„Chciałabym żyć w XIX wieku, jestem staroświecka, nie lubię finansów, administracji, komputerów, komórek (których jednak używam), kocham stare książki, płyty i mojego starego psa” – tak o sobie pisała niezapomniana śp. profesor Anna Węgrzyniak, przez najbliższych współpracowników z ATH nazywana „Matką założycielką” bielskiej polonistyki.
„O wyborze polonistyki zadecydowałam w 12. roku życia, kiedy stworzyłam Dytyramb na cześć siostrzyczki (nowo narodzonej). Długo pisywałam nobliwe wiersze okolicznościowe, a kiedy uwiodła mnie poezja Leśmiana, przestałam uprawiać własną grafomanię i zajęłam się twórczością innych” – wspominała rodowita bytomianka.
Z prof. Anną Węgrzyniak od 20 lat współpracował prof. Marek Bernacki, dziekan Wydziału Humanistyczno-Społecznego ATH w latach 2012-2020. – Przyjechała do Bielska-Białej wraz z prof. Tomaszem Stępniem we wrześniu 2001 r., by założyć Katedrę Polonistyki. Do tego zespołu dołączyłem w lipcu 2003 r., gdy Ania była prodziekanem ds. studenckich WHS. Współpracowaliśmy aż do końca – wspomina.
– Zarówno Ania, jak i jej mąż, prof. Tomasz Stępień, byli polonistami i literaturoznawcami, wyrosłymi z tradycji Uniwersytetu Śląskiego, a następnie tworzyli podwaliny filologii polskiej w ATH. Ania z jednej strony była bardzo wrażliwa i zjednywała sobie ludzi swoim autentycznym zaangażowaniem i szczerą pasją, ale bywała też impulsywna – miała w sobie taki lwi pazur i potrafiła nim inteligentnie komuś przyciąć w razie potrzeby, choć zawsze robiła to z klasą – podkreśla prof. Marek Bernacki.
Pani profesor nigdy nie przestała zgłębiać literatury oraz poszerzać własnych zainteresowań i zakresu badań. – Była przede wszystkim polonistką, ale o doskonałym rozeznaniu w literaturze europejskiej i światowej, obeznaną ze współczesnymi teoriami literatury i kultury. Dała się poznać jako doskonały krytyk literacki oraz wybitna przedstawicielka krytyki feministycznej. Jej prace o Wisławie Szymborskiej, Magdalenie Tulli czy Julii Fierdorczuk były czytane i żywo komentowane w całej Polsce. W ATH wykładała także przedmiot „Historia Polski” i ten kontekst historyczny mocno zaznaczał się w jej działalności. Pisała znakomite teksty o współczesnych polskich powieściopisarzach: Tadeuszu Konwickim, Stefanie Chwinie, Andrzeju Stasiuku, Oldze Tokarczuk, Szczepanie Twardochu. Jeden z jej ostatnich artykułów został opublikowany w 37. numerze czasopisma naukowego „Świat i Słowo”. Była to znakomita interpretacja najnowszej powieści „Przewóz” Andrzeja Stasiuka. Pisała też znakomite teksty poświęcone prozie Wiesława Myśliwskiego, którego bardzo ceniła jako pisarza. Zawsze była na bieżąco z literackimi nowinkami i w niezwykły sposób potrafiła łączyć zawodowe obowiązki z czytelniczą pasją – mówi prof. Marek Bernacki. – Jej ostatnim dziełem jest książka „Spotkania z domem – w poezji współczesnej” (2001), w której znalazł się rozbudowany szkic „Natura jest domem – ekologiczna wrażliwość Julii Fierdorczuk”, w którym powoływała się na osiągnięcia modnej w ostatnich latach ekokrytyki – ta metoda ją zafascynowała! Wspomniany tekst można uznać za jej ideowy testament. Ania kochała bowiem naturę, przejmowała się zmianami klimatycznymi i wiedziała, czym one grożą. Zachęcała studentów i znajomych do szanowania przyrody i życia blisko natury – dodaje.
Studenci zawsze mogli na nią liczyć. – Uwielbiali ją. Przyjmowała ich często w swoim mieszkaniu przy ulicy Karola Korna. „Wychowała” setki absolwentów – od licencjantów przez magistrantów po doktorantów – podkreśla prof. Marek Bernacki. „Piszemy dobre teksty, redagujemy dobre naukowe pismo „Świat i Słowo”, a przede wszystkim lubimy studentów. Bez reszty spełniam się w „belferce”, to lubię najbardziej: spory, dyskusje, ale też „gry i zabawy” z „pierwszakami”, których trzeba nauczyć tego, że nie ma jednej, wspólnej interpretacji. Z którymi rozmawia się o tym, dlaczego czytamy, i jak ma się literatura w konkurencji z innymi mediami” – pisała śp. profesor o pracy Katedry Polonistyki.
Bielska literaturoznawczyni była niezastąpioną postacią podczas rozmaitych wydarzeń kulturalno-artystycznych. Sama też organizowała takie spotkania na uczelni (jak choćby słynne „Dyktando Beskidzkie” czy „Szekspiriadę”), prowadziła spotkania w Galerii Akademickiej ATH, wygłaszała wykłady, była aktywną uczestniczką spotkań autorskich ze znanymi pisarzami (m.in. Adamem Zagajewskim czy Julianem Kronholdem). – Zapraszano ją do Książnicy Beskidzkiej, „Kubiszówki” czy Pedagogicznej Biblioteki Wojewódzkiej. Była naszą gwiazdą największej jasności, osobą charyzmatyczną, pełną pasji, pięknie wysławiającą się. Gdy rozprawiała o literaturze, przechadzała się po sali, nigdy nie czytała z kartki, dzieliła się licznymi skojarzeniami historycznymi czy kulturowymi, zaskakiwała nieoczekiwanymi, czasami kontrowersyjnymi skojarzeniami. Miała wielu sympatyków, czy wręcz wielbicieli w naszym mieście. Wszystkim nam będzie jej teraz bardzo brakowało – wskazuje prof. Marek Bernacki.
„Swoje rozliczne upodobania streszczę parafrazując Szymborską: Wolę ludzi niż ludzkość, wolę pływać niż chodzić, wolę czerwień niż inne kolory, wolę kobiety niż mężczyzn, wolę Szymborską niż Miłosza, wolę dowcip niż powagę…” – mówiła o sobie śp. profesor. – Wiecznie się spieraliśmy o Miłosza. Mieliśmy czasami wspólne wykłady, podczas których przedstawiała mnie jako „lokalnego miłoszologa” – bardzo polubiłem to określenie. Ale zaraz zaznaczała, że ona zdecydowanie woli Szymborską. Bo Miłosz był według niej zbyt pompatyczny i odczłowieczony, a Szymborska to poetka inteligentnej ironii, intelektualistka i mistrzyni gry słownej – opowiada z uśmiechem prof. Marek Bernacki.
Miejscem ostatniego spoczynku prof. Anny Węgrzyniak jest cmentarz parafialny przy Błoniach, położony bardzo blisko kampusu ATH. – Widzę to miejsce z okna uczelni. To piękny zakątek miasta, tuż pod górami, tak bardzo kojarzący się z miłością Ani do zwierząt, roślin, do natury, która stanowiła codę jej burzliwego, ale i spełnionego życia – puentuje przyjaciel.
Prof. dr hab. Anna Węgrzyniak – literaturoznawczyni, wieloletnia kierownik Katedry Polonistyki i współzałożycielka Wydziału Humanistyczno-Społecznego Akademii Techniczno-Humanistycznej w Bielsku-Białej zmarła 6 lipca w wieku 70 lat.
Ostatnią książkę prof. Anny Węgrzyniak „Spotkania z domem” można pobrać TUTAJ.
Poniżej nagranie rozmowy („O zbójniku w języku”) prof. Anny Węgrzyniak z Jerzym Bralczykiem.
Zgłoś naruszenie/Błąd
Pozytywnie
Neutralnie 
Negatywnie
Lubię to!
Super
Ekscytujący 
Ciekawy
Smieszny
Smutny
Wściekły
Przerażony
Szokujący
Wzruszający
Rozczarowany
Zaskoczony
Prawda
Manipulacja
Fake news
Oryginalne źródło ZOBACZ
Dodaj kanał RSS
Musisz być zalogowanym aby zaproponować nowy kanal RSS