Jak będzie wyglądała praca zdalna?

rozwiń >

Praca zdalna w zamian za telepracę

Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy – Kodeks pracy oraz niektórych innych ustaw (druk nr 2335, dalej: projekt) w dniu 7 lipca 2022 r. przeszedł I czytanie na posiedzeniu Sejmu. Dalsze prace w najbliższych tygodniach.

Przepis art. 67¹⁸ w projekcie wskazuje na definicję pracy zdalnej, zgodnie z którą: praca może być wykonywana całkowicie lub częściowo w miejscu wskazanym przez pracownika i każdorazowo uzgodnionym z pracodawcą, w tym pod adresem zamieszkania pracownika, w szczególności z wykorzystaniem środków bezpośredniego porozumiewania się na odległość. Definicja ta jest więc znacznie szersza niż dotychczasowa definicja telepracy.

Pracę zdalną będzie można podjąć w trakcie zatrudnienia albo na początku współpracy czyli przy zawieraniu umowy o pracę. O pracę zdalną będzie mógł wnioskować zarówno pracownik jak i pracodawca.

Okazjonalna praca zdalna

Praca zdalna może być wykonywana okazjonalnie, na wniosek pracownika złożony w postaci papierowej lub elektronicznej, w wymiarze nieprzekraczającym 24 dni w roku kalendarzowym.

Jeżeli pracownik nie zdecyduje się na wykonywanie pracy w formie zdalnej, czy też jeżeli będzie wnioskował o jej wykonywanie, nie może być z tego powodu dyskryminowany.

Czy można zrezygnować z pracy zdalnej?

Zarówno pracownik jak i pracodawca mogą wystąpić z wiążącym wnioskiem o zaprzestanie wykonywania pracy zdalnej i przywrócenie poprzednich warunków wykonywania pracy. Takie przywrócenie musi nastąpić nie później niż 30 dni od dnia otrzymania wniosku.

Polecenie pracy zdalnej

Praca zdalna może być wykonywana na polecenie pracodawcy:

1) w okresie obowiązywania stanu nadzwyczajnego, stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii oraz w okresie 3 miesięcy po ich odwołaniu lub

2) w okresie, w którym zapewnienie przez pracodawcę bezpiecznych i higienicznych warunków pracy w dotychczasowym miejscu pracy pracownika nie jest czasowo możliwe z powodu działania siły wyższej

– jeżeli pracownik złoży bezpośrednio przed wydaniem polecenia oświadczenie w postaci papierowej lub elektronicznej, że posiada warunki lokalowe i techniczne do wykonywania pracy zdalnej.

Jeżeli ww. warunki się zmienią i pracownik oświadczy to pracodawcy, co powinien uczynić niezwłocznie, pracodawca również niezwłocznie zobowiązany jest cofnąć polecenie wykonywania pracy w formie zdalnej.

Pracodawca będzie miał uprawnienie cofnięcia polecenia wykonywania pracy zdalnej, jednak z co najmniej jednodniowym uprzedzeniem.

Komu pracodawca musi udzielić pracy zdalnej?

Pracodawca jest obowiązany uwzględnić wniosek o wykonywanie pracy zdalnej pracownicy w ciąży, pracownika wychowującego dziecko do ukończenia przez nie 4. roku życia, a także pracownika sprawującego opiekę nad innym członkiem najbliższej rodziny lub inną osobą pozostającą we wspólnym gospodarstwie domowym, posiadających orzeczenie o niepełnosprawności albo orzeczenie o znacznym stopniu niepełnosprawności. Pracodawca może nie wyrazić zgody na pracę zdalną, ze względu na organizację pracy lub rodzaj pracy wykonywanej przez pracownika. Musi podać przyczynę.

Jak wprowadzić pracę zdalną?

Wprowadzenie pracy zdalnej w zakładzie pracy zależy od tego czy pracowników reprezentują organizacje związkowe. Jeżeli tak, pracodawca wówczas zawiera z nimi porozumienie. Jeżeli związków zawodowych jest kilka i nie da się z nimi dojść do wspólnego porozumienia, pracodawca wprowadza pracę zdalną w regulaminie. Jeżeli związków nie ma, również praca zdalna jest wprowadzana w regulaminie (po konsultacji z przedstawicielami pracowników). Co ciekawe, jeżeli nie wydano regulaminu czy porozumienia ze związkami, pracodawca określa zasady wykonywania pracy zdalnej odpowiednio w poleceniu albo w porozumieniu zawartym z pracownikiem. W dokumentach tych muszą być uregulowane szczegóły organizacyjne wykonywania pracy: pokrywanie kosztów, BHP, kontrola czy czynności techniczne dot. sprzętu.

Obowiązki pracodawcy

Z przepisu projektowanego art. 67²⁴ § 1 wynika, że pracodawca jest obowiązany:

1. zapewnić pracownikowi wykonującemu pracę zdalną materiały i narzędzia pracy, w tym urządzenia techniczne, niezbędne do wykonywania pracy zdalnej;
2. zapewnić instalację, serwis, konserwację narzędzi pracy, w tym urządzeń technicznych, niezbędnych do wykonywania pracy zdalnej lub pokryć niezbędne koszty związane z instalacją, serwisem, eksploatacją i konserwacją narzędzi pracy, w tym urządzeń technicznych, niezbędnych do wykonywania pracy zdalnej, a także pokryć koszty energii elektrycznej oraz usług telekomunikacyjnych niezbędnych do wykonywania pracy zdalnej;
3. zapewnić pracownikowi wykonującemu pracę zdalną szkolenia i pomoc techniczną niezbędne do wykonywania tej pracy.

Ponadto pracodawca:

1. organizuje stanowisko pracy zdalnej, uwzględniając wymagania ergonomii;
2. powinien przygotować ocenę ryzyka wpływu pracy zdalnej na zdrowie;
3. zapewnić systemy bezpieczeństwa i pouczyć pracownikach o obowiązkach związanych z ochroną danych osobowych.

Kontrola pracy zdalnej

Pracodawca ma prawo przeprowadzać kontrolę wykonywania pracy zdalnej przez pracownika, kontrolę w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy lub kontrolę przestrzegania wymogów w zakresie bezpieczeństwa i ochrony informacji, w tym procedur ochrony danych osobowych. Kontrolę przeprowadza się w porozumieniu z pracownikiem w miejscu wykonywania pracy zdalnej w godzinach pracy pracownika. Wykonywanie czynności kontrolnych nie może naruszać prywatności pracownika wykonującego pracę zdalną i innych osób ani utrudniać korzystania z pomieszczeń domowych w sposób zgodny z ich przeznaczeniem.

Jeżeli pracodawca stwierdzi, że doszło do uchybień może nakazać usunięcie naruszeń, zobowiązać do przestrzegania zasad czy też nawet cofnąć zgodę na pracę zdalną.

Podstawa prawna:

Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (Dz. U. z 2022 r. poz. 655).

Zgłoś naruszenie/Błąd