Ponad 30 proc. pacjentów w polskich szpitalach jest niedożywionych…

Zakończyła się III edycja programu „Szpital Dobrej Praktyki Żywienia Klinicznego – Leczenie przez żywienie”. Z 34 zgłoszonych szpitali, nagrodzono 8. 26 placówek certyfikat otrzymało ponownie. Wyróżnienie jest potwierdzeniem przestrzegania najwyższych standardów w zakresie leczenia żywieniowego. Przyznawany szpitalom certyfikat obowiązuje dwa lata.

Stosowanie terapii żywieniowej dla wielu szpitali wciąż okazuje się być wyzwaniem. Mimo, że Polska na tle innych krajów Europy zajmuje wysoką pozycję w kontekście refundacji żywienia pozajelitowego oraz dojelitowego, słabym ogniwem pozostaje jego wdrażanie. Inicjatywa „Szpital Dobrej Praktyki Żywienia Klinicznego – Leczenie przez żywienie” ma na celu upowszechnianie w polskich szpitalach dobrych praktyk żywienia klinicznego, w tym poprawę sytuacji pacjentów oraz podniesienie jakości leczenia żywieniowego w szpitalach. 

Jak zdobyć certyfikat?

Aby otrzymać certyfikat szpital musi złożyć deklarację oraz spełnić szereg ściśle określonych kryteriów, w tym przejść oficjalną certyfikację pod okiem tzw. Rady Ekspertów. W skład Rady wchodzą osoby posiadające znaczącą praktykę w zakresie leczenia żywieniowego będące propagatorami roli terapii żywieniowej w największych ośrodkach szpitalnych w Polsce. 

Program określa zasady niezbędne do wdrożenia w każdym ze szpitali ubiegających się o certyfikat. Realizacja tych zasad polega na dokonywaniu rzetelnej i regularnej oceny stanu odżywienia chorego oraz udostępnieniu leczenia żywieniowego dla każdego pacjenta ze wskazaniami. Otrzymanie certyfikatu jest wyróżnieniem dla szpitala oraz potwierdziłem przestrzegania przez placówkę najwyższych standardów w zakresie leczenia żywieniowego.

Żywienie kliniczne wyzwaniem dla polskich szpitali

Analiza złożonych deklaracji oraz przebiegu spotkań certyfikacyjnych ujawniła największe bolączki, z jakimi mierzą się obecnie  szpitale podczas prowadzenia żywienia klinicznego. 

– Program certyfikacji pokazuje, że duża część szpitali nie zdaje sobie sprawy z wielu aspektów żywienia klinicznego. Jednostki deklarują realizację określonych kryteriów, a w praktyce nie jest to do końca wykonywane. Podczas certyfikacji nastąpiła też dość spora dysproporcja pomiędzy deklaracjami, a rzeczywistością. Certyfikacje pokazują, że mamy wciąż wiele do zrobienia. Napawa nadzieją fakt, że w wyniku tegorocznych recertyfikacji, 55 proc. szpitali poprawiło swoje wyniki uzyskane dwa lata temu. Mam nadzieję, że dzięki naszemu programowi poprawia się sytuacja żywienia klinicznego w polskich szpitalach, a pacjenci otrzymują lepszą opiekę medyczną – podkreśla prof. dr hab. n. med. Stanisław Kłęk, Prezes Polskiego Towarzystwa Żywienia Pozajelitowego, Dojelitowego i Metabolizmu POLSPEN.

Prawidłowe prowadzenie leczenia żywieniowego wiąże się z wieloma korzyściami zarówno dla szpitali, jak i dla pacjentów. Szpital realizuje prawa pacjenta, przez co zyskuje wizerunek jednostki przyjaznej dla chorych. Pacjenci natomiast dzięki leczeniu żywieniowemu unikają wielu powikłań, a ich czas pobytu w szpitalu znacząco się skraca. Projekt daje nadzieję na podniesienie standardu żywienia klinicznego w Polsce.

Zasady dobrej praktyki żywienia klinicznego

Eksperci Programu określili niezbędne do wdrożenia tzw. zasady dobrej praktyki leczenia żywieniowego pomocne dla szpitali chcących ubiegać się o certyfikat. 

1. Szpital zapewnia pacjentom indywidualne diety doustne i chroni czas przeznaczony na posiłek.
2. Personel szpitala dokonuje regularnej oceny stanu odżywienia pacjenta.
3. Leczenie żywieniowe jest dostępne dla każdego pacjenta ze wskazaniami.
4. Szpital ma dostęp do diagnostyki laboratoryjnej i obrazowej niezbędnej do prowadzenia leczenia żywieniowego.
5. W szpitalu działa Zespół Leczenia Żywieniowego, który koordynuje prowadzenie terapii żywieniowej.
6. W szpitalu działają procedury stosowania żywienia klinicznego u chorych ze wskazaniami.
7. Chory wymagający leczenia żywieniowego otrzymuje niezbędne informacje z tego zakresu w trakcie hospitalizacji.
8. W placówce są dostępne leki, diety medyczne, sprzęt jednorazowy i pompy do prowadzenia leczenia żywieniowego.
9. Szpital zapewnia dostęp do kompletnego żywienia pozajelitowego przygotowywanego w warunkach zgodnych ze standardami.
10. W szpitalu działa ambulatoryjne poradnictwo żywieniowe dla pacjentów.
11. Personel medyczny jest cyklicznie szkolony z zakresu leczenia żywieniowego.
12. Szpital prowadzi dodatkową dokumentację medyczną dotyczącą leczenia żywieniowego chorych.

Leczenie poprzez żywienie

Jak pokazuje raport „Ocena terapii żywieniowej w polskich szpitalach” Polskiego Towarzystwa Żywienia Pozajelitowego, Dojelitowego i Metabolizmu: 

– prawie 60 proc. pacjentów badanych skalą Nutritional Risk Screening nie otrzymało zalecanego żywienia

– co najmniej 30 proc. pacjentów w polskich szpitalach jest niedożywionych. 

– około 11 proc. pacjentów rozwija objawy niedożywienia w trakcie pobytu w szpitalu. 

Jest to tzw. zjawisko niedożywienia szpitalnego, które doprowadza do większej liczby powikłań, znaczącego przedłużenia pobytu w szpitalu oraz wyższych kosztów leczenia.

Leczenie żywieniowe to postępowanie lekarskie obejmujące ocenę stanu odżywienia, ocenę zapotrzebowania na substancje odżywcze, zlecanie i podawanie odpowiednich dawek energii, białka, elektrolitów, witamin, pierwiastków śladowych i wody w postaci produktów spożywczych, płynnych diet doustnych, diet podawanych z pominięciem jamy ustnej (żywienie dojelitowe, żywienie pozajelitowe). Żywienie jest integralną częścią terapii. Osoby niedożywione mają słabszą odporność, zwiększa się u nich liczba infekcji w ciągu roku, częściej mają po nich powikłania, zmuszeni są do korzystania z pomocy osób trzecich, jakość życia jest obniżona i skraca się jego długość. Niedożywienie wiąże się też ze zwiększoną liczbą powikłań oraz znacząco podnosi koszty terapii.

W 2012 r. Ministerstwo Zdrowia w wprowadziło obowiązek oceny stanu odżywienia przy przyjęciu pacjenta do szpitala dla wszystkich oddziałów, poza oddziałem ratownictwa. Niestety ten obowiązek nie jest wystarczająco spełniany. Badania pokazują, że tylko 35 proc. pacjentów żywionych dojelitowo otrzymało odpowiednią liczbę kalorii, a jedynie co 5 mógł liczyć na właściwą ilość białka w diecie. Niezbędne jest zatem podjęcie szybkich działań na rzecz poprawy tych niepokojących statystyk.

– Stan leczenia żywieniowego w polskich szpitalach jest mocno niesatysfakcjonujący. Pomimo środków, których możemy użyć do leczenia naszych pacjentów takich jak np. w pełni refundowane żywienie pozajelitowe czyli dożylne, czy też żywienie drogą przewodu pokarmowego, czyli dojelitowe, nie jest ono wystarczająco stosowane. Widzę, poważny problem dotyczący braku rozpoznania niedożywienia czy dużego ryzyka niedożywienia naszych pacjentów lub zbyt późnego rozpoznania lub braku wdrożenia odpowiedniego leczenia żywieniowego – podkreśla prof. Kłęk.

Lista nagrodzonych szpitali w III edycji Programu

1.    Szpital Wielospecjalistyczny im. dr. Ludwika Błażka w Inowrocławiu 
2.    Samodzielny Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej w Puławach 
3.    Radomskie Centrum Onkologii 
4.    Białostockie Centrum Onkologii im. Marii Skłodowskiej-Curie w Białymstoku 
5.    Samodzielny Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej w Bielsku Podlaskim 
6.    Szpital Wojewódzki im. kard. Stefana Wyszyńskiego w Łomży 
7.    Samodzielny Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji w Kielcach im. św. Jana Pawła II 
8.    Samodzielny Publiczny Szpital Kliniczny Nr 1 im. prof. Tadeusza Sokołowskiego Pomorskiego Uniwersytetu Medycznego w Szczecinie

Lista recertyfikowanych szpitali:

1.    Wojewódzki Szpital Specjalistyczny im. J. Gromkowskiego we Wrocławiu
2.    Szpital Uniwersytecki nr 1 im. dr A. Jurasza w Bydgoszczy
3.    Szpital Uniwersytecki nr 2 im. dr Jana Biziela w Bydgoszczy
4.    Wojewódzki Szpital Zespolony im. L. Rydygiera w Toruniu
5.    Uniwersytecki Szpital Dziecięcy w Lublinie
6.    SP ZOZ Uniwersytecki Szpital Kliniczny im. Wojskowej Akademii Medycznej UM w Łodzi Centralny Szpital Weteranów
7.    Szpital Uniwersytecki w Krakowie
8.    Szpital Miejski Specjalistyczny im. Gabriela Narutowicza w Krakowie
9.    Szpital Specjalistyczny im. L. Rydygiera w Krakowie
10.    Szpital Specjalistyczny im. Stefana Żeromskiego w Krakowie
11.    Szpital Specjalistyczny im. Stanleya Dudricka w Skawinie
12.    Wojewódzki Szpital Zespolony w Płocku
13.    Mazowiecki Szpital Wojewódzki im. Św. Jana Pawła II w Siedlcach
14.    Centralny Szpital Kliniczny MON Wojskowego Instytutu Medycznego w Warszawie
15.    Narodowy Instytut Onkologii Państwowy Instytut Badawczy w Warszawie
16.    Szpital Wojewódzki w Opolu
17.    Szptal Specjalistyczny Podkarpacki Ośrodek Onkologiczny im. Ks. B. Markiewicza w Brzozowie
18.    Uniwersytecki Szpital Kliniczny w Białymstoku
19.    Szpital Wojewódzki im. Dr. Ludwika Rydygiera w Suwałkach
20.    Copernicus Podmiot Leczniczy Sp. z o.o Szpital im. Mikołaja Kopernika w Gdańsku
21.    Copernicus Podmiot Leczniczy Sp. z o.o Szpital im. Św. Wojciecha w Gdańsku
22.    Samodzielny Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji w Gdańsku
23.    Uniwersyteckie Centrum Kliniczne w Gdańsku
24.    Szpitale Pomorskie Sp. z o.o Szpital Specjalistyczny im. F. Ceynowy w Wejherowie
25.    Wojewódzki Szpital Specjalistyczny w Olsztynie
26.    Samodzielny Publiczny Szpital Kliniczny nr 2 PUM w Szczecinie

Organizatorem programu „Szpital Dobrej Praktyki Żywienia Klinicznego – Leczenie przez żywienie” jest Polskie Towarzystwo Żywienia Pozajelitowego, Dojelitowego i Metabolizmu POLSPEN.

Patronat nad programem objęli: Ministerstwo Zdrowia, Narodowy Fundusz Zdrowia, Polskie Towarzystwo Żywienia Klinicznego, Polskie Towarzystwo Żywienia Klinicznego Dzieci, Towarzystwo Chirurgów Polskich, Polskie Towarzystwo Chirurgii Onkologicznej, Polskie Towarzystwo Farmaceutyczne, Naczelna Izba Aptekarska, Polska Federacja Szpitali, Polska Unia Szpitali Klinicznych, Stowarzyszenie Apetyt na Życie oraz Farmakoekonomika Szpitalna.

Źródło: https://leczenieprzezzywienie.org

Polecamy także:

Pacjent znów na garnuszku szpitala

Trudne czasy dla szpitali

Jedzenie w szpitalu już nie będzie żartem, ale kto za to zapłaci?

Szpitalom zaczyna brakować pieniędzy na zapłaty podwykonawcom

Zgłoś naruszenie/Błąd