Dzieje świątyni złotowskiej
Na terenie Polski nie brakuje barokowych świątyń drewnianych wybudowanych w konstrukcji zrębowej.
Ich liczba jest imponująca. Kilka takich XVIII-wiecznych obiektów zachowało się także na terenie ziemi lubawskiej (Boleszyn – 1721-1723 , Lubawa – 1770- 1779, Rożental – 1761, Rumian – 1714, Tylice – 1700-1702), ale i na sąsiadujących z nią od północy i wschodu Mazurach, wcześniej Prusach Górnych (Rychnowo, Pietrzwałd). Kościół pw. św. Barbary w Złotowie na tle wspomnianych świątyń ziemi lubawskiej, ale i szerzej – na tle barokowych kościołów drewnianych w ogóle – pod wieloma względami znacząco wyróżnia się.
Parafię erygowano w XIV w. Pierwsze wzmianki o wsi pojawiły się w 1324 r. Wynika z nich, że Złotowo należało do biskupów chełmińskich. Od 1641 r. wspólnota wiernych była filią parafii w Lubawie. Pierwsza świątynia w Złotowie niewątpliwie musiała powstać w 2 ćw. XIV w., kiedy to założono wieś i przy tej okazji wyznaczono uposażenie miejscowej parafii. O tym kościele nie wiemy nic pewnego, jedynie tyle, że był zbudowany z drewna. Biorąc pod uwagę wygląd murowanych świątyń wiejskich ziemi lubawskiej powstałych w XIV w., można przyjąć, że i w Złotowie, mimo odmiennego budulca była to budowla jednoprzestrzenna, nakryta dachem dwuspadowym.
Kolejna świątynia powstała w czasach bpa Piotra Kostki (1574-1595). Jej wygląd jest znany dzięki XVII-wiecznym wizytacjom biskupim oraz zachowanym reliktom fundamentowania. Był to kościół drewniany z wyodrębnionym i niższym od nawy prezbiterium założonym na dość oryginalnym rzucie trapezu równoramiennego z małą zakrystią, a od południa z kruchtą. Pod względem szerokości nawy obiekt równał się z obecnym kościołem z 1725 r. Przed zachodnim wejściem stała dzwonnica mieszcząca trzy dzwony. Do ścian kościoła ponadto miała przylegać kostnica.
Dach kościoła pokryty był słomą. Wnętrze budowli, szczególnie w obrębie nawy, było przyozdobione „starym” malarstwem, zapewne patronowym. W nadprożu wejścia do zakrystii wisiało drewniane epitafium z wizerunkiem szlachetnego Wawrzyńca Klickiego h. Lubicz z 1621 r. Prezbiterium od nawy oddzielało ogrodzenie. Oprócz ołtarza głównego, istniały jeszcze dwa ołtarze boczne (w 1667 r. wszystkie je określono mianem starodawne), dwie malowane stalle, empora organowa, ławki stojące środkiem nawy, chrzcielnica bez ogrodzenia. Wyposażanie kościoła wybudowanego w ostatniej ćw. XVI w. trwało przez wiele lat. Jeden z ołtarzy, zapewne bocznych, pochodził z ok. 1618 r.
W 1725 r., mimo tego, że parafii w Złotowie nadal nie było, a kościół złotowski pozostawał filialnym parafii św. Anny w Lubawie, postanowiono wymienić go na nowy obiekt. To właśnie kościół wówczas wybudowany zachował się do czasów współczesnych . Budowę nowej świątyni w części sfinansowała parafia, a w części ówczesny proboszcz. Był nim wówczas archiprezbiter Franciszek Barnicki , zasłużony dla diecezji chełmińskiej mecenas sztuki. Podczas budowy korzystano z usług lubawskiego rzeźbiarza Jerzego Judy Tadeusza Dąbrowicza. Za realizację budowy świątyni złotowskiej w 1725 r. odpowiadali witrycy, którymi – jak wynika z treści wizytacji biskupiej – byli sołtys złotowski Mateusz Osman i Józef Kołodziej. Witrycy, zgodnie z panującymi od średniowiecza zasadami, byli to przedstawiciele lokalnej społeczności, którzy odpowiadali za całokształt inwestycji: zawieranie umów, nadzorowanie prac i kontrolowanie przed rozliczeniem. Kościół został konsekrowany w 1726 r. przez bpa Feliksa Ignacego Kretkowskiego.
Nowy kościół wybudowano łącznie z fundamentami, ujmując nimi fundamenty prezbiterium wcześniejszego kościoła z końca XVI w. (do dziś zachowało się kamienne podmurowanie ściany wschodniej nawy kościoła z XVI w. oraz kamienno-ceglane skośnych, bocznych ścian jego prezbiterium). Świątynię założono na planie ośmioboku wydłużonego na osi wschód-zachód . Budowlę zamknięto ośmiospadowym „dachem ceglanym” (czyli krytym dachówką ceramiczną). Przed kościołem wybudowano zrębową i oszalowaną z zewnątrz dzwonnicę. Ok. 1842 r. za ołtarzem głównym zawieszono bogato zdobioną belkę. Jej wykonawcą miał być mieszkaniec Złotowa Karol Sack. Pierwotnie zdobiła ona łuk triumfalny jaki wystawiono w Złotowie na cześć króla cesarza Fryderyka Wilhelma IV przejeżdżającego przez ziemię lubawską 24 lipca 1842 r. W 1891 r. doszło do dużego, wieloaspektowego remontu i jego przebudowy. Prace były prowadzone od czerwca do października tego roku przez mistrza budowlanego Schubringa z Nowego Miasta. Dekret bp. Augustyna Rosentretera z 1910 r. ustanowił Złotowo samodzielną parafią. Ostatni duży remont świątyni nastąpił w 1932 r. Wtedy to dobudowano kruchtę a nieopodal kościoła wybudowano ceglaną kaplicę cmentarną.
Gruntowny remont nastąpił jednak dopiero w roku 2017 ramach projektu Drewniane Perły Ziemi Lubawskiej – konserwacja drewnianych zabytków celem wzrostu atrakcyjności kulturowej regionu, dofinansowanego przez Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego. Szczegóły na stronie
https://perlyziemilubawskiej.pl/
(30.09.2019 materiał zewnętrzny fot.nadesłane)
Zgłoś naruszenie/Błąd
Pozytywnie
Neutralnie 
Negatywnie
Lubię to!
Super
Ekscytujący 
Ciekawy
Smieszny
Smutny
Wściekły
Przerażony
Szokujący
Wzruszający
Rozczarowany
Zaskoczony
Prawda
Manipulacja
Fake news
Oryginalne źródło ZOBACZ
Dodaj kanał RSS
Musisz być zalogowanym aby zaproponować nowy kanal RSS