25 lutego 1977 r. w warszawskim kinie Skarpa odbyła się premiera filmu “Człowiek z marmuru” w reż. Andrzeja Wajdy. Nie była to premiera jak inne, lecz bardziej ograniczony pokaz. Władze bowiem dość znacząco ograniczały możliwości promocji filmu – zrezygnowano z uroczystej premiery w Nowej Hucie, zaś po premierze początkowo film ten pokazywano w Warszawie jedynie w kinie Wars.
Scenariusz, którego autorem był Aleksander Ścibor-Rylski, czekał na realizację aż 14 lat. Od 1962 roku, kiedy to Jerzy Bossak podsunął Wajdzie pomysł zrobienia filmu o dawnym przodowniku pracy – Piotrze Ożańskim. Bossak był szefem Zespołu Filmowego “Kamera“. W sierpniu 1963 roku tekst scenariusza ukazał się na łamach “Kultury”. Wydział Propagandy Komitetu Centralnego przez lata nie wyrażał zgody na rozpoczęcie zdjęć. Sytuacja uległa zmianie po odejściu Władysława Gomułki, wówczas Józef Tejchma – minister kultury w rządzie Piotra Jaroszewicza, wyraził zgodę na jego realizację.
“Po premierze +Człowieka z marmuru+ w kinie Wars zaczęły narastać olbrzymie kolejki, powstawały samorzutnie komitety pilnujące porządku w kolejkach. Plotki o zamierzonym jakoby zdjęciu filmu z ekranu wzmagały histerię. Pod moją nieobecność sprawa trafiła do Gierka, który zgodził się na wyświetlanie filmu w czterech kinach. Po kilku dniach sytuacja się uspokoiła, choć ekscytacja utrzymuje się nadal” – pisał w swoich dziennikach Tejchma.
Historia Birkuta
Film opowiada historię Mateusza Birkuta (Jerzy Radziwiłowicz), prostego robotnika, który zostaje przodownikiem pracy. Jego losy opowiedziane są z perspektywy studentki szkoły filmowej – Agnieszki (Krystyna Janda). Inspiracją tej postaci była Agnieszka Osiecka, która w latach 1957-1962 studiowała reżyserię w Łodzi.
Obraz jest syntezą historii powojennej Polski i jak pisał Waldemar Piątek w “Leksykonie polskich filmów fabularnych”: “spina klamrą dwie epoki: lata odbudowy kraju w okresie stalinowskim i rzeczywistość polityczną lat siedemdziesiątych. Pokazuje tragedię ludzi, którzy uwierzyli w sens komunistycznych przemian i zostali zniszczeni przez system. Pokazuje sposób sprawowania władzy nad kulturą oraz mass mediami i ludzi gotowych na kompromis dla ratowania pozorów niezależności”. Autor podkreśla, że pomimo iż film rozpowszechni … czytaj dalej
Zgłoś naruszenie/Błąd
Oryginalne źródło ZOBACZ
Dodaj kanał RSS
Musisz być zalogowanym aby zaproponować nowy kanal RSS