BRZESZCZE. 80 lat od masakry francuskich Żydówek z karnej kompanii

Pierwsze więźniarki przybyły do Frauen Strafkompanie Bor/Budy w czerwcu 1942 roku,  po dwóch miesiącach pozostałe jeszcze przy życiu kobiety skierowano do KL Birkenau. Kolejne więźniarki z KL Auschwitz zostały skierowane do Karnej Kompani  Bor/Budy 25 lipca 1942 roku, były to młode więźniarki Żydówki francuskie traktowane przez SS jako komunistki. W tej grupie było też kilka Polek z emigracji do Francji. Zakwaterowano je w budynku szkoły, tak samo jak poprzednią  grupę Polek. Kobiety rozmieszczone zostały w pomieszczeniach na parterze oraz na strychu budynku.
W nocy 5 października 1942 r. sześć więźniarek  funkcyjnych (min. Elfriede Schmidt – nazwana „królową siekiery”) razem z SS-manami pilnującymi Karnej Kompanii od zewnątrz ogrodzenia, dopuścili się, zbrodni na  przebywających w budynku francuskich więźniarkach. Wywiązała się bójka, która przeistoczyła się w bestialską, nieludzką masakrę. Z rąk funkcyjnych i SS-manów używających  pałek, siekier i podobnych narzędzi zginęło około 90 więźniarek. Ich zmasakrowane ciała zostały na następny dzień załadowane na ciężarówki i wywiezione do jednego z krematoriów KL Birkenau.

Śledztwo w tej sprawie  przeprowadzone przez obozowe gestapo na rozkaz samego Komendanta Rudolfa Hossa, które na zlecenie SS-manów  dokumentował na fotografiach jeden z więźniów obozu Wilhelm Brasse (numer więźniarski nr 3444), zostało umorzone, a wszelakie dowody starano się już w tamtym czasie pozacierać. Komendant nakazał zniszczenie negatywów zostawiając tylko jedną kopie – być może te zdjęcia przetrwały i nadal są w czyiś rękach.

Znany jest historyczny przebieg tego brutalnego wydarzenia, lecz niestety nadal zamordowane więźniarki to bezimienne ofiary obozu KL Auschwitz i Holokaustu. Jak informauje Fundacja Pobliskie Miejsca Pamięci Auschwitz-Birkenau, która opiekuje się Miejsem Pamięci Boudy/Bor, nie zachowała się żadna znana dokumentacja poobozowa, która pozwoliłaby  opracować listę nazwisk nie tylkokobiet – więźniarek z tej masakry, ale także wszystkich ofiar podobozu KL Auschwitz-Bor/Budy.

Podczas uroczystości upamiętniającej, której organizatorem byli: Burmistrz Brzeszcz Radosław Szot, Konsul Generalny Francji Anne Schmidt-Riou i Fundacja Pobliskie Miejsca Pamięci Auschwitz-Birkenau, wieńce i wiązanki złożyły oraz znicze zapaliły następujące osoby i delegacje: w imieniu Posła na Sejm RP Krzysztofa Kozika wiązankę złożyła Dyrektor Biura Poselskiego Izabela Miłkowska, w imieniu Wojewody Małopolskiego Łukasza Kmity wiązankę złożył przedstawiciel Fundacji Pobliskie Miejsca Pamięci Auschwitz-Birkenau, w imieniu Zarządu Województwa Małopolskiego wiązankę złożył Jakub Przewoźnik Kierownik Agendy Zamiejscowej Urzędu Marszałkowskiego Województwa Małopolskiego, Teresa Jankowska Członek Zarządu Powiatu w Oświęcimiu, Wójt Gminy Oświęcim Mirosław Smolarek wraz z delegacją Rady Gminy Oświęcim, Konsul Generalny Francji Anne Schmidt-Riou, Konsul Niemiec Dagmar Hillebrand, Konsul Węgier Marta Ritecz-Sekulic, Konsul Generalny Austrii Pan Martin Gärtner, przedstawiciel Instytutu Pamięci Narodowej Oddział Kraków dr Wojciech Paduchowski, w imieniu Państwowego Muzeum Auschwitz-Birkenau Wicedyrektor Anna Skrzypińska, Małopolska Uczelnia Państwowa im. rotmistrza Witolda Pileckiego w Oświęcimiu, Ks. Dyrektor Mateusz Wójcik oraz Ks. Manfred Deselaers w imieniu Centrum Dialogu i Modlitwy w Oświęcimiu, delegacja Muzeum Zamek w Oświęcimiu, delegacja Muzeum Pamięci Mieszkańców Ziemi Oświęcimskiej, delegacja Ośrodka Kultury w Brzeszczach, delegacja Wspólnoty Samorządowej Gminy Brzeszcze w osobach Danuty Socha, Heleny Moś i  Sławomira Drobnego.

W imieniu mieszkańców Gminy Brzeszcze kwiaty i znicz złożyli Burmistrz Radosław Szot, Wiceprzewodniczący Rady MiejskiejMarek Gancarczyk wraz z Radnym Jackiem Wawro.