Z rodziną Fränklów i Pinkusów związane są sławne i dobrze sytuowane osoby z czasów przedwojennych Niemiec i dawnego Neustadt. Wśród nich znajdziemy lokalnych krezusów, jak i zdobywców nagrody Nobla. Zapraszamy na kolejną odsłonę naszej fabrykanckiej serii.
Samuel Fränkel zadbał o korzystny ożenek swoich córek. Dorothea (1829-1904) poślubiła Michaelisa Lohnsteina, syna Meira Nehemiasza Lohnsteina, który był nadwornym bankierem pruskiego króla Fryderyka Wilhelma III. Jenny Fränkel (1833-1892) wyszła za kupca i przemysłowca z Głubczyc Maxymiliana Bremera. Z kolei ich siostra Cacylia (1830-1864) wzięła ślub z prudnickim bankierem Marcusem Deutschem.
Jedna z córek Cacylii – Maria (ur. 1861), wyszła za urodzonego w Prudniku Eugena Fraenkla (1853-1925; zbieżność nazwisk przypadkowa), który w historii zapisał się jako ceniony bakteriolog. Wykrył m.in. bakterię cholery, która w 1892 roku siała spustoszenie w Hamburgu. We współpracy z Williamem H. Welchem odkrył też laseczkę zgorzeli gazowej, zwanej od ich nazwisk bakterią Welcha-Fraenkla. Nadmieńmy tu, że Maria zginęła w obozie koncentracyjnym w Terezinie 12 października 1943 roku.
Kolejna kobieca postać związana z fabrykanckim rodem – Joanna (1833-1909; siostra wspólnika Samuela Fränkla, Josefa) wyszła za właściciela wytwórni cygar z Dzierżoniowa i Wrocławia Wilhelma Schindlera.
Również ożenek Maxa Pinkusa z Hedwig Oberlander (1868-1920) wiązał się z wprowadzeniem na łono rodziny Pinkusów osób znaczących – w owym czasie akurat w habsburskich Czechach. Ojciec Hedwig – Wolfgang Oberlander (1831-1898) był współwłaścicielem jednej z tamtejszych przędzalni, a jej matka – Marie Oberlander (1840-1920) pochodziła z bogatej rodziny Morawetzów. Mariaż ten sprawił, że że przemysłowe imperium Fränklów i Pinkusów wzbogaciło się o zagraniczne przędzalnie w Upicach, Hronovie oraz Svetlej Horze.
Pisząc o wybranku siostry Maxa Pinkusa – Hedwig (1864-1948), natrafiamy na pierwszego noblistę związanego z prudnicką rodziną fabrykancką. Mowa o Paulu Ehrlichu (1854-1915) ze Strzelina. Ten wybitny naukowiec zajmował się m.in. histologią krwi, dając podstawy do chemioterapii doświadczalnej. Opracował też metody barwienia prądków gruźlicy oraz znakowania bakterii, które obowiązują do dnia dzisiejszego. Nagrodę Nobla otrzymał w 1908 roku za badania w zakresie immunologii. Był pierwszym ślązakiem uhonorowanym tą najważniejszą z nagród w świecie nauki. Kolejnym z jego zawodowych sukcesów było wynalezienie leku przeciwko kile – neosalwarsan stosowany był z sukcesami do momentu wynalezienia penicyliny.
Również dzieci Hedwig i Paula dobrze wyszły za mąż – Stephania (1884-1966) wzięła ślub z Ernestem Schwerinem, właścicielem fabryki przędzy i nici we Wrocławiu, a Marianna (1886-1963) z wybitnym profesorem matematyki Edmundem Landauem.
Korzystnie wydana za mąż została również córka Maxa Pinkusa – Alice (1889-1974). Jej wybrankiem został Karl Herzfeld (1883-1970) z Hannoweru. Był niemieckim prawnikiem, bankierem i urzędnikiem, w latach 20 XX wieku jedną z najważniejszych osobistości żydowskich w tym mieście.
Mówiąc o rodzinie Pinkusów należy jeszcze wspomnieć o synu Beniamina Pinkusa (Beniamin to brat Josefa; reprezentował firmę S. Fränkel w Berlinie) i Rosalie Fränkel – Georgu. Został on profesorem chemii.
Listę zamyka kolejny noblista – nie kto inny, jak Gerhart Hauptmann (1862-1946). Choć nie był on związany z rodziną Pinkusów więzami krwi, czy ożenkiem, to jego przyjaźń z Maxem Pinkusem znalazła swoje odbicie w utworach Hauptmanna i przyczyniła się do popularyzacji osoby „Królewskiego Żyda” w literaturze tak niemieckiej, jak i polskiej.
Przypomnijmy, że pisarz wielokrotnie gościł w willi Pinkusa przy ul. Nyskiej i jako jeden z niewielu aryjczyków brał udział w uroczystościach pogrzebowych fabrykanta. O tej przyjaźni pisał Marcin Domino tu: W kręgu Gerharta Hauptmanna, czyli przyjaźń Maxa Pinkusa ze śląskim dramaturgiem, poetą i noblistą – Prudnik24 Główne foto: Willa przy ul. Nyskiej 2, lata 20 XX wieku. Źródło: Leo Baeck Institute
Maciej Dobrzański
Bibliografia:
Baron A., „Max Pinkus. Śląski przemysłowiec i mecenas kultury”. Wydawnictwo mS Opole, 2008
Dolny J., „Profesor doktor Eugen Fraenkel – patolog i bakteriolog z Hamburga”, „Ziemia Prudnicka” 2009/2010
Witkowska D./Michl-Bernard A., „Prudnik i Krnov – miasta nicią budowane”. Starostwo Powiatowe w Prudniku, 2015
Zgłoś naruszenie/Błąd
Pozytywnie
Neutralnie 
Negatywnie
Lubię to!
Super
Ekscytujący 
Ciekawy
Smieszny
Smutny
Wściekły
Przerażony
Szokujący
Wzruszający
Rozczarowany
Zaskoczony
Prawda
Manipulacja
Fake news
Oryginalne źródło ZOBACZ
Dodaj kanał RSS
Musisz być zalogowanym aby zaproponować nowy kanal RSS