Gwiazdy opolskiej kultury za pieniądze z Brukseli: nowa biblioteka i nowy teatr

Na odnowionej fasadzie kamienicy umieszczono wiersze Edwarda Stachury przetłumaczone na język angielski. Pozostała część fasady budynku jest w zasadzie cała przeszklona. Znaczną część jej powierzchni zajmują jedynie regały z książkami.

Nową część z głównym wejściem do biblioteki architekci wpisali w istniejący kwartał, zachowując istniejącą linię zabudowy starej kamienicy. Od strony parku, tuż obok zejścia nad Młynówkę znajduje się wejście do kawiarenki z czytelnią prasy.

Elewacja wzdłuż kanału zachowuje linię zabudowy wyznaczoną przez dawny miejski mur obronny. W głębi działki od strony Centralnego Muzeum Jeńców Wojennych pozostawiono niewielkie otwarte patio dostępne z poziomu sali konferencyjnej.

Gmach biblioteki ma cztery kondygnacje. Na trzech z nich znajdują się przestrzenie powstałe dla czytelników: Galeria Zamostek, Fotogaleria, Sala Konferencyjna, Wypożyczalnia Centralna, Wypożyczalnia dla Dzieci, Czytelnia, Mediateka i Dział Informacji z Czytelnią. Czwartą kondygnację stanowi część administracyjna. 

– Mam nadzieję, że to będzie miejsce, do którego będzie się chciało przyjść. Miejsce atrakcyjne dla wszystkich czytelników. Do tej pory nasze biblioteki były postrzegane jako skanseny, bez przestrzeni i z mnóstwem regałów zapełnionych książkami. Nowa siedziba będzie walczyć ze stereotypem starej i szarej biblioteki – zapewniała dyrektorka biblioteki Elżbieta Kampa.

Miejska Biblioteka Publiczna – wnętrza UM Opole

Biblioteczny gmach zaprojektowali opolscy architekci Małgorzata i Andrzej Zatwarniccy.

– Często spotykam ludzi, którzy mówią, że im się ten budynek nie podobał, ale jak już weszli do środka, to wiedzą, dlaczego zdecydowaliśmy się na to, żeby był szary. Bardzo nas to cieszy i mam nadzieję, że ten budynek długo utrzyma swoją świeżość. Bo muszę przyznać też, że o ile gotyckie kościoły czy stare kamienice przetrwały do naszych czasów i ciągle nam się podobają, o tyle współczesna architektura starzeje się szybko i brzydko – mówi architekt Andrzej Zatwarnicki.

Inwestycja otrzymała nagrodę Stowarzyszenia Architektów Polskich za najlepszy obiekt ze środków publicznych w edycji 2010 r.

– Nagroda została przyznana za wyjątkowo staranne zaprojektowanie obiektu biblioteki miejskiej dobrze nawiązującego do istniejącego budynku oraz bogatego kontekstu urbanistycznego, za harmonię i właściwą artykulację poszczególnych elementów kompleksu względem parku oraz nabrzeża rzeki Odry, za dużą kulturę architektoniczną; powściągliwość i elegancję zastosowanych rozwiązań materiałowych, fakturalnych i kolorystycznych – wyjaśniło jury konkursu.

Miejska Biblioteka Publiczna w Opolu Paweł Uchorczak

W głosowaniu internautów zorganizowanym w 2012 r. przez czasopismo “Architektura – Murator” na “Ulubieńca Polski” nowa biblioteka zajęła czwarte miejsce. W tym samym roku dostała także wyróżnienie Mister Architektury, przyznawane przez opolski oddział Stowarzyszenia Architektów Polskich.

Nowa biblioteka w 2020 roku została wybrana w plebiscycie na największą dumę w 30-letniej historii samorządności Opola. W tym roku zaś zdobyła drugie miejsce w konkursie “Szukamy Złotych Gwiazd” “Gazety Wyborczej”.

Budowa kosztowała 14,7 mln zł, z czego 6,3 mln zł pochodziło z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego.

Nowy Teatr Lalki 

W 2012-2014 rozbudowany został zaś Opolski Teatr Lalki i Aktora. Instytucja organizuje m.in. Ogólnopolski Festiwal Teatrów Lalek.

– Wsparcie mogła dostać tylko ta instytucja, która sobie na to zasłużyła, czyli ma fantastyczny dorobek, wierną publiczność, jest rozpoznawalna i realizuje przedsięwzięcia na wysokim poziomie. Ta umowa z opolskim teatrem lalki nie jest prezentem, jest podziękowaniem za lata pracy – mówił minister kultury Bogdan Zdrojewski w grudniu 2012 r.

Nowy budynek zaprojektował architekt Jacek Rzyski wraz z zespołem pracowni TREX. Po przebudowie łączna powierzchnia użytkowa teatru to ponad tysiąc metrów kwadratowych.

Forma architektoniczna nowej części głównego budynku teatru złożona jest z trzech, zróżnicowanych pod względem gabarytów przestrzennych, prostopadłościanów. Rozbudowywany hol Małej Sceny zaprojektowany został jako kontynuacja stylistyczna przebudowywanej elewacji budynku głównego.

Na parterze w nowej części teatru umieszone zostały kasy, biura, szatnie, sanitariaty, hol główny z bufetem oraz bezpośrednim wyjściem na zewnątrz. Na pierwszym piętrze znajdują się foyer teatru oraz główne zaplecze sanitarne.

Trójkątny moduł elewacji dzielony jest wtórnie na mniejsze trójkąty.

Opolski Teatr Lalki i Aktora Jerzy Stemplewski

– Poszczególne elewacje i dachy brył budynku traktowane jako „piąta elewacja”  są w zależności od potrzeb wykonane z materiałów: pełnych, przeziernych lub refleksyjnych, umożliwiając w ten sposób nadanie indywidualnego charakteru przestrzeniom wewnętrznym i odpowiednie doświetlenie tych przestrzeni – podkreśla Karolina Bujak z teatru.

W ramach modernizacji oraz przebudowy wnętrz sceny podniesieniu o 3 metry uległa sznurownia sceny, powiększone zostały obie kieszenie sceny. Instytucja została wyposażona w nowoczesny sprzęt oświetleniowy i akustyczny do realizacji spektakli. 

Teatr szerzej dla publiczności

Rozbudowa była potrzebna, by poszerzyć widownię i umożliwić realizację nowoczesnych spektakli.

–  Po przebudowie zyskał nową przestrzeń, nie tylko intrygującą architektonicznie, ale także nowoczesną, przestronną, większą i dostosowaną do najnowszych wymogów technologicznych. Zaplecze techniczne, a w zasadzie jego niedostatki, było też często problematyczne przy realizacji najnowszych premier i pomysłów inscenizacyjnych reżyserów i scenografów – mówi Bujak.

– Realizacja inwestycji umożliwiła rozszerzenie i skierowanie działalności kulturalnej teatru do większej niż dotychczas liczby odbiorców i spowodowała usunięcie wszelkich barier architektonicznych, utrudniających korzystanie osobom niepełnosprawnym – dodaje przedstawicielka teatru.

Teatr zyskał jeszcze dodatkową scenę (Scenę na Piętrze), w której realizowane są przedstawienia w kameralnych warunkach. Przestrzeń służy także do przeprowadzania prób oraz licznych działań o charakterze warsztatowym i edukacyjnym.

Opolski Teatr Lalki i Aktora fot. Krzysztof Ścisłowicz

Jak zapewniają przedstawiciele teatru, nowy gmach jest odbierany pozytywnie.

– Z pewnością wielu z naszych widzów z sentymentem wspomina dawny budynek, z niezapomnianymi, kolorowymi okienkami i niebieskim foyer. Jednak jest to bardziej wspomniany sentyment aniżeli faktyczne uznanie wyższości dawnego budynku nad obecnym. Do tej pory spotykamy się z pozytywnymi opiniami na temat budynku. Zwłaszcza fenomenalne schody, łączące dwa piętra, z wizerunkiem różnych zwierząt, są atrakcją szczególnie docenianą przez najmłodsze pokolenie odbiorców sztuki teatralnej – podkreśla Bujak.

Całkowita wartość projektu wyniosła 17,1 mln zł. Ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego pozyskano 6,9 mln zł, opolski magistrat dopłacił 9,9 mln zł, a sam teatr wyłożył 340 tys. zł.

Kultura z funduszy unijnych

To niejedyny zrealizowany projekt opolskiego teatru z funduszy UE. W latach 2013-2016 instytucja była częścią międzynarodowego projektu Meeting The Oddysey, zakladającego współpracę 14 partnerów z 11 krajów, którzy wyruszyli w rejs od Bałtyku po Morze Śródziemne.

W każdej z czterech międzynarodowych grup stworzono przedstawienie w międzynarodowej obsadzie, które po premierze wyruszało w trasę po wyznaczonych krajach europejskich. Artyści, tam gdzie było to możliwe, przemieszczali się żaglowcem.

Opolski teatr współtworzył spektakl „Waiting for the Rain”, który po premierze w roku 2014 w Opolu, pokazany był w Berlinie, Pradze, Kopenhadze, Helsingor i Helsinkach.

Zgłoś naruszenie/Błąd