Koniec ery plastiku?

Pięć minut w rękach, kilkaset lat na dnie oceanu – taka jest historia większości plastikowych opakowań i naczyń. Świat zalewają produkty z tworzyw sztucznych, które degradują środowisko naturalne i negatywnie odbijają się na naszym zdrowiu. Coraz częściej na wojnie z plastikiem orężem staje się prawo. Przykładem jest unijna dyrektywa SUP (Single Use Plastic), która nakłada na państwa Unii Europejskiej obowiązek wycofania z obrotu niektórych produktów jednorazowego użytku. Najczęściej to plastikowe czy styropianowe naczynia, takie jak sztućce, słomki, talerze i kubki.

Choć przepisy dyrektywy SUP w większości państw UE weszły w życie już w ubiegłym roku, wciąż nie zaczęły obowiązywać w Polsce. Ma się tak stać za kilka miesięcy. Tymczasem według statystyk zużywamy 3,5 mln ton plastiku rocznie, z czego jedna trzecia to właśnie opakowania i jednorazowe naczynia. Polak wyrzuca w ciągu roku ok. 100 butelek PET i ponad 400 torebek foliowych.

Jednak w Polsce coraz więcej grup dostrzega problem nadprodukcji plastikowych opakowań i bezrefleksyjnego korzystania z przedmiotów jednorazowego użycia. I nie chodzi tu tylko o ekologów. Ograniczeń oczekuje aż 70 proc. Polaków. O zmianę nawyków konsumenckich apelują także firmy zajmujące się gospodarowaniem odpadami. Spółka ENERIS, która zauważyła, że w wakacje o ponad 20 proc. wzrasta liczba odpadów odbieranych od mieszkańców, zapoczątkowała nawet kampanię społeczną pod hasłem „Zmień nawyki albo giń!”.

Czy to koniec ery plastiku? – Samo wdrożenie dyrektywy Single Use Plastic nie oznacza rozpoczęcia rewolucji na rynku opakowań, bo zasadniczo nie wpłynie na zmianę sposobu użycia tworzyw sztucznych – wyjaśnia Dorota Włoch, wiceprezes zarządu ENERIS Surowce. – Ale z całą pewnością wdrożenie SUP oznacza rewolucję w użytkowaniu przedmiotów jednorazowych innych niż opakowania wytwarzanych z tworzyw sztucznych – pochodnych ropy naftowej – przez zastąpienie ich materiałami innego pochodzenia.

Jak podkreśla Dorota Włoch, implementacja dyrektywy unijnej w Polsce powiązana jest z szerokim pakietem zmian dotyczących rozszerzonej odpowiedzialności producenta i stworzeniem systemu kaucyjnego. – W tym szerszym kontekście jest to rewolucja, ponieważ nowe regulacje dotkną zarówno aspektu projektowania, produkcji, jak i użytkowania, co zmieni postawy konsumenckie, zwiększy poziom recyklingu, a w konsekwencji wpłynie na cały system gospodarowania odpadami – dodaje Dorota Włoch.