Ukraina drastycznie podnosi stopy procentowe

Po ponad trzech miesiącach od rozpoczęcia rosyjskiej inwazji bank
centralny Ukrainy zdecydował się na potężną podwyżkę stóp procentowych.

Rada Narodowego Banku Ukrainy (NBU) podjęła decyzję o podwyżce rocznej referencyjnej stopy procentowej z poziomu 10 proc. do 25 proc. Zmiana wejdzie w życie 3 czerwca – w setny dzień rosyjskiej inwazji.

“Ten zdecydowany krok ma na celu ochronę dochodów i oszczędności gospodarstw domowych w hrywnach, podniesienie atrakcyjności aktywów denominowanych w hrywnach, zmniejszenie presji na rynku walutowym, a tym samym zwiększenie zdolności NBU do utrzymania stabilności kursu walutowego i powstrzymania procesów inflacyjnych w okresie wojny” – napisano w uzasadnieniu decyzji.

Tak gwałtowne zacieśnienie polityki pieniężnej jest zjawiskiem niemal niespotykanym. Na takie działanie banki centralne decydują się wyłącznie w wyjątkowych okolicznościach. W ostatnich latach częściej obserwowaliśmy zmiany stóp procentowych o 15 punktów bazowych, czyli 0,15 punktu procentowego. W 2014 r., po ataku Rosji na Ukrainę, NBU podnosił “koszt pieniądza”
stopniowo w pięciu krokach w okresie 11 miesięcy, windując stopę
referencyjną z 6,5 proc. aż do 30 proc.

Jak władze banku centralnego tłumaczą obecną zdecydowaną postawę? “NBU uważa, że ​​nieznaczny wzrost kluczowej stopy procentowej nie miałby istotnego wpływu na system finansowy i gospodarczy” – wskazują. “Pierwszym tego powodem jest to, że mechanizm transmisji monetarnej ma tylko ograniczony wpływ w czasie wojny. Po drugie skutkowałoby to oczekiwaniem dalszych podwyżek głównej stopy procentowej, a co za tym idzie, przyjęciem przez deponentów postawy wyczekiwania i słabym zainteresowaniem inwestorów aktywami w hrywnach. Po trzecie, aby ożywić zainteresowanie aktywami w hrywnach, ich rentowność musi przekraczać oczekiwaną stopę inflacji” – dodają.

NBU zdecydował też o poszerzeniu korytarza odsetkowego dla transakcji pieniężnych z bankami, aby zapewnić dodatkowe pole do ożywienia rynku międzybankowego. “Od 3 czerwca oprocentowanie kredytów refinansowych będzie równe stopie referencyjnej powiększonej o 2 p. proc., natomiast w przypadku certyfikatów depozytowych stopie referencyjnej pomniejszonej o 2 p. proc.” – podał bank.

Władze banku centralnego tłumaczą w oświadczeniu, dlaczego długo wstrzymywały się z decyzją o zacieśnieniu polityki pieniężnej w obliczu rosyjskiego ataku. “Takie podejście było uzasadnione silną presją psychologiczną wywołaną wojną. Zmiana stopy procentowej raczej nie ustabilizowałaby oczekiwań i nie zachęciła do utrzymywania aktywów w hrywnach, w szczególności do wsparcia stałego kursu walutowego. NBU ukierunkował działania polityki pieniężnej przede wszystkim na zapewnienie nieprzerwanego funkcjonowania systemu bankowego i płatności w gospodarce” – uzasadniono. “Usztywnieniu kursu sprzyjały restrykcje walutowe nałożone w celu zmniejszenia popytu na waluty obce oraz interwencje NBU w zakresie sprzedaży walut obcych w celu pokrycia pozostałego deficytu walutowego na rynku międzybankowym” – dodano.

Obecnie sytuacja jest już nieco inna. “Stopniowa adaptacja gospodarki Ukrainy i szok psychologiczny ustępujący logice podejmowania decyzji gospodarczych przez przedsiębiorstwa i gospodarstwa domowe wymagają zmiany podejścia do polityki pieniężnej” – wskazują władze NBU.”Ponieważ rentowność aktywów w hrywnach jest obecnie niska, wzrosło zagrożenie, że dolaryzacja gospodarki może wzrosnąć, a system finansowy może stracić odpowiednie zasoby” – dodają. Aby utrzymać sztywny kurs hrywny, bank centralny był zmuszony zwiększyć skalę interwencji walutowych z 2 mld dol. w marcu-kwietniu do 3,4 mld dol. w maju. Oficjalny kurs USD/UAH od ponad trzech miesięcy wynosi 29,2549.

Władze NBU zaznaczają, że dzięki finansowaniu od partnerów międzynarodowych nadal dysponują wystarczającymi rezerwami walutowymi, ale zagrożenie stabilności makrofinansowej w średnim okresie wzrosło. “Jeśli rentowność aktywów w hrywnach nie wzrośnie wystarczająco, rezerwy międzynarodowe będą się szybko wyczerpywać, a w gospodarce narastać będzie nierównowaga” – napisano.

W kwietniu inflacja w Ukrainie wyniosła 16,4 proc., natomiast inflacja bazowa: 13 proc. – podaje bank. NBU szacuje, że w maju tempo wzrostu cen jeszcze przyspieszyło. “Pomimo stopniowego ożywienia gospodarki w najbliższych miesiącach utrzyma się wzrostowy trend inflacji” – przewidują eksperci.

Raptem kilka dni po rozpoczęciu inwazji na Ukrainę decyzję o gwałtownej podwyżce stóp procentowych podjęły za to władze banku centralnego państwa-agresora. Bank Rosji podniósł “koszt pieniądza” z 9,5 proc. do 20 proc., co wraz z innymi działaniami (m.in. uniemożliwieniem ucieczki kapitału i faktycznym zawieszeniem wymienialności rubla) pozwoliło ograniczyć panikę finansową w państwie Putina i przyczyniło się do (w dużej mierze pozornego) umocnienia rosyjskiej waluty. Od tamtej pory Rosjanie już trzykrotnie stopę referencyjną obniżyli – obecnie wynosi 11 proc.

Źródło:

Zgłoś naruszenie/Błąd