś źródeł i licznych strumieni.   

Pierwotnie rzeka Łódka przecinała ul. Kilińskiego w miejscu obecnego przejścia dla pieszych przy skrzyżowaniu z ul. Północną. Dawniej płynęła tu rzeka i był most (patrz zdjęcie). Jego pozostałości znajdują się pod ziemią.  

Podczas remontu ul. Północnej odsłonięto też fragment starej ul. Wolborskiej. Przy niej zaczynał się staw, dlatego też ulicę nazywano Nadstawną. Staw kończył się groblą na ul. Nowomiejskiej. Na grobli stanął młyn, a potem folusz – napędzana kołem wodnym maszyna do uszlachetniania tkanin lnianych. Z czasem staw zasypano ziemią i śmieciami. Został tylko kanał, który wiódł przez gęsto zabudowane i zaludnione Stare Miasto. Część domów stała bezpośrednio przy kanale, dlatego nieczystości wylewano do niego wprost z okien kamienic. Trafiały tam też wszystkie śmieci, odpady z okolicznych domów i targowisk oraz ścieki z ulokowanych nad Łódką rynsztoków, fabryk i browarów.    

Dalej Łódka płynęła przez teren, na którym Izrael Poznański zbudował swoją fabrykę. Tam rzeka zbierała kolejny dopływ zwany Ciekiem od Piotrkowskiej. Pierwszy odcinek Łódki został ukryty pod ziemią w betonowym kanale 105 lat temu – zanieczyszczona ściekami rzeka stanowiła bowiem epidemiologiczne zagrożenie dla mieszkańców. Odsłonięty na ul. Północnej odcinek kanału Łódki powstał dopiero pod koniec lat 40. XX w.